۰ نفر
۲۰ آذر ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۳
خبری تازه از جزیره خضراء

یادداشتی است در باره جزیره خضرا که در یکی از آثار تازه نشر یافته از دوره اخیر صفوی به دست آمده است.

پیش از این، به تفصیل در باره «جزیره خضرا» و آنچه در باره آن گفته شده، نوشتم و ضمن مقاله ای مفصل در همین وبلاگ (12 اسفند 1391) آوردم.  (اینجا)

این روزها اطلاع جدیدی از معلومات موجود در دوره صفوی پیرامون جزیره خضرا یافتم که مناسب است علاقه مندان را در جریان آن بگذارم.
به تازگی کتابی با عنان «تاریخ کشیک خانه همایون» از نورالدین محمد شریف کاشانی متخلص به نجیب توسط میراث مکتوب منتشر شده است. نویسنده بر اساس آنچه مصحّح کتاب آورده، میانه سالهای 1062 تا 1123 می زیسته است. دوران بلوغ و میان سالی وی که 61 سال هم بیشتر عمر نکرده در روزگار شاه سلیمان صفوی (1077 ـ 1105) و شاه سلطان حسین (1105 ـ 1135) سپری شده و او شاعر شاه سلطان حسین صفوی هم بوده و اشعاری در باره وی دارد که در همین کتاب آمده است (ص 338 ـ 339). این اثر کشکول مانند ادبی و تاریخی از نظم و نثر است که معلوماتی در باره ایران و هند و تاریخ و فرهنگ آنها دارد و گرچه نظم موزونی ندارد، اما و در هر حال سودمند است.
بخشی از این کتاب در باره امامان (ع) و مشاهد آنان است که به اجمال آمده و در ادامه و آنگه که سه صفحه در باره حضرت صاحب الزمان (ع) آورده، مدخلی با عنوان «محل سکنای حضرت صاحب الزمان (ع) جزیره خضراء و بحر ابیض» آورده است.
از نظر استناد، مطالب او به همانچه از قبل از آن در باره جزیره خضراء و گزارش یک علما در باره سفر به آن در دسترس بوده نیست، اما آغازین سطور آن برداشتی است که وی از آن اخبار داشته و تقریبا به صورت منظم گزارش آن را نوشته است.
بنده در اینجا، چیزی جز همان مطالب نخواهم داشت.
نویسنده نوشته است:

جزیره ای است در سرزمین ولایت بربر، میان دریای اندلس که حضرت صاحب الزمان علیه السلام و اولاد او در آنجا می باشند و از اندلس دریا، پانزده روز راه است، و از ابتدای آن مسافت دو روز. راه معمور نیست و آب در آنجا یافت نمی شود و باقی مسافت معمور است، و آبادانی ها به یکدیگر متصل، ده به ده پیوسته است و در ساحل آن دریا نیز موضعی است به شکل جزیره که اهل اندلس آن را جزیره رفضه می گویند، چه ساکنان آن ساحل همگی شیعه امامی اند و قوت ضروری ایشان را از جزیره رفضه می رسانند. به جهت ساکنان آن جزیره که مقام حضرت صاحب الزمان علیه السلام است وکیل ناحیه مقدسه در سالی یک بار با کشتی ها بار کرده، از راه بحر ابیض [مدیترانه] که کنار به آن ناحیه مقدسه است می آورد و بر اهل آن جزیره به رغبت قسمت کرده مراجعت می نماید. و در بعضی از ازمنه سابقه یکی از صلحای شیعه به مساعدت توفیق به آنجا رسیده و شرح آن قصه را که طولی ندارد، شیخ اجل سعید شهید محمد بن مکی قدس الله روحه، که یکی از اعاظم مجتهدان شیعه امامیه است به اسناد خود روایت آن شخص صالح نموده و در بعضی از امالی خود آن را تحریر کرده، و سید اجل، صدر عالی قدر، امیر شمس الدین اسدالله شوشتری آن را حسب الاشاره پادشاه صاحبقران مغفور در طی رساله ای که در بیان حکمت و مصلحت غیبت حضرت صاحب الزمان نوشته، مذکور ساخته، و از آنجا معلوم می شود که آن حضرت را در آن ناحیه مقدسه، اولاد و اصحاب هستند و در مساجد و منازل خود به طاعت و عبادت و تعلیم مسائل دینی اشتغال نموده، و در خارج حظیره مقدسه از سپاهیان لشکر مهیا شده و همگی انتظار فرج آل محمد می کشند. الحق آن رساله ای است که محافظت آن بر مؤمنان واجب است، زیرا که ارباب معاندت در قصه غیبت حضرت صاحب الزمان و خلیفه الرحمن صلوات الله و سلامه علیه، بنابر عصبیّت و حمیّت جاهلیت، اظهار مخالفت و انکار می نمایند و وقوع آن را مستبعد می شمارند.

