محمود فاضلی: عزت شاهی؛ مبارز انقلابی است که توانست در جریان رویارویی با رژیم شاه از زیر ضربات مهلک ساواک و شکنجه‌های روحی دوران بازجویی و زندان جان سالم به دربرده و خود را به پیروزی انقلاب برساند. او اگرچه چند صباحی خود از برنامه‌‌ریزان و مجریان نظام نوپای انقلابی جمهوری اسلامی بود اما خیلی زود از این گذرگاه عبور کرده٬ فقط به نظاره وقایع سال‌های بعد و آثار و تبعات آن نشست. چرایی این دوری و درگیر شدن با موج انقلابی قبل و پس از انقلاب اسلامی را می‌توان در گفت‌وگوها و خاطرات وی یافت.
خاطرات عزت‌شاهی تنها حکایات تلخ و شیرین و شرح سردی و گرمی و تصویر شادی و غم زندگی نیست، بلکه تاریخ دو دهه مبارزه با رژیم شاه و سرگذشت جریان‌های سیاسی قهرآمیز و گروه‌های مبارز مسلح و قصه آدم‌هایی است که با هر مرام و عقیده و مسلکی برای رسیدن به آرمان‌های خود به قیام برخاستند. محسن کاظمی، تدوین کننده کتاب در فرایند شکل‌گیری کتاب تلاش کرده تا جای ممکن برای شخصیت و نقش‌آفرینان حوادث و رخدادهای دوران مبارزات سند و مدرک ارایه دهد تا چیزی از زوایای تاریخ پنهان نماند. وی به شرح احوال و در صورت امکان مشخصات ظاهری افراد اشاره کرده تا خواننده با داده‌ها و اطلاعات بیشتری داوری کند. زیبایی کتاب علاوه بر پرکشش بودن حوادث خاطراتی، اسناد کاربردی و عکس‌های درج شده در پایان کتاب است که برای هر عکسی شرحی منطبق از متن خاطرات و پی‌نوشت‌ها آورده شده است.
عزت شاهی در كتاب خاطراتش بی‌هيچ واهمه و تعارفی بسياری از جريان‌ها و شخصيت‌های مطرح سياسی تاريخ معاصر را به چالش كشيده است. خاطرات وی بی‌هيچ ملاحظه‌ای نسبت به منافع و مضارهای شخصی و شخصيتی و جناحی و حزبی و فقط به زعم او برای ايفای وظيفه در قبال تاريخ بيان شده است. آرمانشهر عزت شاهی پر از آدم‌هايی است كه ترك زندگی نمودند، كار و زندگي را كنار گذاشتند و به دنبال ستيز با ظلم و فساد شدند.
تدوين كننده كتاب معتقد است: «شخص عزت شاهی همانند تك درختی است در كوير، آن قدر سختی و كم آبی كشيده كه قوی شده است. من با شخصيت عزت شاهی از قبل آشنا بودم و آن زمانی بود كه من خاطرات احمد احمد و جواد منصوری را دنبال می‌كردم. در حين اين كارها به شخصيت استوار و نستوه عزت شاهی دست پيدا كردم ولی ايشان حاضر به مصاحبه نبود، اما بالاخره بعد از مدتی حاضر به مصاحبه شدند.»
اولين مشكل تدوين‌كننده كتاب، عدم رضايت شخص عزت شاهی برای نوشتن اين كتاب بود. اما بالاخره رضايت داد. او خيلی رك، بی‌پرده و صريح سخن گفت و از پيامدهای گفته هايش باكی نداشت و با گذشت زمان افكار و نظرياتش دستخوش دگرگونی نشد و هنوز با همان ملاك‌های گذشته به تفسير افراد و حوادث می‌پردازد. اما بيشترين مشكل محقق كتاب، دسترسی به اسناد بود.
نويسنده برای نگارش كتاب نياز به پرونده‌های ساواك و بسياری از اسناد و مدارك داشته است كه دسترسی به آنها گاهی غيرممكن بود. بسياری از شخصيت های مورد نياز نويسنده يا زنده نبودند و يا در خارج از كشور به سر می‌بردند. كتاب در واقع صدای اعتراض عزت شاهی است.
تدوين كننده كتاب همچنين تلاش كرده است ضمن ايجاد انسجام و پيوستگی در خاطرات لهجه، لحن و محتوای كلام راوی آسيبی نبيند. حتی كوشيده است با به كارگيری كلمات مناسب كوتاهی و بلندی و احساس غم و شادی و حزن و سرور نهفته در صدا را تا حد ممكن به گوش خواننده برساند. تدوين كننده كتاب همچنين در شرح و تفسير بعضی رويدادها و جريان‌های سياسی معاصر و پرداخت شخصيت‌ها به گفتار و قول عزت شاهی بسنده نكرده است و به هر آنچه كه ممكن بوده رجوع نموده است.
از سوی ديگر برای ملموس شدن برخی موضوعات و مكان‌ها از عزت شاهی خواسته است كه با يكديگر به محل درگيری‌اش با مامورين ساواك برود و عزت شاهی از نو با توجه به مختصات آنجا شرح ماوقع را تكرار نمود. عزت شاهی و محقق در بازديد مشترك از كميته مشترك ضدخرابكاری به دقت سلول‌ها و بندها، آلات شكنجه و تصاوير بازجويان و شكنجه‌گران را از نظر گذرانده‌اند و نويسنده يك بار نيز از عزت شاهی خواسته است دوباره لباس زندان پوشيده و به صليب كشيده شود و به زير آپولو برود كه البته عزت شاهی به شدت درهم ريخت، منقلب شد و روح خاصی يافت و ساعتی را يكسره با چشمانی تر خاطره گفت. گويی كه در دنيای ديگری سير می‌كرد.
تدوين كننده كتاب همچنين تلاش كرده است هرجا لازم باشد چهره‌ها و بازيگران خاطرات عزت را گويا و زندگينامه آنها را در دامنه زمانی عمر سياسی و اجتماعی شان بررسی نمايد. اگر چه عزت شاهی چند صباحی خود از برنامه ريزان و مجريان نظام جمهوری اسلامی بود، اما خيلی زود از اين گذرگاه عبور كرد و فقط به نظاره وقايع سال‌های بعد و آثار و تبعات آن نشست. چرايی اين اقدام را می‌توان در كتاب خاطراتش جست وجو كرد.
كتاب خاطرات عزت شاهی در سيزده فصل تنظيم شده است. «سوی سور، مشق مسلحانه، مجاهد خلق، در زندان زنان، يادهای قصر، شب‌های كميته مشترك، در اوين، سره از ناسره، مرزبندی‌های ايدئولوژيك، شام آخر، لب تنور، مرور و تحليل بر مجاهدين و پيوست‌ها» عناوين فصول كتاب است. كتاب خاطرات عزت شاهی مملو از خاطرات خواندنی است و با قلم توانا و شيوای تدوين كننده كتاب و كسب تجربيات جديديش خواندنی‌تر شده است.
علاوه بر این عزت‌شاهی مورد توجه بسیاری از نویسندگان قرار گرفته است و بسیاری از این افراد در دسترس قرار گرفتن کتاب را برای مردم توصیه کرده‌اند. کتاب «خاطرات عزت شاهی» تا کنون دو جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و رتبه دوم جایزه آثار پژوهشی با موضوع امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی را به خود اختصاص داده است. بیست و یکمین چاپ خاطرات «عزت شاهی» تولید دفتر ادبیات انقلاب اسلامی است که از سوی سوره مهر منتشر شده است.
6060
نظر شما