پیشینه مناسبات نزدیک میان فرانسه و قطر به سال 1994 با امضای یک توافقنامه دفاعی بازمی‌گردد. گفتنی است که در حدود 80 درصد از تجهیزات نظامی ارتش قطر به محصولات فرانسوی مجهز بوده و این امر برای قطر از اهمیت زیادی برخوردار است که همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد آمریکایی‌ها قرار ندهد و در کنار آمریکا یک شریک اروپایی نیز داشته باشد. به عقیده یک کارشناس فرانسوی مسئله‌ای که در این میان بسیار تازگی دارد اراده قطر برای ایفای نقش سیاسی و دیپلماتیک با بهره‌گیری از قدرت اقتصادی است.
سارکوزی در میان رهبران قطر انگیزه‌های زیادی را برای گسترش مناسبات، شراکت در زمینه "دیپلماسی آشتی و مصالحه" یافته است و البته ناگفته نماند که تا پیش از انتخاب او نیز گسترش مناسبات برای دو طرف از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. قطر در حال حاضر با مساحتی در حدود 12 هزار کیلومتر مربع و جمعیتی کمتر از یک میلیون نفر از اولین کشورهای دارنده گاز طبیعی در جهان بوده و پس از روسیه و ایران با دارا بودن در حدود 16 درصد از ذخایر گاز طبیعی در جهان مقام سوم را داراست.
همچنین این کشور با دارا بودن ذخایر عظیم نفتی تولیدی در حدود 800 هزار بشکه نفت در روز دارد. اقدامات و تلاش قطر برای ایفای نقش میانجی در کشورهای عرب در بسیاری از موارد از دولت‌مردان قطری حلقه اتصالی میان فرانسه و جهان عرب ساخته است. به عنوان مثال آزادسازی پرستاران بلغاری که به اتهام آلوده کردن تعدادی از کودکان لیبیایی به ویروس ایدز در زندان لیبی به سر می‌بردند و در نهایت با اقدامات سارکوزی و همسر سابقش آزاد شدند نقش دولت قطر بسیار مهم بوده چرا که در این پروسه بسیار فعلا عمل نمود و قذافی نیز این میانجیگری را پذیرفت.
تلاش قطری‌ها برای امضای توافقنامه در لبنان (توافقنامه دوحه) در ماه می نیز امکان‌ناپذیر است. حتی می‌توان گفت که رهبران قطری بودند که سارکوزی را تشویق کردند تا مجددا با دمشق مناسبات خود را آغاز کند. یکی از مقامات قطری در این راستا می‌گوید سوریه کشوری مهم در منطقه بوده و نمی‌توان نقش آن را نادیده گرفت ما این مسئله را به فرانسوی‌ها که در ابتدا مردد بودند نیز اعلام کرده‌ایم و هم‌اکنون زمان گفت‌وگو میان دوطرف فرا رسیده است.
امیر قطر حتی در کنفرانس مطبوعاتی که با حضور سارکوزی، اسد و سلیمان در 12 ژوئیه در پاریس برگزار شد و حتی در گردهمایی اتحادیه مدیترانه نیز حضور داشت ، حتی زمانی که سارکوزی برای ملاقات با مقامات سوری به دمشق سفر کرد حضور امیر قطر در آنجا بسیار چشمگیر بود و این دقیقا همان نقشی که پیشتر به آن اشاره شد. با عنایت به موارد فوق پاریس به نقش قطر به عنوان پل ارتباطی فرانسه با جهان عرب و حل برخی مناقشات منطقه‌ای بسیار امیدوار است و مقامات فرانسوی نیز خود علنا بر این امر تاکید نموده‌اند. با توجه به موارد مذکور قطر بیش از هر زمان دیگری در سیاست خارجی فرانسه مهم بوده و مقامات الیزه نیز با توجه به اهمیت منطقه خاورمیانه و احیای نفوذ سنتی خود پررنگ‌تر شدن نقش دیپلماتیک قطر را پذیرفته‌اند.
ترجمه :زهرا خدایی
نظر شما