براساس آمارهای سازمان توسعه تجارت میزان صادرات خدمات فنی و مهندسی در یک دهه گذشته در کشور تقریبا 2.4 برابر شده است به صورتی که میزان صادارت خدمات فنی و مهندسی از 941 میلیون دلار در سال 83 به 2 میلیارد و 261 میلیون دلار افزایش یافته است البته در این بین روند صادرات خدمات فنی و مهندسی روندی پر تنش بوده است زیرا در سال هایی نیز با کاهش شدید رو به رو بوده است. براساس آمارهای سازمان توسعه تجارت در حال حاضر وزارت خانه ها، نهادها و شرکت های خصوصی ایرانی بیش از 300 پروژه فنی و مهندسی شامل سد سازی، ساخت نیروگاه، ساخت مجتمع مسکونی، راه و... در کشورهای مختلف دردست اجرا دارند که بیش از 220 پروژه آن در بخش صنعت آب و برق است. وزارت نیرو اعلام کرده است ارزش پروژه های اجرا شده از سوی این وزارت خانه در سال گذشته یک میلیارد و 567 میلیون دلار بوده است.
در سال های گذشته رقابت سر ارزآوری کشورها از طریق اجرای پروژههایی در خارج از مرزهای جغرافیایی رونق گرفته است؛ تا آنجا که بسیاری از کارشناسان، اجرای پروژههای خدمات فنی و مهندسی در دنیا را عرصه ای برای رقابت های جدید سیاسی بین کشورها می دانند تا جایی که در مذاکرات سران کشورها بخشی از مذاکرات به گرفتن پروژه های فنی و مهندسی و بستن قراردادهای دو جانبه اختصاص پیدا می کند.
ایران در سال های گذشته توانسته است باتوجه به شرایط کشورهای همسایه و همچنین روابط نزدیک با برخی از کشورهای آسیایی و آفریقایی پروژه هایی را در این کشورها برعهده بگیرد و هم اکنون شرکت ها و نهادهای ایرانی به بیش از 20 کشور جهان از جمله اتیوپی، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، آفریقای جنوبی، افغانستان، الجزایر، امارات متحده عربی، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، سریلانکا، سوریه، سودان، عراق، عمان، کنیا و ونزوئلا خدمات فنی و مهندسی صادر می کند. برای مثال ایران در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد باتوجه به نزدیکی روابط با کشور ونزوئلا توانست چندین پروژه بسیار بزرگ از جمله ساخت 10 هزار واحد مسکونی در این کشور را برعهده بگیرد. پروژه ای که ساخت آن به اتمام رسیده و برآوردها نشان می دهد در زمان اجرا برای بیش از 12 هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم علاوه بر ارزآوری اشتغال زایی به همراه داشته است.
به اعتقاد کارشناسان صدور خدمات فنی و مهندسی باتوجه به نیاز روز افزون اقتصاد جهانی به توسعه عمرانی و زیرساختی، یک فرصت جهانی محسوب می شود که کشورهای مختلف به خصوص کشورهای پیشرفته تلاش می کنند بیشترین سهم را از آن داشته باشند. اتفاقی که می تواند ارزآفرینی بسیار به همراه داشته باشد و نقش سیاسی و اقتصادی کشورها را تثبیت کند. اما در این کارشناسان معتقدند برای اینکه ایران بتواند نقش موثرتری در بازار جهانی صادرات خدمات فنی و مهندسی بازی کند باید دولت و نهادهای دولتی فعال تر نقش بازی کنند و علاوه بر دیپلماسی قوی برای بستن قرار داد از شرکت های داخلی نیز حمایت کنند.
برای مثال نگاهی به روند رشد صادرات خدمات فنی و مهندسی و پرداخت جایزه صادراتی از سوی دولت نشان می دهد که زمانی که دولت به شرکت های صادر کننده جوایز صادراتی پرداخت می کرده است حجم صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز رشد سریع تری داشته است. رشدی که از سال 85 به بعد با کاهش شدید رو به رو شده است و از 3 میلیارد و 81 میلیون دلار در سال 88 به 2 میلیارد و 261 میلیون دلار کاهش یافته است.
3535
نظر شما