نقش آزادی حلب در رهایی سوریه ازبحران

این درحالیست که سازمان نظارت بر وضعیت حقوق بشر سوریه، مستقر در لندن که اخبار خود را از فعالان سوری می گیرد می گوید نیروهای دولتی کنترل ۹۰ درصد منطقه شرق حلب را در دست دارند .پیشروی ارتش سوریه در حلب در شرایطی صورت گرفت که نیروهای دولتی که در شهر باستانی پالمیرا (تدمر) با پیشروی داعش روبرو بودند، با عقب نشینی خود، این شهر را به آنها واگذار کردند.دیپلمات های غربی به رسانه ها می گویند پیشروی داعش در پالمیرا نشان می دهد که روسیه صرفا روی تقویت دولت اسد تمرکز دارد و نه مبارزه با تروریسم در سوریه.درهمین حال کرملین گفت از اینکه داعش توانسته به پالمیرا بازگردد متاسف است.دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین همچنین از نبود هماهنگی برای مبارزه با داعش انتقاد و با اشاره به آمریکا گفت اگر هماهنگی وجود داشت از حملات تروریستی در پالمیرا جلوگیری می شد. وزارت دفاع روسیه هم روز دوشنبه 22 آذرگفت بیش از ۵ هزار نفر از پیکارجویان داعش در عملیات تصرف پالمیرا شرکت داشتند.خبرگزاری روسی اینترفکس به نقل از یک ژنرال روس نوشت نیروهای دولتی سوریه در حاشیه پالمیرا برای تصرف دوباره آن در آینده نزدیک موضع گیری کرده اند.

اشتون کارتر وزیر خارجه آمریکا نیز که در ادامه تور سفرهای خاور میانه‌ای خود در بحرین به سر می‌برد از قدرت‌های عرب منطقه خواست از گلایه از آمریکا کاسته و برای دفاع از مناطق اطراف خود تلاش بیشتری به خرج دهند. کارتر در یک نشست بین المللی در منامه در انتقاد از نقش روسیه در جنگ داخلی سوریه گفت، مسکو با هدف اعلام شده مبارزه با گروه افراطی داعش و تسهیل آغاز دوران گذار سیاسی در سوریه به این جنگ پیوست، اما بعدا هیچکدام از آنها را انجام نداد.وی افزود روسیه با دخالت در بحران سوریه، تنها با بالا بردن آتش جنگ داخلی، بر رنج مستمر مردم آن کشور افزوده است.

این اظهارات در حالی مطرح شد که جان کری وزیر خارجه آمریکا و همتایان اروپایی و منطقه‌ای او نیز در پاریس در همین زمینه گفت‌وگو کرده و خواستار ایجاد گذرگاهی امن برای خروج غیرنظامیان از شهر حلب و احترام به نظر مخالفان بشار اسد شدند.

حلب ونقش آن در آینده سوریه

در طول بحران سوریه گروهک‌های تروریستی تلاش کردند تا با اشغال کامل شهر حلب یک دولت در تبعید تشکیل دهند و بتدریج به سمت دمشق پایتخت سوریه حرکت کنند.
اهمیت شهر حلب از آنجا ناشی می‌شود که گروهک‌های تروریستی و مخالفان مسلح بشار اسد درصورت تسلط کامل بر این شهر می‌توانستند ارتباط شمال و جنوب سوریه را قطع و راه را برای پیشروی به سمت دمشق هموار سازند.

