نتیجه انتخابات پارلمانیاول نوامبرترکیه ،اتفاق غیر منتظره یی برای هیچکس نبود. نه برای تحلیل گران سیاسی،نه برای احزاب مخالف و نه برای مردم این کشور. حزب عدالت و توسعه آقای اردوغان که چهره خود را پشت دوقلوی سیاسی اش داود اوغلو پنهان کرده ،آنگونه که گفته می شود با کسب بیش از ۳۱۵ کرسی از ۵۵۰ کرسی پارلمان(چیزی بیش از 49 درصد آراء)امکان تشکیل دولت اکثریت را به دست آورده است.
طی 5 ماه گذشته این دومین انتخابات پارلمانی در ترکیه بود. در انتخابات ۷ ژوئن گذشته، حزب حاکم عدالت پس از 13 سال انحصار قدرت، طعم اولین شکست سیاسی خود را چشید.
نتیجه انتخابات 7 ژوئن که مخالفان آقای اردوغان از آن با تعبییر یکشنبه سیاه آقای رئیس جمهور یاد می کنند، ظاهرا نتوانست کادر حاکم رهبری حزب عدالت که دولت را اداره می کند به تجدید نظر در سیاست های داخلی و بین المللی ترکیه وادار کند.البته اردوغان و داود اوغلو اکنون وبا توجه به نتیجه انتخابات می توانند ادعا کنند "سیاست های قبلی درست و مورد تایید مردم بوده اند".اما به باور من این ساده ترین نوع برداشت غیر حرفه ایی از انتخاباتی ست که بیش از نتیجه ،باید شرایط آن را مورد توجه و ارزیابی قرار داد.آنگاه که از یک سو دولت متهم به دریافت پول برای مدیریت انتخابات از عربستان است(شایع شده بین 3 تا 5 میلیارد دلار.اما به صورت مستقل نمی توان این رقم را تایید کرد)و یا از جنبه اجتماعی متهم به بهره برداری سیاسی از بحران سوریه و موضوع 2 میلیون پناهنده جنگ است. آقای اوغلو روز گذشته در میان هوادارانش گفت "این پیروزی دمکراسی ست". خب با فهم و محاسبات ریاضی تعداد کرسی های به دست آومده، سخن آقای نخست وزیر کاملا درست است و به دمکراسی از این زاویه هم می توان نگریست. اما چه ادعای آقای اوغلودر ست باشد و چه دمکراسی با فرمول ریاضی را قبول کنیم،بازهم ابهام بزرگ اخذ 2 نتیجه انتخاباتی متفاوت طی 5 ماه رفع نخواهد شد. یکی از بزرگ ترین و پر ابهام ترین سوالا ت این است که چرا 5 ماه پیش و پس از شکست درانتخابات یکشنبه سیاه 7 ژوئن که حزب حاکم عدالت مجبور به تشکیل دولت اقلیت گردید ومتقابلا زمینه بسیار مساعدی برای تشکیل دولت ائتلافی بزرگ با سایر احزاب فراهم شد،حزب عدالت دست به این اقدام نزد؟. در حالی که به باور بسیاری از آگاهان سیاسی شرایط حساس کشور و مناقشه طولانی با کردها و شرایط ناامن در مرزهای سوریه، منطقا حکم می کرد آقایان اردوغان و داود اوغلو و حزب عدالت برای حفظ وحدت ملی و آرامش سیاسی برای اولین بار چنین دولتی را تشکیل می دادند.این هم یک نوع دمکراسی با استاندارد بالاست ؛اما به قول یک عضو ارشد حزب جمهوری خواه خلق که مایل به افشای نام خود نبود"تمامیت خواهی حزب عدالت مانع از این اقدام و واقع بینی سیاسی شد".
