طرح مذاکرات غیرمستقیم میان اسرائیل و فلسطین از زمان مطرح شدن توسط ایالات متحده با بازخوردهای متفاوت روبه‌رو بوده است . بسیاری این طرح را تنها ژستی دیپلماتیک می‌دانند. این نتیجه‌گیری می‌تواند بسیار بدبینانه و البته از سر تعجیل باشد . تلاش های جورج میچل برای به پای میز مذاکره کشاندن اسرائیل و فلسطین در نهایت می‌تواند ارزش امتحان کردن را داشته باشد . ده دلیل وجود دارد که می‌توانیم با استناد به آنها در خصوص این مذاکرات دچار قضاوت زودهنگام نشویم.
1. آغاز این گفتگوها نشان دهنده موفقیت نسبی استراتژی اوباما در مواجهه با اعراب و اسرائیل است . نه تنها اعراب که اسرائیل نیز سال گذشته با وساطت کشوری خارجی و مذاکره بر مبنای میانجی‌گری مخالفت کرده بودند. پایمردی در مذاکره اما حیاتی‌ترین فاکتور برای به ثمر نشستن آن است . واشنگتن به این نتیجه رسیده است که صلح میان اعراب و اسرائیل به نفع امنیت ملی این کشور نیز است .
2. عمل‌گرایی و صبوری در میان سه تفکر غالب بر واشنگتن در مواجهه با مناقشه اعراب و اسرائیل برنده شد .اسرائیل در یک سال اخیر تبدیل به اصلی‌ترین محور دستگاه دیپلماسی ایالات متحده شده است . در این میان دیدگاه جیم جونز نیز بر دستگاه دیپلماسی ایالات متحده تاثیر گذار بوده است. دیدگاهی که بر اساس آن به نفع امنیت ملی ایالات متحده است که تصورات خود در خصوص دستیابی به صلح را فراموش کند .
3. جورج میچل نماینده باراک اوباما هم واقع گرا و هم باتجربه است اما تنها چند موفقیت را به نام خود سند زده است . با این‌همه تنها زمانی که مذاکرات رسما آغاز شود او می‌تواند تبحر خود در میانجی‌گری را به نمایش بکشد . در صورت آغاز مذاکرات او با مقام‌های رده‌بالا مانند نخست وزیر و رهبر تشکیلات خودگردان درگیر خواهد بود و البته باراک اوباما هم شخصا در مسائل وارد خواهد شد .
4. موافقت دو طرف برای آغاز این مذاکرات غیرمستقیم نشان می‌دهد که ایالات متحده تا چه اندازه بر دو طرف نفوذ دارد . این‌بار مذاکرات در حالی آغاز می‌شود که اسرائیل در خفا شهرک‌سازی‌ها را متوقف کرده است و فلسطینی‌ها هم از پیش‌شرط خود برای اعلام رسمی این موضع صرف‌نظر کرده‌اند . هر دو طرف همزمان امتیاز ویژه ای داده‌اند و امتیاز دیگری گرفته‌اند.
5. اگر ایالات متحده بتواند زمانی برای رسیدن به توافقنامه‌ای منصفانه میان دو طرف در ماجرا دخالت کند، بی‌شک تنها زمانی خواهد بود که این کشور نیز در بطن مذاکرات حاضر باشد . بر سر میز مذاکره ایالات متحده از دست بازی برخوردار است که در جامه یک ناظر محض از آن جایگاه برخوردار نیست.
6. ایالات متحده محرک، میانجی و پشتیبان برگزاری این مذاکرات است و البته نقش آرشیو نگاه دار پرونده صلح را هم بازی می‌کند . آنچه که رهبران دو طرف بپذیرند و یا پشنهادی که مطرح کنند، در آرشیو نگاه داشته خواهد شد. رهبران فلسطین و اسرائیل دیگر نمی توانند با آنچه که می‌پذیرند و یا رد می‌کنند ، بازی کنند. هر دو طرف باید صراحت و صداقت را رعایت کنند.
7. تنها زمانی که دو نفر پشت یک میز حاضر شوند ، ایالات متحده می‌تواند دو طرف را به توافقی نزدیک و همه‌جانبه نزدیک‌تر سازد . ایالات متحده نمی‌تواند به شکل یکجانبه طرح صلح خود را در مصاحبه‌ای تلویزیونی و یا سخنرانی تند و تیز اعلام کند . این طرح باید در بستر مذاکراتی پویا قرار گیرد تا بتواند بر هر دو طرف تاثیر مثبت بگذارد .
8. مذاکرات غیرمستقیم بر اساس ضرب الاجل زمانی استوار است. اعراب ضرب الاجل چهار ماهه را برای آن اعلام کرده‌اند . هیچ‌کس نمی داند پایان این ضرب الاجل و عدم تحقق اهداف این مذاکرات به چه معنا است اما مرگ گفتگوهای نامحدود گام خوبی است .
9. ادامه مذاکرات چه به شکل مستقیم و چه غیر مستقیم آن می‌تواند بستری را فراهم کند که بر اساس آن میانجی‌گرها و واسطه‌ها به راحتی به حمایت‌های خود از طرح تشکیل دو کشور مستقل ادامه دهند .
10. این گفتگوها به معنای خلق ابزاری است که افکار عمومی می‌توانند با توسل به آن رهبرانی را ببینند که شجاعت نشستن پای میز مذاکره را داشته‌اند . رهبران تنها زمانی می‌توانند به توافقنامه صلح برسند که در میان افکار عمومی حامی داشته باشند . ادامه مذاکرات به مردم فلسطین و اسرائیل این فرصت را می‌دهد تا رهبران خود را در میدان محک بزنند.
آسیا تایمز پنجم می / ترجمه : سارا معصومی
نظر شما