حلب پیش از جنگ داخلی در سوریه بزرگترین شهراين کشور و مرکز فعالیت های تجاری بود که مردم با فرهنگ آن حلب را "شهر نور" می نامیدند. گفته میشود در حلب به غیر از فشاری که خانواده اسد و اعوان و انصار آنها بر اقتصاد شهر می آوردند هیچگونه اثری از ظلم و ستم نبود. حلب نه شباهتی به حمص داشت نه درعا چرا که دو شهر مزبور رنج های تاریخی بسیاری را متحمل شده بودند و خانواده اسد نیز تعمدا کاری برای التیام درد های مردم این دو شهر کاری انجام نمی دادند.به این ترتیب حلب نمونه بارز شکست گروه های تروریستی و مسلح است که علیرغم وعده و وعید های فراوان چیزی جز جرم و جنایت برای مردم این شهر به ارمغان نیاوردند. حلب که یک شهر سنی نشین است وعده های بلند بالا و زیبائی را از سوی گروه های اپوزیسیون دریافت کرد. وعده هائی که نه تنها تحقق نیافت بلکه به یک فاجعه انجامید. بمب های بشکه ای حکومت سوریه و محاصره های بی امان، زندگی را در حلب غیر قابل تحمل کرد.
اینک آزادی حلب به معنای غلبه مستقیم بر تروریست ها و گروه های مسلح است مجبور به ترک صحنه جنگ شدند . پیروزی نیروهای دولت سوريه در حلب، با خروج گروه های مسلح از حمص و اطراف دمشق در پی مذاکرات، تفاوت عمده ای دارد. مردم حلب شاهد پیروزی قاطع نیروهای دولتی و شکست و خروج گروه های مسلح از صحنه جنگ شدند.
زمان نشان خواهدداد که آیا نیروهای دولتی، به عنوان ناجی، از سوی مردم سنی حلب که از زیر یوغ گروه های مسلح و قوانین شریعت آزاد شده اند مورد استقبال قرار خواهند گرفت یا نه?

پیروزی نیروهای دولتی سوریه در حلب می تواند آغاز پایان تفکر فرقه گرایانه در این شهر باشد که پیش از سال ٢٠١١ اثری از آن در این شهر وجود نداشت. هیچ شهری به اندازه حلب نمی تواند شروع کننده پایان درد های سوریه باشد. پیروزی نیروهای دولتی در حلب راه را بر روی توجیه حمایت غرب از نیروهای جهادی که می خواهند مذبوحانه جنگ را در بقیه کشور ادامه دهند می بندد.

ازسوی دیگر شهر حلب از نزدیک‌ترین شهرهای سوریه به مرزهای ترکیه به شمار می‌رود و از دیرباز رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه این شهر را امتداد و عمقی استراتژیک برای کشورش دانسته است.

حال که نبرد حلب تا کنون به نفع ارتش سوریه رقم خورده است ، کشورهای غربی خود را در تنگنایی شدید خواهند دید زيرا حلب تنها شهری است که در آن کسانی که واشنگتن آنها را معارضان میانه‌رو می‌خواند، می‌جنگند، اما الرقه و ادلب که تحت اشغال دو گروه تروریستی داعش و النصره است با آمریکا منطبق نیست و در نتیجه واشنگتن نمی‌تواند از تروریستهای خود در الرقه و ادلب همانگونه که از معارضان میانه‌رو در حلب دفاع می‌کند، دفاع کند و بنابراین واشنگتن باید با تروریسم مبارزه کند یا حداقل با عملیات ارتش سوریه علیه تروریسم در این دو شهر مذکور، مخالفت نکند.

درحال حاضر علاوه بر الرقه برخی از بخشهای شهر دیرالزور در شرق این کشور، تحت اشغال گروههای تروریستی است. اما دمشق، و بخشهای گسترده‌ای از حومه آن، لاذقیه و حومه آن، طرطوس، حماه، حمص، بخشهای گسترده‌ای از درعا، سویداء و بخشهایی از قنیطره تحت کنترل ارتش سوریه است. این امر سبب شده بود غرب به رهبری آمریکا تمام تلاشهای سیاسی و میدانی خود را برای کنترل بر شهر حلب به عنوان تنها مکان باقی مانده که می‌توانست از طریق آن از معارضان میانه‌روی خود حمایت کنند، به کار برند، زیرا از دست دادن حلب، از دست دادن برگ برنده‌ای بزرگ در جنگ سوریه بود که ازدست رفت.

کودتای نافرجام ترکیه و بهبود مناسبات ترکیه و روسیه،تنش میان ترکیه با امریکا و متحدینش نیزتاحدودي به تغییر نگرش دولت رجب طیب اردوغان نسبت به بحران سوریه به نفع اسد منجر شد.هرچند اقدام به عملیات سپر فرات توسط ترکیه در سوریه را نیز که بیشتر باهدف مهار کردهاي مسلح حزب دموکراتیک سوریه صورت گرفت شاهد بودیم اما این عملیات مانعی دربرابر آزادی حلب ایجاد نکرد .
باین ترتیب با فراهم شدن زمینه های لازم در صحنه داخلی و خارجی سوریه و بويژه عدم رویارویی آمريکا و اوباما و استفاده روسیه از شرایط انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا ، ارتش سوریه و فرماندهش اسد با کمک متحدین خارجی اش نبرد حلب را به نفع خود فیصله داد واینک برگهای برنده را در دستان خود گرفته است. به تعبیر ی روسیه وايران نیز این برگ برنده را دست دارند که البته برگه های روسیه پررنگتر است .

