«سیاوش اردلان» جامعه‌شناس است، مهم‌ترین آسیب اجتماعی را که نوجوانان و کودکان را به سوی مصرف سیگار سوق می‌دهد، تأثیر تبلیغات از سوی الگوهای غلط اجتماعی می‌داند و می‌گوید: نوجوانان به‌دلیل بلوغی که دارند کورکورانه از اشخاص مشهور تقلید می‌کنند. برای مثال هنرپیشه‌ای که با جذابیت سیگار می‌کشد برای نوجوان یک الگو محسوب می‌شود.
وی می‌افزاید: طبق تحقیقاتی که انجام شده مصرف سیگار در نوجوانان با مسائلی چون اختلافات خانوادگی پدر و مادر، کم سوادی خانوادگی، فقر مادی خانواده، وجود دوستان و همسالان ناسالم از نظر اخلاقی و ناتوانی در نه گفتن ارتباط مستقیمی وجود دارد.
الگوپذیری
«عباس عزیزخانی» روان‌شناس تربیتی، مهم‌ترین عامل سوق پیدا کردن نوجوانان به سوی سیگار را تقلید یا مشاهده الگوی نامناسب در خانواده یا خویشاوندان می‌داند. وی معتقد است نوجوانان به‌دلیل به سر بردن در برهه بلوغ دچار تنش‌ها و استرس‌های زیادی هستند و به دنبال روشی برای رهایی از آنها هستند.
وی می‌افزاید: دوره نوجوانی بسیار حساس و آسیب پذیر است. نوجوانان در این سن بسیار الگوپذیر هستند و معمولا از دوستان و هم سن و سالان خود تقلید می‌کنند. حال اگر در چنین برهه ای افراد نابابی بر سر راهشان قرار گیرد امکان هرگونه انحرافی وجود دارد. ورود به گروه‌ها و یادگیری آموزه‌های غلط سبب اشتیاق آنها برای مصرف دخانیات می‌شود.
نقش اولیا و مربیان
این روان‌شناس با تأکید بر اهمیت نقش اولیای مدرسه و خانواده برای جلوگیری از این آسیب اجتماعی بیان می‌کند: نوجوانان به‌دلیل نیاز عاطفی خاص در این دوران نیاز شدیدی به نزدیکی عاطفی و درک شرایط و مشکلات از سوی والدین را دارد. در این بین معلمان می‌توانند نقش ویژه‌ای در شناسایی نقاط حساس و احساسی خصوصی دانش‌آموز در جلوگیری از خطرات و آگاهی بخشی به دانش‌آموزانی که دارای تفکر انتزاعی هستند ، ایفا كنند تا با شناسایی عوامل بازدارنده تدبیری بیندیشند تا دانش‌آموز به سمت خطرات اجتماعی کشیده نشود. وی می‌افزاید: والدین نباید به این مسئله از سر عصبانیت سریع واکنش دهند و فرزند خود را طرد کنند، بلکه باید پس از صحبت کردن همدلانه با او از مشکلاتش باخبر شوند و در راستای رفع آن بکوشند.
طرد؛ خطری بزرگ‌تر
«امیراحسان آریانفر» فعال حقوق مدنی کودکان، خطر سیگاری شدن نوجوانان را به دو دسته تقسیم می‌کند: دسته اول نوجوانان در معرض خطر و دانش‌آموزانی که مبتلا به این آسیب اجتماعی شده‌اند.
وی با اشاره بر روش غلط مقابله اولیا با استعمال دخانیات نوجوانشان اظهار می‌كند: دانش‌آموزی که اغلب اوقات از سوی خانواده و مدرسه طرد می‌شود مطمئنا خطرات بیشتری او را تهدید خواهد کرد، چراکه با این نوع مقابله عوامل ایجاد و تحریک‌کننده را از بین نبرده‌ایم و با پاک کردن صورت مسئله امکان اعتیاد سخت‌تری به مواد مخدر برای نوجوان پیش‌بینی می‌شود.
آریانفر ادامه می‌دهد: افراد در نوجوانی و بلوغ تمایل فراوانی به خطر کردن دارند و بسیار آسیب‌پذیر هستند. از سویی نیز تحت تأثیر تبلیغات واهی فراوانی قرار می‌گیرند؛ این‌که برای آنها هیچ مشکلی از بابت استعمال دخانیات به‌وجود نمی‌آید یا استفاده تفریحی از این ماده به هیچ وجه اعتیاد آور نیست.
جعبه‌های رنگین و نام‌های وزین
مدیر بازاریابی یکی از شرکت‌های تولید دخانیات در استان در خصوص روش‌های خاص مشتری‌یابی و جامعه هدف فروش محصولات خود می‌گوید: بیشتر شرکت‌های تولید دخانیات برای بازاریابی محصولات خود از ترفندهای خاصی چون جعبه‌های رنگین و نام‌های وزین استفاده می‌کنند.
این شخص که تمایلی به علنی کردن نام خود ندارد از شیوه‌های ویژه برای جلب توجه خریداران جوان که خیل عظیم مشتریان این کالا هستند می‌گوید: نام بردن صفات دهان پر کن برای سیگار چون اسانس یا طعم‌های خاص و غیره از ترفندهایی است که توجه جوانان را به خرید دخانیات جلب می‌کند. تمام این موضوعات به این دلیل است که تولید‌کننده در هر کالایی به جز سود خود به ارمغان دیگری فکر نمی‌کند.
در تماس با سازمان‌های مربوطه برای دریافت آمارهای موضوعی در خصوص استعمال دخانیات از سوی جوانان استان، این سازمان‌ها به دلایل نامعلوم از اعلام آمارها امتناع کردند.
پیامدهای منفی و مخرب
امروزه پزشکان معتقدند، بیش از 7هزار ماده و ترکیب شیمیایی در دود سیگار وجود دارد به گونه‌ای که کسانی که آن را مصرف می‌کنند به طور میانگین 13 سال از افراد عادی زودتر می‌میرند. همچنین طبق آمار بهداشت جهانی از هر 3 نوجوانی که به صورت منظم سیگار می‌کشند یک نفر دچار مرگ یا بیماری صعب‌العلاج زودرس می‌شود.
مصرف سیگار در نوجوانی، آئورت شکمی (رگ بزرگی در قلب که خون را از اکسیژن غنی می‌کند) را با آسیب زودهنگام مواجه می‌کند و آسیب‌هایی جدی به رگ‌های خونی سراسر بدن وارد می‌کند. همچنین موجب می‌شود ریه در بزرگسالی به حد نرمال رشد نکند.
نظر شما