مهدی کبیری *:با توجه به اینکه بیمه ارتباط مستقیمی با شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی جامعه دارد، بهتر است سیاست‌های فرهنگی در حوزه بیمه در راستای فرهنگ عمومی جامعه هدف گذاری شود و از ابزارهای فرهنگی مورد استفاده جامعه در این خصوص استفاده شود.
اولین اقدام فعالان صنعت بیمه در توسعه فرهنگ بیمه شاید تغییر و تقویت نگرش‌های مثبت مردم نسبت به آن باشد. افزایش آگاهی‌های عمومی و ایجاد باور و نگرش مثبت در مورد بیمه به شیوه‌های گوناگون امکان‌پذیر است. درج متن‌های بیمه ای در دروس مدارس، دانشگاه‌ها و دانشکده‌های تخصصی بیمه و ایجاد رشته‌ها بیمه ای در دانشگاه‌ها، چاپ و انتشار کتاب‌ها و مجله‌های بیمه ای برگزاری سمینارها و میزگردها، تهیه فیلم‌هایی با ماهیت و موضوع بیمه، تبلیغات و اطلاع‌رسانی، چاپ پوستر، برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات هنری با مضمون بیمه از مواردی هستند که می‌توانند به ارتقای سطح فرهنگ بیمه در جامعه کمک کنند.
آنچه که در رشد و توسعه بیمه و فرهنگ آن نقش بنیادی دارد، ارائه خدمات بیمه ای مطلوب از نظر کیفیت، قیمت خدمت و تناسب خدمات با نیازهای اقشار مختلف جامعه است. با فراهم شدن امکان عرضه بیمه در فضای ایجاد شده توسط دولت و نهاد نظارتی(بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران)، بخش عمده وظیفه رشد و توسعه بازار و ارتقای فرهنگ بیمه به مؤسسات عرضه کننده بیمه محول می‌شود.
این مؤسسات باید با مدیریت و جذب سرمایه، نیروی انسانی و بهره‌گیری از تکنولوژی، یک سازمان مناسب برای طراحی و عرضه محصولات بیمه‌ای به جامعه ایجاد کنند. رشد، توسعه و موفقیت در فعالیت‌های مؤسسات بیمه در گرو عرضه محصولات متناسب با نیازهای جامعه، قیمت مناسب، ارائه خدمات و پاسخگویی مناسب، انتخاب محیط جغرافیایی و شبکه فروش مناسب است. در چنین شرایطی باید با اطلاع‌رسانی و تبلیغات مناسب زنجیره فعالیت‌های بازاریابی و فرهنگی را تکمیل کرد.
بدیهی است چنانچه فعالیت‌هایاطلاع‌رسانی و بازاریابی پیرامون محصولات و خدماتی با کیفیت پائین و یا با قیمت بالا صورت گیرد نتیجه فعالیت ضد بازاریابی و ضد فرهنگ بیمه خواهد بود. مواردی که به آن اشاره شد به قول برخی جامعه‌شناسا ن روبنا توسعه فرهنگ و بازار بیمه است ولی قسمت عمده‌ی شکل‌گیری فرهنگ در بطن بازار بیمه اتفاق می‌افتد جایی که بیمه‌گران با هم به رقابت می‌پردازند و در مقابل آنها مشتریانی قرار دارند که به دنبال محصولی ارزان و با خدمت عالی هستند.
شاید اینجاست که بیمه‌گران باید اخلاق حرفه‌ای یک بیمه‌گر خبره را به رخ هم بکشند و مشتری را با فرهنگ بیمه و بیمه‌گری آشنا کنند و اصول یک بیمه‌گرحرفه‌ای را از خود نشان دهند. علی‌رغم اینکه شرکت‌های بیمه طی سال‌های اخیر دغدغه توسعه فرهنگ بیمه و گسترش کیک بیمه را داشته و دارند در برخی مواقع با یکسری اقدامات غیرحرفه‌ای که خود آن را قبول ندارند تصویر جالبی از صنعت بیمه را در پرده اول نمایش(ارائه قیمت‌های مناسب و کارشناسی به بیمه‌گذاران) در منظر عمومی است به نمایش نمی‌گذارند. همانطور که پیش از این گفته شد، فرهنگ در وهله اول از باورها و اعتقادات عامیانه در برخورد اول با عناصر هر خدمت یا جامعه شکل می‌گیرد و این رفتارهای اولیه هستند که پایه‌گذارنگرش‌های مردم نسبت به آن خدمت هستند.
