به رغم آنکه فدرال‌رزرو در ماه دسامبر 2015، و در واپسین لحظات آخرین نشست سالانه خود، نرخ بهره بانکی را پس از قریب به یک دهه افزایش داد، اما اکنون هر لحظه بر تعداد افرادی که خواستار منفی شدن نرخ‌های بهره ازسوی فدرال‌رزرو هستند، افزوده می‌شود.
همهمه‌ها حول نرخ بهره منفی حالا کم‌کم بلندتر شده؛ به طوری که «جانت یلن»، رییس فدرال‌رزرو روز چهارشنبه گذشته با اشاره به این مساله اذعان داشته که اگر منع قانونی برای کاهش نرخ‌های بهره نباشد، فدرال‌رزرو در صورت لزوم دست به این اقدام خواهد زد.
امید می‌رود که نرخ‌های بهره منفی بانک‌ها را که پول‌های خود را در فدرال‌رزرو ذخیره می‌کنند، مجبور شوند تا به جای آنکه به فدرال رزرو برای نگهداری پول‌هایشان هزینه بپردازند، در عوض این پول‌ها را هزینه کنند. این کار در عوض سبب تحرک اقتصاد خواهد شد. اما مساله‌ای که اغلب در میان این بحث‌ها گم می‌شود، اتفاقی است که برای سرمایه‌داران معمولی و افراد کم‌درآمد می‌افتد.
روی کاغذ، سقوط نرخ بهره باید سبب افزایش ارزش سهام شود همانطور که پیش‌تر هم شاهد بودیم، نرخ‌های بهره پایین سبب رونق بازار سهام شده بود. این بدان علت است که وقتی نرخ بهره کاهش می‌یابد، سرمایه‌گذاران باید سهام بخرند که اغلب نیز اقدام به خرید سهام پربازده می‌کنند تا بتوانند پول‌سازی کنند. با این حال، این اتفاق چیزی نیست که در کشورهایی که هم‌اکنون نرخ بهره بانکی در آنها منفی است، بیافتد.
در ماه ژوئن 2014، نرخ سود سپرده‌های بانکی بانک مرکزی اروپا (ECB) به منفی 0.1 درصد کاهش یافت. از آن زمان تاکنون، شاخص iShares MSCI EMU نزدیک به 30 درصد کاهش یافته است. از زمانی که سوئیس نیز در دسامبر 2014 نرخ بهره منفی را اعمال کرد، شاخص iShares MSCI این کشور نیز حدود 14 درصد افت کرده است. سوئد نیز جزو کشورهایی بود که در فوریه 2015 میلادی به محدوده نرخ بهره منفی ورود کرد و از آن زمان بازارهای سهام این کشور 20 درصد سقوط کردند. تنها بازاری که با اعمال نرخ بهره منفی شاهد رشد بود، دانمارک است که شاخص MSCI آن از جولای 2012 تاکنون 94 درصد رشد کرده است.
البته، بازار سهام ایالات متحده بسیار بسیار بزرگتر از این بازارهاست بنابراین اتفاقاتی که در آنجا می‌افتد ممکن است در بازارهای این کشور نیفتد. با این حال، «جان لانسکی»، کارشناس ارشد سرمایه در موسسه تحلیلی مودیز معتقد است که بازار سهام این کشور با اعمال نرخ بهره منفی ازسوی فدرال‌رزرو سقوط خواهد کرد. می‌پرسید چرا؟ بزرگترین دلیل این است که نرخ بهره منفی اعتماد را به اقتصاد تزریق نمی‌کند و تا زمانی که مردم دغدغه و نگرانی داشته باشند، اقدام به قرض کردن و خرج کردن نخواهند کرد.
یین و یانگ
روی کاغذ، نرخ‌های بهره منفی باید استقراض و وام گیری را هم برای مشتریان و هم صاحبان مشاغل جذاب‌تر کند. سوای بانک‌هایی که در فضای نرخ بهره منفی فعالیت می‌کنند و باید برای نگهداری پول‌های خود در بانک‌های مرکزی هزینه بپردازند، سایر دریافت کنندگان وام، می‌توانند با نرخ بهره بسیار پایین این پول را بازپرداخت کنند.
با این حال، اگر مردم احساس کنند که اقتصاد درحال تنزل است، ترجیح می‌دهند به جای هزینه کردن، پول‌هایشان را در حساب‌های بانکی بخوابانند چون جای امن‌تری است. بنابراین، صحبت خشک و خالی درباره نرخ بهره منفی، تنها مصرف‌کنندگان و مشاغل را از هزینه کردن پول‌هایشان دلسرد می‌کند که این مساله می‌تواند به درآمدهای آنها نیز لطمه وارد آورد.
مشکل دیگر این است که نرخ‌های بهره پایین سهام را گران‌تر از میانگین سطح تاریخی آن می‌کند که این بدان معناست که سهام دیگر مانند گذشته، یک جایگزین جذاب در برابر اوراق قرضه نخواهد بود.
3939
نظر شما