دلنوشته ای برای آیلان

آدم و آب، قایق و فرار، ترس و اضطراب، ترکِ دیار، درد و نفرین و … همین طور واژه ها زنجیر‌وار در یک فریم و کادر صف کشیده‌اند تا مرگ وجدان را به نظاره بنشینند. نیلوفر دمیر از ترکیه به ناآگاه و ناخواسته کارگردان پایانی‌ترین صحنه و سکانس فیلم مستند «آیلان» است. دوربین در حال ثبت این مرحله پایانی است. کادر و قاب مشخص و با یک دگمه کافی تا جهان نظاره‌گر مرگ وجدان باشند. فیلمی که قرار نبود در لحظه پایانی‌اش آیلان این چنین غم‌انگیز بر زمین نقش ببندند. پلانی که با دراماتیک‌ ترین صحنه به پایان می‌رسد و صد البته تیتر اول روزنامه‌ها. مرگ وجدان، عصر آهن، درد آیلان و… دنیا دوباره لرزید آن هم فقط با یک عکسی. آری می شود حتی با یک عکس و کاغذی دنیا را لرزاند. آه مظلومان چه ها که نمی کند.  برای نداشته‌هایی که همه داشته‌ها را زیر سوال برد. انسانیت دوباره به سخره گرفته شد و قدرت باز اوج گرفت.

قدرتی که تشنه است و وجدانی که در خواب. باز بر دفتر بیچارگان و مظلومان روزگار حادثه و خاطره‌ای ناگوار و دلخراش نقش بست. نمی‌دانم چرا دلم یاد حدیثی از مولای متقیان حضرت علی (ع) را کرده است. مولایی که وجدان را تنها محکمه‌ای دانست که احتیاج به قاضی نداشت. محکمه‌ای که هیچ وقت و هیچ‌گاه در سکوت بشریت برای آیلان و آیلان‌ها برپا نشد. علی(ع) و علی‌واران تنهایند و بناچار سر در گریبان. کجای این شب پر از سکوت اشک‌هایشان را پنهان کنند که صدای ضجه‌هایشان گوش فلک را کر می‌کند. آیلان تو چه کردی با انسانیت که ما اینگونه در سکوتی مبهم به سر می‌بریم؟

چه زیبا نقشت را در بازی خون و خونریزی ایفا کردی تا وجدان‌های خاموش را به خروش آوری. تو ایفاگر نقشی شدی که ارمغانی به جز سکوت برایمان نداشت. آیلان سکوت قصه تلخی است بگذار لااقل غبار از چهره‌ات بزداییم.

ما اکنون در تناقض عجیبی به سر می‌بریم پارادوکسی سخت عذاب‌آور. چرا که از این حادثه درد‌ آور وجدان‌های آگاه نیز سکوت می‌کنند و سازمان ملل نیز همین طور! اما تنها کسی که حنجره‌ای پر از فریاد دارد مادر آیلان است و دیگر هیچ… چه درد تحمل‌ناپذیری…

آیلان یک دقیقه سکوت کفایت این همه درد و رنج نیست بگذار سالها جهان و جهانیان برای احترامت سکوت کنند و تاوان این همه جنگ و خونریزی را بپردازند. بگذار تو را کسانی مظهر تلنگری بدانند که وجدانی خاموش دارند. بگذار بغض و اندوهمان را نثار سازمان مللی بکنیم که رسالتی جز سکوت ندارند. آیلان تو نماد مظلومان جنگ دیده‌ای که به ناحق وارد بازی کثیف قدرت شده‌اند.