ائتلاف منطقه ای آمریکا علیه داعش!

پروفسور توبی داج، مدیر مرکز خاورمیانه در دانشکده اقتصاد لندن، می گوید:" وقتیکه با تصمیم گیران ارشد در ریاض وامان صحبت می کنید، دیدن سرخوردگی و بی اعتمادی عمیق آنان نسبت به دولت اوباما برایتان شوکه کننده است. به علاوه، این کشورها نه تنها، به طرق مختلف، از معارضان ضد اسد که آمریکا در پی نابودی آنان است حمایت کردند، بلکه از اسلامگراهایی که عامل پیدایش داعش و سایر گروههای جهادی که اکنون خارج از کنترل آنها هستند نیز پشتیبانی نمودند. چنین چیزی هر نوع ائتلاف به رهبری آمریکا را پیچیده می کند.
بازیگران منطقه ای به یاد دارند که اوباما چگونه اعلام کرد که اسد "باید برود" اما، با قطع و وصل مکرر حمایتش ازمخالفان میانه روی اسد، اقدام کمی برای تحقق آن داشت. آنها خصوصا" به اوت سال گذشته اشاره می کنند، هنگامیکه ارتش اسد علیه شهروندان سوری از سلاح شیمیایی استفاده نمود، رئیس جمهور آمریکا به تعهدش نسبت به خط قرمز صریح خودش پایبند نبود. در عوض، توافقی برای تحویل و انهدام سلاحهای شیمیایی سوریه صورت گرفت که - در نظر پایتختهای خاورمیانه، حداقل - به قیمت از بین رفتن اعتبار آمریکا تمام شد.
چنین چیزی تشکیل ائتلاف توسط اوباما را با چالشی به دشواری دردسرهای پیشینیان وی در ربع قرن گذشته مواجه می کند . از زمانیکه جورج بوش پدرماهها وقت خود را صرف تشکیل لابی رهبران منطقه ای - حتی سوریه - به منظور بیرون راندن نیروهای صدام از کویت در سالهای 91-1990 کرد،.
پروفسور داج می گوید:" در مجموع، کل خاورمیانه عربی منطقه ای است که در حال رسیدن به وضعیتی است که در آن احساس فقدان و غیبت رهبری می شود. حال دوستان ما در کاخ سفید و دموکراتها در هر جایی جلو می پرند و می گویند،« نه، نه، ما غایب نیستیم. ما فقط داریم از تکرار اشتباهات جورج پوش پسر پرهیز میکنیم. ما مردم خسته از جنگ داریم.» من، در تمام سالهای سفرم به منطقه، متحدان آمریکا را اینچنین ناراحت و مضطرب ندیده ام."
مشورتهای دیپلماتیک
در حالیکه اوباما امشب(10 سپتامبر) قراراست که سخنرانی کند، مشورتهای دیپلماتیک هم اکنون در راه هستند. جان کری دیروز به بغداد، که دولت جدیدش دوشنبه شب پس از کناره گیری نوری مالکی تشکیل شد، رفت.سیاستهای شیعی نوری مالکی در جدا کردن قبایل سنی که نتیجتا" تا حدودی به حمایت از داعش روی آوردند نقش زیادی داشت. کری امروز(10 سپتامبر) به اردن خواهد رفت و فردا در ریاض در نشست امنیتی منطقه ای به منظور سازماندهی شرکای ائتلاف شرکت خواهد کرد.
در حالیکه متحدان عرب واشنگتن از گسترش بمبارانها به داخل سوریه استقبال می کنند، اما تغییر رژیم دمشق بیش ازمختل کردن کنترل داعش بر مناطق صعب و سنگلاخی شمال شرق سوریه در دستور کارشان قرار دارد.
سلمان شیخ، مدیر بروکینگز در دوحه قطر، می گوید:" اگر تصور بر این است که جنگ بر ضد داعش در سوریه جدای از نیاز مهمتری همچون تغییر اسد در سوریه است، در اینصورت تصور میکنم که ما حقیقتا شاهد شروع فروپاشی این ائتلاف خواهیم بود.
در حالیکه چنین چیزی ممکن است که هدف ثانویه کاخ سفید باشد، اما خیلیها در ائتلاف ضد داعش انتظار دارند که آمریکا همان راه حلی را که در قبال عراق و بر علیه داعش به کار برده است در قبال رژیم سوریه نیز اعمال کند.
سلمان شیخ می گوید:" حقیقتا" خشم زیادی نسبت به آمریکا و عملکرد و انگیزه هایش در سوریه در سه سال گذشته باقیست - اولین و مهمترین آن مربوط به خود سوریهاست. این خطر وجود دارد که اگر از مردم، خصوصا در سوریه، خواسته شود که انتخاب کنند، ممکن است تصمیم بگیرند و بگویند،« خب ما قصد جنگ با داعش و رها کردن اسد را نداریم، ترجیح می دهیم که کنار بکشیم»"
خطر عکس العمل
همانگونه که روسای جمهور آمریکا به کرات تجربه کرده اند، مداخلات نظامی در سرزمینهای عربی، حتی با پشتیبانی ائتلافهای منطقه ای، با خطرات سیاسی زیادی همراه است و ممکن است واکنشهای خشونت بارسریعی را به همراه داشته باشد. به این دلیل بازیگران مطمئنی همچون قطر و عربستان محتملا از شرط بندی اجتناب می کنند تا ببینند آمریکا چگونه ائتلاف و اهداف آن را مدیریت خواهد کرد. یک تقسیم کاری ممکن است صورت بگیرد بطوریکه اعضای عربِ ائتلاف، پشتیباتی لجستیک و غیره را فراهم کنند، اما از نقش نظامی فعال که بعضیها همچون قطردر لیبی برای ساقط کردن قذافی درسال 2011 ایفا کردند اجتناب کنند.
"ائتلاف هواداران" اشغال عراق که در سال 2003 توسط دولت جورج بوش تشکیل شد، اغلب به خاطر تعداد قشون کشی های نمادین اش که به معنای فراهم آوردن پوشش سیاسی بود مورد تمسخر قرار گرفت. پروفسور داج می گوید:" کری ممکن است یک ائتلاف بزرگ از نوع کولین پاولی را در ذهن داشته باشد، اما تصور نمیکنم چیز زیادی برای عرضه کردن داشته باشد.
منبع: کریستین ساینس مانیتور مورخ ده سپتامبر 2014.
نویسنده: اسکات پیترسون
مترجمین: حامد ضرغامی و نصرت الله تاجیک