در بسیاری از همایش‌ها و کنفرانس‌های بیمه‌ای که طی چند سال اخیر برگزار شده فرهنگ بیمه به عنوان یکی از محورهای اصلی، هدف قرار گرفته و در این زمینه راهکارهای گوناگونی توسط سخنرانان که بیشتر دست‌اندرکاران صنعت بیمه هستند طرح و به بحث گذاشته شده است و بعضا مشتری‌مداری را محور اصلی توسعه فرهنگ بیمه قلمداد کرده‌اند، با این حال با درک این واقعیت که فرهنگ از برخورد آدم‌ها با هم و آدم‌ها با سازمان‌ها شکل می‌گیرد در زمان ارائه خدمات این رویکرد رنگ می‌بازد و صرفا بدنبال کسب پرتفوی بیشتر بدون توجه به تحلیل‌های کارشناسی و توجه به حقوق حقه‌یبیمه‌گذاران که در آینده باید پاسخگوی آنها باشند آشکار می‌شود، عمل می‌کنند.
در حال حاضر بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت بیمه با وجود چالش‌های فراروی این صنعت در معرفی بیمه به مردم و توسعه فرهنگ بیمه با انجام دامپینگ(نرخ‌شکنی) در فروش محصولات بیمه‌ای ناخودآگاه ضد فرهنگ بیمه اقدام می‌کنند. همانگونه که ذکر شد، پاسخگویی شرکت‌های بیمه به مشتریان خود از جایگاه ویژه‌ای در شکل‌گیری فرهنگ بیمه و ایجاد نگاه خوش‌بینانه نسبت به این صنعت برخوردار است. متأسفانه با اعمال نرخ‌شکنی و ارائه نرخ‌های غیرواقعی به بیمه‌گذاران با هدف پرتو سازی در بلند مدت ضربه مهلکی بر پیکره‌ی صنعت بیمه وارد خواهد کرد. کما اینکه طی سال‌های اخیر اقدامات غیرواقعی و غیر کارشناسی دامن برخی شرکت‌های بیمه را گرفت و بازار بیمه روی بد خود را به جامعه و مشتریان صنعت بیمه نشان داد. ارائه نرخ‌های غیرکارشناسی به مشتری و صدور بیمه‌نامه بر این مبنا، ورود تدریجی سم بیمه‌گریزی و عدم اعتماد و اطمینان جامعه به صنعت بیمه را در پی خواهد داشت. پرواضح است،
فرهنگ و ایجاد سازوکارهایی برای ایجاد باور عمومی نسبت به بیمه جزء لاینفک و اجتناب‌ناپذیر رشد و توسعه بیمه در کشور است. اگرچه در حال حاضر برخی شرکت‌های بیمه برای جذب بازار بیمه‌ای در صدور بیمه‌نامه‌هانرخ‌شکنی می‌کنند و این وضعیت قبل از اینکه شرایط را برای سایر شرکت‌ها سخت نماید خود شرکت‌های نرخ شکن را در پاسخگویی به بیمه‌گذاران در جایگاه ضعف قرار می‌دهد.
علی‌ایحال، اکنون این سوال پیش می‌آید که صنعت بیمه به عنوان یکی از سه ضلع مثلث بازار سرمایه که در یک وضعیت تئوریک نقش انطباق اوضاع اقتصاد کشور را بر عهده دارد برای مقابله با معضل نرخ‌شکنی که سد راه فرهنگ‌سازی و توسعه فرهنگ بیمه است باید چگونه عمل کند؟ آیا صنعت بیمه برای عبور از فرهنگ نرخ‌شکنی برنامه‌ای دارد؟ یا اینکه قصد دارد به طور مسالت‌آمیز در کنار این غده ناسالم به حیات خود ادامه دهد.
* مهدی کبیری، سرپرست بیمه آرمان در استان البرز
46
نظر شما