تاریخ کشیک خانه همایون، ص 321

 

رسول جعفریان

Algeciras = الخضراء

 

رسول جعفریان

 

http://khabaronline.ir/detail/202704/weblog/jafarian

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 487608

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 10 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 11
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام US ۱۵:۲۳ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
    46 10
    یاد این بحثها بخیر. چی شد ادامه پیدا نکرد؟‌ حالا که این خبر تازه رسیده، بهتره دو تا آدم محترم یعنی آقای م. ا. و جناب پ. رو آماده سفر کنیم، بروند اونجا رو پیدا کنند.
  • بی نام US ۱۵:۳۶ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
    6 7
    دوستان برای این که سابقه بحث رو بدونند بهتر است به مقاله تفصیلی که لینک آن در متن گذاشته شده مراجعه کنند.
  • فرید IR ۱۶:۲۴ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
    10 4
    در متن خبر , ادعا نشده که این منطقه محل سکنای امام است و اهل اطلاع می دانند منظور از مقام محل زندگی نیست .در شهرها اماکن و یا مساجدی که اولیای دین حضرات معصوم یعنی انبیا و امامان علیهم السلام برای عبادت و نماز توقف و یا رفت و آمدی می کرده اند به مقام آن نبی و یا امام معروف شده . نمونه آن مسجد کوفه است که مقامات بسیار ی دارد . حال چگونه این خبر عنوان محل سکنی پیدا کرده در حالی که در متن خبر چنین ادعایی نیست . خوب بود استاد جعفریان نیز عنوان بهتری برای گزارش خود بر گزیدند زیرا تازگی مربوط به چاپ کتاب تاریخ کشیک خانه همایون است نه جزیره خضرا
    • بی نام US ۱۶:۵۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
      3 6
      توی این قبیل اخبار وقتی می گویند تازه یعنی همین. یک منبع قدیمی چاپ شده و گزارشی داده که تا به حال در دسترس نبوده.
    • بی نام RO ۱۸:۳۱ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
      16 4
      ای عزیز دل کوفه بعد از فتح ایران و به عنوان یک شهرپادگان در مرکز مملکت اسلامی آن زمان ساخته شد تا بتواند در شورشهایی که حادث می شد به سرعت نیرو برای سرکوب بفرستد. مسجد هم همان موقع ساخته شد. بسیاری از مطالبی که در وصف کمالات مسجد کوفه از زمان حضرت آدم گفته شده از اساس و پایه بی محتواست. نتیجه: قس علی هذا
  • بی نام A1 ۱۷:۱۵ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
    8 0
    با سلام با توجه به مسافتهای داده شده نام فعلی این جزیره چیست و در کجاست؟
  • شمس تبریزی A1 ۱۸:۲۴ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
    28 4
    سلام. اگر اشتباه نکنم علامه حسن زاده آملی در باره این جزیره خضرا نظر داده بودند که این مهدی جزیره خضرا شخصی به نام مهدی فاطمی از افراد وابسته به سلسله فاطمیون مصر بوده است که ظاهرا در این منطقه حکومت می کرده و این را به سهو و یا به عمد به تفکر شیعه نسبت دادند و گفته اند شیعیان معتقدند که جناب ابا صالح المهدی در آنجا حکومت می کنه. آقا تمام این قضیه فقط به خاطر اشتراک اسمی مهدی فاطمی و جناب حجة ابن الحسن است و در زمان قدیم هم رسانه های امروزی نبوده که ته و توی قضیه را دربیارن. این است که این افسانه شایع شد و به شیعیان چسباندن. حاج آقا،بی خیال این موهومات بشین. تمام این داستان مزخرف و یک جعل تاریخی است. حق نگهدار
    • k EU ۲۰:۵۴ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۱
      0 2
      بنده این مطلب رو از کتاب هزار و یک نکته علامه حسن زاده خوندم و به نظرم درست میاد ولی توجه داشته باشید استاد جعفریان به عنوان یکی از مهمترین مورخان حال حاضر درموضوع تاریخ شیعه به مسایل وروذ می کنند و بحث جنبه علمی دارد و اول مطلب هم ذکر شده برای اولین بار موضوع جزیره خضرا در این کتاب ذکر شده و این دلیل به اعتقاد ایشان به جزیره خضرا نیست . سعی کنید با دید عوامانه به مسایل نگاه نکنید .
  • بی نام RO ۱۸:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۰
    22 4
    این قبیل مطالب فقط تقلیل امام زمان به همان چیزی است که دشمنان تشیع و اسلام می خواهند سکونت ایشان در جزیره خضرا نه پایه شرعی دارد نه عقلی. مثل توصیفات عوام می ماند از جهنم و مار غاشیه و آتش نیم سوز و ...
  • بی نام IR ۰۸:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۲
    0 1
    جناب آقای جعفریان عزیز، این مطالب عیناً با پاره ای اختلافات جزئی در عبارت، در کتاب ارجمند مجالس المؤمنین قاضی نورالله شوشتری ج 1، صص 226227، چاپ بنیاد پژوهشهای اسلامی آمده و مأخوذ از آن کتاب است.
  • سلام A1 ۰۸:۴۷ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۲
    2 2
    همانطور که استاد جعفریان لینک نقشه گوگل مپ را قرار داده اند، منطقه ای در نزدیکی دریا به نام خضراء در کشور اندلس یااسپانیا وجود دارد، برای دیدن نقشه واضح تر، کلمه انگلیسی الخضراء را همراه گوگل مپ سرچ کنید، نقشه برزگتر و واضح تر منطقه را در گوگل مپ می بینید، در مطلب بالا تصریح شده است که حدود ۱۵روز راه بین دریا و منطقه خضراء فاصله است که دقیقاً در نقشه گوگل هم این دیده می شود که منطقه الخضراء حدود ۱۵ روز را تا لب دریا فاصله دارد، در متن اشاره شده است که بین اسپانیا و سمت شرق دریای مدیترانه فاصله انداخته که این هم دقیقا مطابق جغرافیا است و نکته سوم اینکه در متن اشاره شده است که خضراء یک جزیره محاصره شده در آب نیست بلکه فقط یک طرفش آب است ولی چون از ما خیلی دور است به این اندلس جزیزه گفته شده