همکاری نکردن چین با آمریکا در ادامه تحریم ها علیه ایران ، این ذهنیت را القا می کند که چین در راستای همکاری های مشترک با ایران در مقابل این خواسته آمریکائیها مقاومت کرده است . اما برخی کارشناسان نظر دیگری دارند ، آنها معتقدند چین در این تصمیم ملاحظات روابط مشترک خود با ایالات متحده امریکا را نیز در نظر گرفته است. دکتر هرمیداس باوند استاد روابط بین الملل دانشگاه و دیپلمات پیشکسوت از این دسته کارشناسان است که در گفتگو با خبر آنلاین رویکرد چین در قبال پرونده هسته ای ایران را مورد ارزیابی قرار داده است.
***
به بن بست کشاندن مذاکرات 1+5 از سوی چین در راستای همکاری های این کشور با ایران تعریف می شود یا اینکه این ماجرا به روابط چین و آمریکا بر می گردد؟
هر دو جنبه در رفتار چین موثر بوده است . این اقدام چین می تواند یک امتیاز به ایران تلقی شود که بطور طبیعی باید ایران نیز امتیاز مشابهی را به چین بدهد . از سوی دیگر چین با آمریکا مشکلاتی هم دارد و می توان این اقدام را حرکتی در جهت پاسخ به آمریکا تلقی کرد .نکته دیگر این است که پیش از این معمولا مواضع چین و روسیه همسو بود . اما اخیرا روسیه مواضعی نزدیک به آمریکا اتخاذ می کند که این امر نه تنها موجب دور شدن از چین شده بلکه مواضع چین را بیشتر مورد توجه قرار می دهد . مثلا در مورد پرونده هسته ای ایران تاکنون بارها چین و روسیه در قالب اجلاس 1+5 یا نشست شورای امنیت یا شورای حکام مواضعی مخالف مواضع آمریکا اتخاذ کرده اند اما موضع اخیر چین بیشتر به این جهت جلب توجه می کند که روسیه به آمریکا نزدیک شده است و چین به تنهایی با تاکید بر اینکه اولویت باید گفتگوهای دیپلماتیک باشد با تحریم های بیشتر مخالفت می کند.
بنظر می رسد ایالات متحده آمریکا نیز با تسامح نسبت به مواضع چین برخورد می کند و در تلاش است طی فرایند دیپلماتیک چین را همراه کند . این تصویر چقدر به واقعیت نزدیک است؟
روابط چین و آمریکا محدود به ایران نیست . برای مثال چین بعنوان میانجی مناقشه کره شمالی نقش مهمی را در مذاکرات کره دارد . به همین دلیل به صلاح منافع ملی آمریکا است که با چین به تفاهم برسد و در مسیر تهدید چین حرکت نکند.
برخی معتقدند بحث تایوان یکی از دلایل موضع اخیر چین بوده است ، نظر شما در این باره چیست؟
شاید مهمترین نقطه ضعف چین موضوع تایوان باشد . معمولا آمریکا وقتی در مذاکرات نمی تواند با چین به تفاهم برسد از طیق تایوان گوش چین را می پیچاند . یعنی یا معاملات اقتصادی خود با تایوان را افزایش می دهد که این موضوع چندان برای چین حساسیت زا نیست ولی مساله دیگر فروش تسلیحات آمریکایی به تایوان است که برای چین بسیار حائز اهمیت است و نمی تواند این موضوع را بپذیرد . اخیرا نیز بحث هایی درباره فروش احتمالی تسلیحات آمریکا به تایوان مطرح شده بود.از سوی دیگر باراک اوباما از دالایی لاما رهبر جدایی طلبان تبت دعوت بعمل آورد و بزودی دیداری بین این دو انجام می شود این اقدام نیز مورد اعتراض چینی هاست.
آیا در آینده نزدیک چین همکاری های خود با آمریکا را درباره پرونده هسته ای ایران افزایش می دهد؟
همانطور که گفتم مساله به مناسبات چین و امریکا در دیگر حوزه ها بستگی دارد ولی بنظر می رسد تفاهم بین این دو کشور حاصل خواهد شد.
نظر شما