در شرایطی که «مادورا» به عنوان رییس‌جمهوری ونزوئلا نزدیک به ۴ ماه پیش، صاحبان ثروت را مسبب ایجاد هرج‌ومرج در زندگی اجتماعی و اقتصادی معرفی کرده و گفته است «دولت در این نبرد اقتصادی با مخالفان به پیروزی می‌رسد» این کشور همچنان درگیر بحران‌های مختلفی است که ریشه همه آنها وضعیت بسیار نامطلوب اقتصادی است.
هادی اعلمی فریمان، کارشناس مسائل امریکای لاتین با تاکید بر اثرات تصمیم‌گیری‌های سیاسی بر وضعیت اقتصادی این کشور می‌گوید: چاوز بیشتر درآمدهای کشور را صرف اهداف سیاسی می‌کرد و مادورا هم چنین رویکردی را دنبال می‌کند. به عقیده کارشناسان امور بین‌الملل اقتصاد امروز ونزوئلا نتیجه میراثی است که از چاوز برای مردم این کشور به ارث رسیده است. این کارشناس با گفتن اینکه بیماری اقتصادی ونزوئلا لاعلاج است، به پرسش‌های صمت پاسخ می‌گوید:
این‌طور گفته می‌شود که با مرگ چاوز، اقتصاد ونزوئلا هم به حالت نیمه جان در آمده است. این نظر را قبول دارید؟
دقیقا همین‌طور است. البته ونزوئلا کمتراقتصادی مطلوب و پویا داشته است. اما بعد از چاوز تورم بین60تا ۶۵ درصددر نوسان است که نشان می‌دهد اوضاع در زمان مادورا که حدود ۲ سال است رییس‌جمهور شده، مطلوب نیست. این روند اقتصادی همه اقشار مختلف و حوزه‌های تصمیم‌گیری ونزوئلا را تحت‌تاثیر خود قرار داده است. در ادبیات اقتصادی به تورم بالای ۵۰درصد، ابر تورم گفته می‌شود. به همین دلیل مردم این کشور دشواری‌های زیادی را پیش‌روی خود می‌بینند. همچنین باید گفت که به دلیل کاهش بهای نفت و مشکلات داخلی نقش ونزوئلا در عرصه تجارت جهانی هم از این به بعد کمتر خواهد شد
علت چیست؟ چرا ونزوئلا با این همه بحران روبه‌رو است؟
به دلیل سیاست‌های نادرستی که چه در زمان چاوز و چه زمان مادورا که الان روی کار است، اجرایی می‌شد و همچنان می‌شود. چاوز بیشتر درآمدهای خود را صرف اهداف سیاسی می‌کرد و مادورا هم چنین رویکردی را دنبال می‌کند. همچنین به مسئله سیاست خارجی باید اشاره داشت که تصمیمات‌شان در فضای دیپلماسی به گونه‌ای است که هیچ کمکی به این کشور نمی‌کند. به عنوان مثال دولت مادورا در شرایطی اصرار به نزدیکی با روسیه دارد که این کشور خودش در شرایط تحریم قرار دارد و تاوان اشتباه پوتین در مسئله اوکراین را می‌دهد. ونزوئلا باید بداند که با تداوم سیاست‌هایش، مشکلات نه تنها کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه بیشتر هم خواهد شد. به عنوان مثال می‌توان به تحریم چهره‌های تصمیم‌گیر این کشور توسط کنگره ایالات متحده اشاره کرد که به طور طبیعی کار را برای آنها سخت‌تر خواهد کرد. به همین دلیل باید گفت که سیاست های فعلی به اقتصاد و تجارت ونزوئلا ضزبه خواهدزد.
با این همه چه چشم‌اندازی را می‌توان نسبت به «فضای تجاری» ونزوئلا ترسیم کرد؟
پیش‌بینی در مورد چشم‌انداز فضای تجاری این کشور آسان نیست. یعنی نمی‌توان به طور مشخص آمار داد که صادارت و واردات ونزوئلا چه میزان سقوط خواهد کرد،زیرا سقوط قیمت نفت بسیاری از برنامه ریزی ها در کشورهای نفت خیز را برهم خواهدزد. نکته مشخص اما این است که فضای تجاری این کشور به طور حتم محدودیت‌های زیادی را به خود خواهد دید. ونزوئلا به‌طور قطع نمی‌تواند حرف چندانی در تجارت جهانی برای گفتن داشته باشد. همه این مسائل محصول سیاست‌های پراشتباه است. چراکه تحت هیچ شرایطی نمی‌توان اقتصاد را جدا از سیاست دانست. در واقع این تصمیم‌گیری‌های سیاسی هستند که همیشه فضای اقتصادی و تجارت را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند
در این بین کاهش قیمت نفت هم می‌تواند مهر تاییدی بر تداوم بحران در ونزوئلا باشد؟
بله. «بولیوار» که پول ملی این کشور است، در بازار جهانی با افت شدید ارزش مواجه شده است. در شرایطی که ونزوئلا هیچ امیدی به بهبودی شرایط اقتصادی نداشت، بازار نفت هم با تحولات اخیر و روند کاهشی قیمت مواجه شده است. بر این اساس می‌توان این‌طور گفت که ونزوئلا روزهایی مملو از محدودیت را تجربه خواهد کرد.
چاره چیست؟ ونزوئلا چطور می‌تواند از این وضعیت عبور کند؟
گمان می‌کنم مادورا در یک دوران کوتاه مدت ناچار شود که تجدید نظری در رفتارهای سیاسی و اقتصادی‌اش داشته باشد. ونزوئلا فشار سیاست‌های سوسیالیستی خود را تحمل می‌کند و دقیقا به همین دلیل باید در دیپلماسی خود تغییراتی جدی به وجود بیاورد. همچنین باید گفت که اختلافات داخلی هم هزینه‌هایی گزاف به اقتصاد تحمیل کرده است،ازبین بردن قطب بندی سیاسی بهترین راه حل ممکن است.
ایران به عنوان یک فرصت تجاری چقدر می‌تواند برای ونزوئلا مهم تلقی شود؟
ایران در ۸ سال دولت گذشته رابطه تنگاتنگی با ونزوئلا داشت و شاهد همکاری‌های تجاری بود. اما آنچه درحال‌حاضر مشاهده می‌شود، این است که دولت جدید ایران رغبت چندانی برای تعامل با این کشور از خود نشان نمی‌دهد ومناسبات دو کشورکاهش یافته است. روند آینده هم بستگی به سیاست‌های دولت‌ها دارد.
تغییر در فضای تجاری با ونزوئلا اتفاقی مثبت برای ایران است یا منفی؟
بخش های اقتصادی باید منافع و مضار و هزینه های اقتصادی و سیاسی این رابطه را برشمارند. هیچ دلیلی نداشت که ما به کشوری که در تجارت جهانی جایگاهی ندارد، تا به آن حد بخواهیم نزدیک شویم. به‌ویژه که به دلیل شرایطی که قیمت نفت پیدا کرد، کشورهای نفتخیزی چون ونزوئلا از این به بعد با چالش‌های داخلی روبه‌رو خواهند شد.ونزوئلا بیماری اقتصادی دارد و بیماری‌اش لاعلاج به نظر می‌رسد.در فضای اقتصاد مقاومتی بهتر است در تجارت قبل از مسائل سیاسی به دستاوردهای تجاری و مالی توجه بیشتری کنیم.
منتشر شده در روزنامه گسترش صمت
نظر شما