در ایران هم بعد از پیروزی انقلاب، حرکت‌‌های مثبتی در این خصوص انجام شد و دانشگاه‌‌ها هر ساله فارغ‌‌التحصیلان زیادی را روانه جامعه می‌‌کنند. اما هستند کسانی که به دلایل مختلف از تحصیل باز می مانند. در استان زنجان طبق آخرین سرشماری سال 90 تعداد بیسوادان 15 هزار نفر است.
بیسواد کیست؟
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش استان بی سوادان را افراد فاقد مهارت خواندن و نوشتن، روخوانی قرآن کریم و همچنین فاقد مهارت حساب و کتاب میداند و به همشهری می‌گوید: در واقع از نظر آموزش و پرورش کسانی که مدرک سوم ابتدایی را ندارند بیسواد مطلق هستند.
«هادی احمدنیا» با اشاره به اینکه طبق مأموریت این حوزه بحث سوادآموزی افراد بین 10 تا 49 سال را شامل میشود، اظهار میکند: طبق سرشماری سال 90 بالاترین نرخ با سوادی متعلق به ابهر و پایین‌ترین نرخ نیز به ماهنشان تعلق دارد. از طرفی نیز آمار بی‌سوادی در روستاها بیشتر از شهرهاست.
وی دلیل وجود بی‌سوادی را مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد می داند.
بالاترین آمار
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش بیشترین آمار بی‌سوادی را متعلق به زنان میداند و بخشی از علت آن را هم ازدواج زودهنگام بیان میکند. با این حال بیشترین مراجعه به بخش سوادآموزی را نیز به آنها نسبت می دهد.
بسیاری از بیسوادان که در رنج سنی 10 تا 49 سال هستند چندان احساس نیازی برای فراگیری علم و دانش و سوادآموزی نمی کنند. در این باره تعبیر احمدنیا این گونه است: بسیاری از این افراد به علت نداشتن علم و آگاهی نمی توانند در جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور تاثیرات مثبتی داشته باشند.
تشویق
آموزش و پرورش برای جذب افراد به سمت سوادآموزی مواردی را به عنوان تشویق در نظر گرفته است که احمدنیا درباره آنها می‌گوید: مراحل سوادآموزی به سه مرحله سوادآموزی، انتقال و تحکیم تقسیم بندی می‌شوند. در مرحله نخست ضمن اینکه 725 هزار تومان حق الزحمه به آموزش‌دهنده تعلق می‌گیرد 140 هزار تومان به شخص متقاضی اعطا میشود و دوره‌ای در مدت 4 ماه با 400 ساعت آموزش برای وی در نظر گرفته می شود. در پایان دوره هم از محصل امتحان گرفته می شود. در دوره انتقال و تحکیم نیز به ترتیب 830 و 130 هزار تومان فقط به آموزش دهنده تعلق می‌گیرد. احمدنیا اضافه می کند: علاوه بر این موارد تمام ملزومات اعم از کتاب‌ها و لوازم مورد نیاز برای آموزش و یادگیری افراد از سوی اداره کل آموزش و پرورش رایگان در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.
وی ادامه می‌دهد: سال گذشته هدف‌گذاری برای دوره سواد آموزی جامعه 4 هزار نفری از استان بود که این تعداد به صورت صددرصدی پوشش داده شد. از این تعداد 50 درصد از افراد در امتحانات قبول شده و از زمره بیسواد مطلق خارج شدند. این در حالی است که در سال 93 درصد افرادی که از این دوره موفق بیرون آمدند 27 درصد بود.
استقبال کم
اینکه انسان شخصا به نیاز خود پی ببرد و برای تأمین آن اقدام کند بی‌گمان اثربخش خواهد بود. موضوعی که معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش از نبود آن ابراز ناراحتی میکند و می گوید: آنگونه که باید و شاید مردم برای سوادآموزی علاقه نشان نمی‌دهند.
جالب است که در هیچ‌کجای دنیا برای بیسواد چنین امکانات و تشویق مالی در نظر گرفته نمی‌شود.
