سعید جعفری - انتخابات پارلمانی مصر با حرف و حدیث فراوان برگزار شد. در شرایطی که تقریبا عموم اجزاب و جریان های مستقل از حضور در انتخابات پارلمانی این کشور منع شده بودند بدیهی بود که دوستان و یاران ژنرال عبدالفتاح سیسی به راحتی قوه مقننه را هم مانند قوه مجریه در اختیار بگیرند و روند یکپارچه شدن قدرت در سرزیمن اهرام ثلاثه کامل شود. صباح زنگنه کارشناس مسائل مصر در این باره معتقد است با این انتخابات تغییری در روند سیاسی این کشور ایجاد نمی شود تنها یکی دیگر از ارکان حکومتی با این ساز و کار شکل می گیرد. این کارشناس مسائل خاورمیانه همچنین استدلال می کند با توجه به همگرایی هایی که میان ایران و مصر در خصوص آینده سوریه و بشار اسد وجود دارد می توان به عادی سازی روابط تهران - قاهره از این مسیر امیدوار بود. به ویژه که به یاد داشته باشیم موضوع سوریه برای مصر یک مقوله گذرا و کوتاه مدت نیست و به امنیت ملی این کشور گره خورده است. مشروح گفتگوی خبرآنلاین با کارشناس مسائل خاورمیانه را در ادامه می خوانید.
روند انتخابات پارلمانی در مصر را چگونه می بینید؟ این انتخابات در شرایطی برگزار شد که گروه های سیاسی زیادی از حضور در این صحنه منع شده بود و اخوان هم شرکت در آن را حرام اعلام کرده بود.
این انتخابات طبق وعده ای که سیسی داده بود قرار بود روال در این کشور را به یک روال دموکراتیک و سیاسی برگرداند. از این منظر رئيس جمهور مصر به وعده خود عمل کرده است. اما اینکه با چه شرایطی این انتخابات برگزار می شود محل حرف و حدیث است. طبق شرایطی که دولت قرار داده اولا احزاب دینی و مذهبی با نام حزب مذهبی حق شرکت در انتخابات پارلمانی را نداشتند و طبعا اخوان و هر حزب دینی و مذهبی دیگری به این ترتیب از گردونه خارج می شود. گروه های معارض و مخالف که به صور مختلف حضور دارند آنهایی که قدرت زیادی دارند و می توانند در سطح جامعه نقش ایفا کنند محدود شدند و کمتر توانستند شرکت کنند. بنابراین احزاب دست دوم عملا در صحنه ماندند و به لحاظ تبلیغاتی تقریبا انتخابات بسیار کنترل شده ای شکل گرفته و به همین دلیل هم شور و هیچانی در سطح رسانه ها و مطبوعات و جامعه کمتر دیده می شود. به این ترتیب افرادی که به حکومت سیسی نزدیکی ترند وارد پارلمان خواهند شد و ما شاهد مجلسی همراه با دولت خواهیم بود.
با این تفاسیر شما معتقدید با این انتخابات تغییری در نظم حکومتی مصر ایجاد نمی شود؟
خیر. فقط یکی از ارکان حکومتی با این ترتیب شکل خواهد کرد.
وضعیت حزب نور چگونه است؟ این حزب سلفی از معدود جریان های سیاسی مصر بود که با کودتا موافق بود و به نوعی همراه با آقای سیسی از کنار زدن مرسی حمایت کرد.
حزب نور هم فعلا مشکلاتی دارد و دولت چندان از عملکرد این حزب رضایت ندارد و مایل نیست فضای مذهبی تبلیغاتی تندرو در سطح جامعه ایجاد شود. بنابراین نه تنها احزاب دیگر برای فعالیت مجاز نشدند بلکه حزب نور هم دارای محدودیت هایی شده گرچه از امکانات و پول و حمایت های مالی گزاف عربستان برخوردار است و از طرق مختلف سعی کرده به افراد خود را وارد گردونه انتخابات کند. ولی به هر حال روابط این حزب با سران حکومت و به ویژه با شخص سیسی چندان مناسب نیست.
به موضوع حمایت عربستان از حزب نور اشاره کردید، به نظر می رسد قدری مواضع عربستان و سیسی در برخی از حوزه ها با یکدیگر به مشکل و اختلاف خورده است. به عنوان مثال بر سر آینده وضعیت سوریه و حضور یا عدم حضور اسد در نظم جدید سوریه ریاض و قاهره با یکدیگر اختلاف نظر دارند. آیا این اختلاف نظر جدی است؟
بله اختلاف نظر که جدی است. موضوع سوریه یک مقوله امنیت ملی برای مصر محسوب می شود. یک بحث گذرا و کلی نیست که مصر بتواند از آن عدول کند. به همین دلیل مصر از حلمه روسیه به گروه های تروریستی در خاک سوریه حمایت کرده است. اقدام و رویکردی که کاملا خلاف نظر عربستان است. بنابراین روابط بین مصر و عربستان در موضوعات مختلف قابل تجزیه و تحلیل است. ضمن اینکه مصر و سیسی در برخی از حوزه ها تلاش می کنند با چنین اقداماتی جایگاه از دست رفته خود در معادلات منطقه ای را باز یابند.
برخلاف دوران مصر مبارک که این کشور روابط نزدیک و تنگاتنگی را با آمریکا و غرب برقرار کرده بود این روزها سیسی به روسیه بیشتر نزدیک شده و حالا شاهد هستیم از اقداماتی که این کشور در سوریه انجام می دهد حمایت می کند. مواضعی کاملا مقابل انچه غرب در نظر دارد. آیا می توانیم این نزدیکی قاهره به مسکو را کلیدی و تغییری استراتژیک ارزیابی کنیم یا تنها یک گرایش تاکتیکی رخ داده است؟
بیشتر به نظر می آید این اقدام جبرانی محسوب می شود. بعد از اینکه آمریکا نسبت به سیاست سیسی و مصر معترض بود و کمک هایش را قطع کرد این وضعیت پدید آمد و به همین دلیل سیسی هم تلاش کرد با نزدیک شدن به روسیه و به چین هشداری به آمریکا داده باشد. طبعا ارتش مصر نمی تواند از تسلیحات غرب دست بکشد و به همین دلیل با فرانسه قراردادهایی برای خرید کشتی های نظامی منعقد کرده است. ضمن اینکه به صورت همزمان هم با روسیه و هم با ایالات متحده در حال مذاکره است.
همانطور که اشاره کردید سیسی از ادامه حضور بشار اسد در قدرت حمایت می کند در حالی که عربستان چنین باوری ندارد. از این منظر مواضع تهران و قاهره یکسان است. آیا بشار اسد می تواند پلی بهبود رابطه ایران و مصر باشد؟
فعلا زود است که چنین نتیجه ای بگیریم. اما این مضوع اهمیت دارد که جمهوری اسلامی ایران و مصر در مورد سوریه و سرنوشت اسد و حضور تروریست ها در آن منطقه موضع مشترکی داشته باشند. این موضوعات می توند زمینه ای را برای گفتگوهای بیشتر و عمیقتر در صحنه های دیگر منطقه میان تهران و قاهره ایجاد کند. اما برای تحلیل عمیق و ماندگار باید تحولات دیگری در این عرصه رخ دهد.
49308
نظر شما