محمد محسن حمیدی

پس از پیگیری‌های «هالبروک» فرستاده ویژه آمریکا در امور افغانستان برای ساماندهی این کشور که برای تحقق ایده‌ای کاخ سفید در دوره اوباما سفرهایی به کابل و اسلام‌آباد داشت، در نشست سه جانبه معاونان وزیران امور خارجه ایران، پاکستان و افغانستان بر نقش محوری این سه کشور در همکاری‌های منطقه‌ای و ایجاد صلح و ثبات در افغانستان تأکید شد. در این نشست معاونان وزیران امور خارجه سه کشور همچنین با تأکید بر مبارزه با تهدیدات مشترک در زمینه تروریسم، قاچاق مواد مخدر و جنایات سازمان یافته اعلام کردند سه کشور تلاشهای مشترکی را برای بهبود سطح زندگی مردم افغانستان و همچنین منطقه و اجرای طرحهای اقتصادی و اجتماعی آغاز می‌کنند.

نقش رابط داشتن دو کشور افغانستان و پاکستان میان ایران و آمریکا دو خاستگاه دارد؛ یکی به این برمی‌گردد که وقتی ابرقدرتی می‌خواهد سیاست‌های منطقه‌ای خود را اصلاح کند تا اندازه زیادی با هم‌پیمانان و همسویان منطقه‌ای خود مشورت و رایزنی‌های می‌کند و آنها را به عنوان حلقه‌های رابط منطقه‌ای سیاست‌های خود با همدیگر همسو و هماهنگ می‌کند. از این جهت مسئله ضرورت تغییر در راهبرد آمریکا در مورد آسیای جنوب غربی و همچنین ایران مسئله‌ای مهمی تلقی می‌شود که هم خود آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ای آن به این ضرورت رسیدند و این مستلزم پاره‌‌ای زمینه‌سازی‌ها است و لازم است دو یا چند کشوری که پاره‌ای اختلافات و کدورت داشتند برای گفت و گو آماده باشند و نشست سه جانبه اخیر معاونان وزرای خارجه سه کشور ایران، پاکستان و افغانستان از این جهت می‌تواند مرتبط با زمینه‌سازی برای رفع دغدغه‌ها، سوء تفاهم‌ها و کدورت‌ها میان ایران و آمریکا باشد.

 بخش قابل توجه اختلاف‌های ایران و آمریکا مربوط به سیاست‌های منطقه‌ای دو کشور است و بخشی از آن مربوط به پاکستان و افغانستان و مسئله اعراب و اسرائیل و فلسطین است. اینکه دو دولت افغانستان و پاکستان با ایران پای میز مذاکره نشستند نشان از این دارد که آمریکا به این نتیجه رسیده است که راه آسان و سهل‌الوصول‌تر این است که روی مسایل منطقه‌ای با ایران گفت و گو کند، یعنی خطوط اختلافشان را تا اندازه‌ای به بحث بگذارند و بعد به سمت مسایل اصلی مورد اختلاف مثل فناوری هسته‌ای بروند. باید گفت مسئله رابطه ایران و آمریکا تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران عملی نخواهد شد ولی شرایط عملی شدن آن به چند دلیل روز به روز فراهم می‌شود؛ یکی اینکه آمریکا می‌خواهد به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران این پیام را بفرستد که حاضر به بازنگری سیاست‌های خود است و می‌خواهد این پیام را به طیف‌های مختلف شرکت‌کننده در انتخابات ایران برساند که آنان حاضر به گفت‌وگو با ایران هستند؛ زیرا مسئله رابطه ایران با آمریکا یکی از مسائل مهم در مباحث انتخاباتی خواهد بود. موضع‌گیری‌های اخیر آمریکا در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران می‌تواند یگ گام در این راستا در نظر گرفته شود، ولی آنان منتظر روزهای نزدیک به انتخابات رباست جمهوری هستند تا ببینند کدام جناح سیاسی قابلیت بیشتری برای رسیدن به جایگاه ریاست‌جمهوری ایران دارد. البته همه این مسایل شرط کافی برای برقراری رابطه نیست، چون هم ایران و هم آمریکا منتظر گام‌های عملی از سوی طرف مقابل هستند. یکی از این گام‌ها می‌توان مشارکت بیشتر دو کشور در مسئله افغانستان و پاکستان باشد. مسائلی مثل همکاری در سیاست‌های منطقه‌ای میان ایران و دیگر کشورهای هم پیمان و همسو در منطقه می‌تواند یک گام عملی باشد و هم پیمانان آمریکا را ترغیب کند تا پیام‌های نادرستی را به آمریکا ندهند و در این مسیر مانع تراشی نکنند.

استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی

کد خبر 6288

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 4 =