ناکامی ترفند «تخفیف» عربستان علیه ایران

شرکت نفت ملی عربستان، آرامکو، روز یکشنبه ایمیلی برای خریداران اروپایی نفت خود ارسال کرد که در آن آمده بود، در ماه ژوئیه این کشور از خریداران نفت خود در شمال غربی اروپا 35سنت و در حوزه مدیترانه 10 سنت کمتر از قبل پول خواهد گرفت. این ایمیل که از سیاست‌های پیچیده عربستان برای تثبیت سهم خود از بازار اروپا حکایت می‌کرد، درحالی به خریداران اروپایی ارسال شد که ریاض، پنجشنبه هفته گذشته در اجلاس 169 اوپک سعی داشت  نشان دهد از قیمت‌های پایین نفت خام بسیار متضرر شده و باید همه کشورهای تولید کننده از جمله ایران برای نجات آن همکاری کنند.

پس از نشست اوپک بسیاری از فعالان بازار نفت امید داشتند که این تولیدکننده بزرگ نفت خام از مواضع تندرو خود کناره‌ گیری کند اما این هفته ریاض نشان داد که سیاست‌های این کشور هیچ تغییری نکرده است. به هر حال عربستان که تنها ابزار دیپلماسی خود را سهم تولید و صادرات نفت خود می‌داند از بازگشت نفت ایران به بازار جهانی بسیار ناخشنود است و برای جلوگیری از افزایش صادرات نفت خام ایران دست به هر اقدامی خواهد زد.

اکنون نیز برای جلوگیری از افزایش سهم ایران در بازار این کشور با حراج کردن نفت خود به کابوس شکل‌گیری جنگ نفتی دامن زده تا مبادا ایران به بازارهای جدیدی در اروپا که فعلا تنها از عربستان خرید می‌کنند، دست یابد. غافل از اینکه این اقدام سعودی‌ها نوعی خودزنی است و در بازگشت ایران به بازار اثری نخواهد داشت.

قیمت نفت ایران، تابعی از قیمت نفت عربستان

بسیاری از کارشناسان موضع تند عربستان سعودی را یادآور مواضع این کشور در اوایل دهه 1980 و اواخر سال 1990 می‌دانند که ریاض در آن سال‌ها هم سعی می‌کرد تا برای افزایش سهم خود در بازار، قیمت نفتش را کاهش دهد. در این زمینه فعالان بازار متحیرند که چرا سعودی‌ها مدام سیاست‌های یک بام و دو هوای خود را که هر بار با شکست همراه است تکرار می‌کنند. این کشور بیشتر از آنکه در جهان اقتصاد رفتاری اقتصادی به نمایش بگذارد به دنبال سیاسی کاری است که البته در جهان سیاست به این قبیل رفتارهای عربستان مزاح سیاسی می‌گویند.

این هفته، پس از آنکه ریاض به مشتریان اروپایی خود تخفیف داد، نفتش را برای خریداران آسیایی نیزحراج کرد. به دنبال این رفتار عربستان، ایران در ماه جاری میلادی قیمت نفت خود در بازار آسیا را نسبت به نفت خام عربستان کاهش داد که برخی این واکنش ایران را به رقابت دو کشور تعبیر کردند اما در این خصوص مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت توضیح متفاوتی دارد.

محسن قمصری رقابت در بازار آسیا برای به دست آوردن بازار را بسیار فشرده می‌داند و در خصوص علت تخفیف ایران به مشتریان آسیایی می‌گوید: وقتی عربستان قیمت نفت خود را در بازار آسیا یا هر بازار دیگری که ایران در آن حضور دارد، کاهش می‌دهد؛ نفت ایران نیز بر اساس فرمول تعیین قیمت نفت خود که نسبت به قیمت نفت عربستان با یک ضریبی تغییر می‌کند کاهش می‌یابد و این به معنی رقابت ایران با عربستان نیست.

به هر حال ایران مصمم به بازپس‌گیری سهم خود از بازار است و در این زمینه تمام تلاش خود را خواهد کرد. تخفیف‌های عربستان با کاهش قیمت فروش نفت ایران ممکن است درآمدهای این کشور را کاهش دهد اما انتظار سعودی‌ها مبنی بر متوقف کردن برنامه‌های افزایش تولید و صادرات نفت خام ایران را برآورده نخواهد کرد. ضمن آنکه در این میدان بیشترین ضربه را عربستان خواهد خورد. این کشور بیش از 8 میلیون بشکه نفت خام در روز صادر می‌کند و هر تغییر در قیمت نفت بشدت بر اقتصاد آن تأثیر خواهد داشت. اما ایران در حال حاضر بیش از 2 میلیون بشکه در روز صادرات نفت خام دارد که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته دو برابر شده است و از این نظر حتی اگر قیمت نفت خام کاهش یابد باز هم وضع اقتصاد ایران امسال بهتر از سال قبل خواهد بود.

در این باره پایگاه خبری نیکی می‌نویسد: عربستان قیمت نفت عربین مدیوم خود را برای بازارهای آسیایی  1.30 دلار کمتر از قیمت شاخص تعیین کرده است. این در حالی است که در ماه جاری میلادی بار دیگر نفت سنگین ایران 1.60 دلار کمتر از قیمت شاخص قیمت گذاری شده است.

22339