مشکل، خوشه‌بندی یا میزان یارانه نقدی نیست

علی پاکزاد: به دنبال اعلام خوشه بندی های سازمان آمار و اعتراض مردم تعلق یارانه به همه خوشه ها مورد تاکید قرار گرفت ولی هنوز در مورد میزان یارانه نقدی عددی اعلام نشده است.در حالی که دولت بر اساس قانون بودجه سال 89 ارقام مربوط به سهم دولت از هدفمندسازی یارانه ها دیده شده است هنوز هیچ اقدام منطقی برای تعیین میزان یارانه های نقدی که باید به مردم پرداخت شود صورت نگرفته است .

آنچه به وضوح دیده می شود آن است که در عمل اعضای دولت تنها به تکذیب نقل قولهای یکدیگر اکتفا کرده اند و این آشفتگی به قدری غیر قابل تحمل شده که حتی خبرگزاری های نزدیک به دولت نیز اقدام به انعکاس اخبار نارضایتی های مردم از نحوه تنظیم خوشه بندی ها کرده اند.

این ناهماهنگی ها در بین مردم به غیر از ایجاد نارضایتی باعث زیر سئوال رفتن فرایند کارشناسی مورد ادعای دولت نیز شده است و جملاتی که این روزها می توان از زبان مردم شنید به این مضمون است که اگر بر روی این برنامه یک سال کار کارشناسی شده است چرا نتایج تا این حد غیر کارشناسی است.

توجیهات صورت گرفته از سوی مدیران مرکز آمار نیز در این زمینه قانع کننده نبوده است و تلاش برای آنکه نحوه خوشه بندی با عبارات تخصصی مانند «ماتریس هزینه درامد خانوارها» توجیه شود نیز از سردرگمی مردم نکاسته است.

دیروز خبرگزاری مهر نوشت بخش عمده ای از تهرانی ها در خوشه سه قرار دارند و امروز خبر اعتراض مردم در اردبیل در رسانه ها منعکس شده است.حساسیت های که ناشی از عدم شفافیت در سیاستهای اقتصادی دولت ایجاد شده متاسفانه دراین روزها می رود به دلیل« ناهماهنگی مجریان ونبود یک تعریف مشترک از اهداف وفرایند اجرا» به بحرانی اجتماعی تبدیل شود.

نباید فراموش کرد نارضایتی ناشی از مباحث اقتصادی و معاش مردم بر خلاف اختلاف نظرهای سیاسی در برگیرنده تمام جامعه خواهد بود و نه تنها اقشاری خاص بنابراین اگر دولت هرچه سریعتر به شفاف سازی برنامه خود در رابطه با یارانه ها نپردازد با عدم اطمینانی که در مردم ایجاد خواهد شد فضای روانی حاکم بر مبادلات اقتصادی به سمتی می رود که هدفمند سازی یارانه ها را در همان اولین گام اجرا به بن بست برسد.

فضای روانی که در آن مردم دچار حرص خرید واحتکار کالا خواهند شد و تلاش می کنند تمام نقدینگی خود را به ارز، طلا ویا کالا تبدیل کنند و این مسئله شیرازه اقتصاد ملی را از هم خواهد پاشید.
در حال حاضر مرکز آمار تلاش دارد درستی اطلاعات مربوط به خوشه بندی را اثبات کند، سخنگوی کارگروه تحول از بازنگری در خوشه بندی ها صحبت می کند و درنهایت معاون پارلمانی رئیس جمهور تمامی ارقام اعلام شده در مورد زمان پرداخت ومقدار یارانه های نقدی را تکذیب می کند.

دراین میان تنها چیزی که دست مردم را می گیرد علامت سئوالهایی است که هر روز بر تعدادشان افزوده می شود واین به معنی نا امن شدن فضای روانی حاکم بر مبادلات اقتصادی کشور است.

در زمینه اقداماتی که می توانست از این روند پیش گیری کند به دو نکته اصلی می توان اشاره کرد:

اول آنکه سازمان آمار یک سال وقت داشته است در زمان رسیدگی به لایحه هدفمند سازی یارانه ها ارقام استخراج شده از طرح جمع آوری اطلاعات خانوار را به روز رسانی کند ولی این کار صورت نگرفته است.

دوم آنکه دولت برای تعیین میزان یارانه نقدی برای گروههای مختلف یک سال وقت داشته است ومی توانسته است با پیش بینی سناریوهای مختلف از خروجی تصمیمات مجلس ارقام حدودی را برای این کار تدوین کند ولی به نظر نمی رسد در این زمینه کاری صورت گرفته باشد.

براساس همین دو اقدام صورت نگرفته می توان به این نتیجه رسید که دولت خود باور نداشته است که این لایحه بلاخره به قانونی لازم الاجرا تبدیل خواهد شد و انگار طی دوره بررسی لایحه در مجلس تمام اعضای دولت تنها به چانه زنی برای تصویب لایحه پرداخته اند و هیچ کس به این فکر نبوده است که اگر زمانی این لایحه تصویب شد چه باید کرد.