به باور پاره ایی دیپلمات های مقیم آنکارا و استانبول نتیجه انتخابات پارلمانی ممکن است آقای اوغلو و در موقعیتی بالاتر آقای اردوغان را محافظه کارانه به این باور رسانده باشد که ایجاد تغییر در روش ها و تبیین یک استراتژی جدید در سیاست های داخلی خصوصا درحوزه ای اقتصادی و امنیتی دیگر اقدامی ضروری نیست .اما اگر چنین تصوری در ذهن آنها شکل گرفته باشد - که ظاهرا اینگونه است- پیش بینی این نکته که حزب عدالت و دولت آقای اوغلو به آرامی و ممتد کشور را به سوی یک بحران عمیق سیاسی،اجتماعی و امنیتی پیش می برند نیاز به استخدام یک فالگیر کولی که در خیابان های آنکارا پرسه می زنند ندارند.
اینکه اشاره کردم بیش از نتیجه شیرین انتخابات برای حزب حاکم ترکیه! شرایط تحقق آن است که اهمیت دارد ،خصوصا زمانی که پای آقای اردوغان واوغلو وسط باشد ، اشاره بی جهتی نبود. شرایط سیاسی و امنیتی ناپایداری که پس از شکست 7 ژوئن به یکباره سراسر ترکیه را فراگرفت از یک سو و بالا گرفتن تنش های نظامی در مناطق کرد نشین از سوی دیگر،آنقدر تعجب آور و غیر معمول بود که صدای اعتراض پاره ایی سیاستمداران مخالف را درآورد. در یک نمونه آشکار پس از انفجار تروریستی 10 اکتبر در یک ایستگاه ترن آنکارا که به کشته و مجروح شدن بیش از 150 نفر از فعالان صلح طلب کرد و ترک منجر شد" صلاح الدین دمیر تاش "رهبر حزب صلح ودمکراسی علنا دولت را به دخالت در این انفجار ها متهم کرد.دمیر تاش به صراحت گفت "دولت با تشدید ناامنی ها در پی سوءاستفاده سیاسی از شرایط است. اکنون از چهره و دستان دولت خون چکه می کند".البته شاید آنچه آقای دمیرتاش به آن اشاره می کرد قدری اغراق آمیزبه نظر برسد.اما با درنظر گرفتن معیار های امنیتی و بهره برداری های سیاسی؛ صرف نظر از عمق و وسعت این اعتراض، ادعای دمیر تاش که تلویحا از سوی کمال قلیچ داراوغلورهبرحزب جمهوریخواه خلق تایید شد،جای تامل فراوان دارد.
فکر میکنم اقدامات آقای اردوغان و اوغلو برای کسب اکثریت پارلمانی ،پیروزی در انتخابات و حفظ قدرت "با اولا جلوه دادن چهره سیاسی شان به عنوان قربانیان اصلی تروریسم و توطئه ،ثانیا ترساندن مردم ترک و نهایتا خود را به عنوان رابین هود های آناتولی نشان دادن" تلاش هایی بودند که کاملا به ثمر نشست ( حداقل تا کنون،بعد را نمی دانیم )چراکه بعید است با پنجه ایی که به صورت احزاب کشیده شد،آنان اجازه دهند آب خوشی از گلوی دولت پایین برود. اردوغان و اوغلو این را به خوبی می دانند و چون می دانند! این تصور که دولت آنکارا "سیاست تداوم بحران کنترل شده رابرای حذف و یا ساکت کردن رقبا ادامه خواهد داد"تصور دور از ذهنی نیست.اما آیا نظام کنترلی دولت آینده درست عمل خواهد کرد؟ matinmos@gmail.com
اردوغان و داود اوغلو اکنون وبا توجه به نتیجه انتخابات می توانند ادعا کنند "سیاست های قبلی درست و مورد تایید مردم بوده اند".اما این ساده ترین نوع برداشت غیر حرفه ایی از انتخاباتی ست که بیش از نتیجه ،باید شرایط آن را مورد توجه و ارزیابی قرار داد.آنگاه که از یک سو دولت متهم به دریافت پول برای مدیریت انتخابات از عربستان است و یا از جنبه اجتماعی و امنیتی متهم به بهره برداری سیاسی از بحران سوریه و موضوع 2 میلیون پناهنده جنگ است.
کد خبر 474217
نظر شما