اردیبهشت ماه 95 بود که جانشین اداره سرمایه‌های انسانی ستادکل نیروهای مسلح از ممنوعیت صدور کارت پایان خدمت برای مشمولان و سربازان بیسواد خبر داد. در حالی که در سال گذشته نیزممنوعیت‌هایی برای بیسوادان به منظور سوادآموزی آنان در نظر گرفته شد. بحثی که احمدنیا نیز از آن به عنوان مکانیزم‌های جذاب یاد میکند و آن را راه‌حلی برای مقابله با بی‌سوادی می داند. وی درخصوص منطقی بودن یا نبودن بحث بی‌سوادی در شرایط کنونی بیان میکند: در سال‌های بسیار دور بی‌سوادی معضل اجتماعی بزرگی بود. اما حالا در بحث پوشش آموزش و پرورش برای بیش از 99 درصد از مناطق، جامعه هدف خود اسباب مورد نیاز را فراهم کرده است. از این‌رو امیدواریم روند بی‌سوادی به سمت نموداری با شیب شدید نزولی حرکت کند. طبق اعلام یونسکو در سال 2015 جمعیتی در حدود 700 میلیون نفر بیسواد بودند و مقرر بود که این تعداد به صفر برسد اما میسر نشد. هر چند به صفر رسیدن این رقم چندان هم منطقی نیست اما می‌توانست به میزان قابل توجهی کاهش داشته باشد.
احمدنیا نیز برخی از دلایل به ثمر نرسیدن این هدف را مسائل اقتصادی، فرهنگی و حتی جنگ‌هایی میداند که بر وضعیت آموزشی انسان‌ها تاثیر می‌گذارد.
طرح انسداد بی‌سوادی
طرح انسداد بی‌سوادی یکی از راهکارها برای جلوگیری از معضل بی‌سوادی است. موضوعی که معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان درباره آن می‌گوید: این طرح در راستای آموزش صد درصدی دانش‌آموزان ابتدایی بود؛ به گونه‌ای که هیچ کودک لازم التعلیمی که باید در محیط مدرسه باشد جزو افراد خارج از این مجموعه محسوب نشود.
«اصغر بیات» با اشاره به اینکه هدف این طرح این است که بی‌سوادی از سنین کودکی به سنین بالاتر انتقال نیابد، می‌افزاید: یکی از اقدامات موثر و کم هزینه ممانعت گسترش بی‌سوادی در میان افراد از دوران کودکی و مقطع ابتدایی است. موضوعی که از سال 1381 به صورت جدی اجرایی شد تا به صورت صددرصدی مقابل شیوع بی‌سوادی را بگیریم. این طرح 2 سال است که به صورت نظامند اجرا میشود.
زنجان بعد از استان یزد کمترین بازمانده از تحصیل را در مقطع ابتدایی دارد. معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش این جمله را بیان میکند و توضیح می‌دهد: در واقع زنجان رتبه دوم در پوشش تحصیلی کشور را در اختیار دارد. در پایه دوم ابتدایی تعداد بازماندگان یک درصد هستند. با این حال در این مقطع بازماندگی به معنی بازمانده همیشه از تحصیل نیست. وی ادامه می‌دهد: در پایه ششم، رتبه ششم کشوری را دارا بودیم که یکی از دلایل بالا بودن تعداد بازماندگان این مقطع به ازدواج زود هنگام دانش‌آموزان برمی‌‌گردد. وی اضافه میکند: در سال گذشته 94 هزار و 145 دانش‌آموز استان در مقطع ابتدایی تحصیل کردند که 48 هزار و 266 نفر از آنها پسر و 45 هزار و 879 نفر دختر بودند. چند سالی است که در مقطع ابتدایی با افزایش جمعیت دانش‌آموزی روبه‌رو هستیم و امسال نیز پیش‌بینی میشود 4 هزار نفر به جمعیت دانش‌آموزان نسبت به سال 94 اضافه شود.
46
نظر شما