توپ‌های برقی، توهم ناشی از صاعقه!

محبوبه عمیدی: تا به حال شاهد یک گوی نورانی شناور در میانه توفان و صاعقه بوده‌اید؟ شاید تماشای این گوی چندین ثانیه به طول انجامیده باشد اما محققان می‌گویند، این تصویر تنها در ذهن شما معلق بوده است. آنها می گویند، میدان‌های مغناطیسی متغیری که می‌توانند چیزی شبیه آذرخش ایجاد کنند هم قادرند مغز را اغوا کنند و توهم دیدن جسمی مانند یک «توپ برقی» اسرار‌آمیز را به ما القا کنند. شاید این میدان‌ها بتوانند به بخشی از معمای لاینحل توپ‌های برقی پاسخ دهند.

به گزارش نیوساینتیست، تحقیقات نشان می‌دهند در «تحریک مغناطیسی درون جمجمه ای»، (TMS) که برای بهبود بخشی از آسیب‌های مغزی به کار می‌رود، نیز حرکت بارهای الکتریکی سیم‌پیچ الکتریکی‌یی که دور سر بیمار را احاطه کرده مانند جریان آذرخش، می‌تواند به تولید میدان‌های مغناطیسی بیانجامد. این میدان مغناطیسی متغیر قدرتمند باعث القای میدان الکتریکی می‌شود و می‌تواند به تحریک سلول‌های عصبی قشر بینایی منجر شود.

برخی از بیماران، تماشای بیضی‌ها، حباب‌ها یا خطوط نورانی را حین درمان توسط این روش تجربه کرده‌اند. احتمال دیگری هم وجود دارد، میدان‌های الکترومغناطیسی قوی می‌توانند سلول‌های عصبی شبکیه چشم را تحریک کنند، این سلول‌های عصبی از نورون‌های قشر بینایی به مراتب حساس‌تر هستند و با جریان ضعیف‌تری تحریک می‌شوند.

از دیدگاه شاهدان عینی
در آغاز توفان، برخورد اولین صاعقه با زمین، حدود دو تا سه میلیونیوم ثانیه طول می‌کشد و در نتیجه بسیار‌کوتاه‌تر از آنست که بتوانیم به آن عکس‌العمل نشان دهیم. پس از برخورد، یک جریان متقابل، بخشی از انرژی را به آسمان بازمی‌گرداند و هم‌زمان شاهد موج ضربتی صاعقه در 2/0‌میلی‌ثانیه خواهیم بود. این عدد به کوتاه‌ترین زمان تحریک بالینی بسیار‌نزدیک است.

محققان می‌گویند اگر فردی بخواهد در هنگام رعد‌و‌برق، تجربه‌ای مشابه بیماران تحت درمان (TMS) داشته باشد و آسیبی نبیند، باید بین 20 تا 200 متر از محل صاعقه فاصله داشته باشد. احتمال می‌رود در این تجربه حدود یک‌درصد شاهدان بتوانند تماشای این گوی نورانی را تجربه کنند.
کیندل که دارد روی این زمینه تحقیق می‌کند، می‌گوید: «حیرت‌انگیز است، نتایج حاصل از ارسال پالس‌های طولانی و ممتد در (TMS) به این پدیده خیلی‌ نزدیک هستند».

او احتمال می‌دهد دلیل تماشای این گوی نورانی در 50 درصد از موارد با این پدیده منطبق باشد، علاوه بر این چون توهم یک گوی سرگردان نمی‌تواند پنجره‌ای را بشکند یا خرابی دیگری به بار بیاورد، اینکه گوی در بسیاری از موارد اثری از خود به جای نمی‌گذارد را نیز توجیه می کند.

اما آزمایش کیندل و همکارانش پاسخی برای کسانی که بیش از چندین ثانیه ناظر این پدیده بوده‌اند ندارد. علاوه بر این سوختگی‌های حاصل از این پدیده یا مرگ‌های ناشی از آن به پاسخی فراتر از خیال نیاز دارند.