ابتدا: شهرداری خوشحال است که بالاخره تونل توحید را به بهره برداری رسانده است. تفاخر می کند از این بابت که برای احداث این تونل هیچ کمکی از دولت نگرفته.
دولت هم خوشحال است که یک ریال نپرداخته، اما در همین سالهایی که صدارت دست آنها بوده چنین پروژه شهری مهمی به بهره برداری رسیده است. مردم هم قاعدتاً خوشحالند.
اگر چه هنوز گره میدان توحید باز نشده و داخل تونل مشکل تهویه دارد و آن سوی تونل باز می شود به یک معبر تنگ که باعث می شود راهبندان پس بزند به داخل چنین تونلی که بسیار هوای خفقان آوری دارد.
اما به هر حال این مشکلات هم لابد تا ماه های آینده رفع می شود و آسانتر می توان از شمال شهر به جنوب رفت. ظاهراً همه راضی هستند و برای قاضی بخت برگشته نصیبی جز لعنت شاکی و متشاکی نیست. اما اگر نوبت صحبت به قاضی برسد، چه می گوید؟
بعد: نکته این است که بهای واقعی احداث تونل توحید چقدر است؟ هزینه های عمرانی پروژه به کنار، مهم این است که بدانیم شهرداری " بدون گرفتن یک ریال کمک از دولت " چگونه این تونل را ساخته است.
ماجرا تداوم همان حکایت مدیریت شهری تهران در دو دهه هفتاد و هشتاد است: حراج ذخایر ارضی شهر، برای تامین نیازهای روزمره آن. موج اول ( در دهه هفتاد ) تراکم فروشی و متراکم سازی بی رویه شهر بود. موج دوم ( عمدتاً در نیمه اول دهه هشتاد ) تغییر کاربری باغها بود، موج سوم که اینک گسترش یافته انبوه سازی در حریم زیستی شهر ( ناحیه کوهستان ) و اجازه تغییر کاربری حتی به آن دسته از محدوده های فضای سبز شهر است که در طرح تفصیلی مناطق تعریف آنها " فضای سبز، مطلقاً بدون هیچگونه امکان تغییر کاربری " تعیین شده است.
اکنون کدام باغ ، فضای سبز و زمین خالی در یک سوم شمالی شهر می شناسید که با وجود رکود بازار مستغلات، کارگران شتابناک در حال برآوردن احجام سیمانی و فولادی از دل آنها نباشند؟ آینده شهر به حراج گذاشته شده تا این تونل ساخته شود. سرنوشت میلیونها ساکن این شهر ( آنها که هستند و آنها که خواهند آمد ) به مخاطره افتاده تا آن عکس های یادگاری روز افتتاح درکار تونلی فاقد استانداردهای فنی و زیست محیطی لازم، ثبت شوند.
می شود هزینه مخاطرات شهری بدون آینده را حساب کرد و آن را جمع بست با هزینه های عمرانی تونل توحید. شک نکنید که این گرانترین تونل تاریخ جهان است.
سرانجام: بچه که بودم همیشه برای من سوال بود که کارگرانی که ده ها متر زیر زمین زیر آوار معدن می مانند و می میرند روح شان چه سرنوشتی پیدا می کند؟ در روز بازپسین آدمی که روحش فرصت پرواز به آسمان را پیدا نکرده، چه سرنوشتی دارد؟ شاید لازم نباشد که نگران ماندن زیر آوار تونل توحید باشیم، شاید بیهوده باشد که فکر کنیم به مخاطرات ماندن زیر آوار زلزله متحمل تهران.
اما بعدها حتماً به این فکر خواهیم کرد که آن بلایی که بر تهران روا داشتیم یک جور خودکشی بود. و در روز بازپسین حتماً عاقبت خوبی در انتظار آدم هایی که خودکشی می کنند، نیست.
اقلیم شناس و روزنامه نگار محیط زیست
نظر شما