آزادی کامل حلب و بویژه شرق آن به دست نیروهای مسلح سوریه و متحدین و فرارگروهک‌های تروریستی از این شهر نشان می‌دهد که بحران سوریه تا حد قابل توجهی به یک نقطه پایانی رسیده است. زیرا حلب نقش مهمی در موازنه قوا در بحران پنج ساله سوريه ایفا می‌کند. هرچند که به دلیل پیچیدگیها و متغیرهای موجود در این بحران ، نمیتوان نسبت به آینده سوریه تردیدها را ازنظر دور داشت .

کلام آخر

با کنترل کامل حلب توسط نیروهای دولتی شرایط میدانی تا حدود زیادی به سود دولت بشار اسد تغییر کرده و در نتیجه بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بحران سوریه در صدد حل بحران این کشور بدون پیش شرطهای گذشته که اسد را از معادلات حل بحران حذف میکردند ،برخواهند آمد.

پیشنهاد خروج امن شورشیان مسلح از شهر حلب در انتظار تایید روسیه است که از نظر پشتیبانی نظامی حامی اصلی دولت بشار اسد به شمار می رود.

اینک باید درانتظار واکنش آمریکا که در شرایط گذار از اوبامابه ترامپ که چراغ سبزهايي به پوتین نشان داده و بر مبارزه باتروريسم وداعش بدون تاکید بررفتن اسد تاکید کرده است باشیم.

ازسوی دیگر مواضع اتحادیه اروپا و بریتانیا درقبال بشار اسد و متحدان روسی و ایرانی اش و رويکردهاي دیگربازيگران منطقه ای از جمله عربستان نشانگر چالشهاي پیش روی حل بحران سوریه است . اگر به اظهارات بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا که پيشرویهای دولت سوریه درحلب را تنها با کمک روسیه و ایران میسر وموقتي تلقی کردو گفته بود ممکن است پس از ماه ها بمباران وحشیانه، بشار اسد و متحدانش، روسیه و ایران، به مرحله تصرف آخرین سنگرهای مخالفان در حلب رسیده باشند. شاید در چند روز آینده موفق شوند. اما حتی اگر موفق شوند، قطعاً این پیروزی به خاکستر بدل خواهد شد و همچنین اگر پیش از اعلام کنترل قریب به صددرصدي حلب توسط ارتش اسد و متحدین او تصويبد قطعنامه توسط ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد در روز جمعه گذشته که خواستار توقف آنی عملیات نظامی سوریه و روسیه به مناطق محاصره شده در سوریه شده بود و سفیر آمریکا در سازمان ملل هدف این قطعنامه رآ هشداری به روسیه و سوریه برای پایان کشتار در سوریه دانسته بود واعلام کرده بودمفهوم رای این جلسه ایستادگی در مقابل روسیه و اسد است که به این کشتار را.پایان دهندو این رای برای دفاع از اصول بنیادینی است که دولت ها باید بر اساس آن، حتی در جنگ، رفتار کنندتوجه داشته باشیم به نزدیک نبودن ایستگاه صلح در سوریه پی خواهیم برد هرچند که کامل تقريبا کاملا حلب توسط نیروهای دولتی شرایط میدانی را تا حدود زیادی به سود دولت بشار اسد و متحدانش تغییر داده و احتمال اینکه بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بحران سوریه در صدد حل بحران این کشور بدون پیش شرطهای گذشته که اسد را از معادلات حل بحران حذف میکردند را افزایش،میدهد.

اینک باید درانتظار واکنش آمریکا که در شرایط گذار از اوبامابه ترامپ که چراغ سبزهايي به پوتین نشان داده و بر مبارزه باتروريسم وداعش بدون تاکید بررفتن اسد تاکید کرده است باشیم .