پایان یک دهه انتظار برای ۵۰ میلیون ایرانی

نگار احمدی: بالاخره انتظارها به پایان رسید؛ پس از 10 سال سامانه سهام عدالت رونمایی شد، تا بعد از یک دهه رویای سهامدار شدن مردم به تحقق بپیوندد.رویایی که حالا بعد از یک دهه اگرچه برگه های را تحت عنوان سهم در اختیار مردم قرار داده، اما گفته می شود اوضاع شرکت ها و واحدهای تولیدی که سهامشان مشمول سهام عدالت شده،چندان هم خوب نیست.با این حال دولت امیدواراست همزمان با بازگشت رونق به اقتصاد،این واحدها هم به چرخه تولید بازگردند.اما این موضوع به معنای نادیده گرفتن سود سهام کسانی که مالک برگه های سهام عدالت هستند،نیست.

یک دهه پیش، وقتی دولت محمود احمدی نژاد به قول اقتصاددانان توسعه تصمیم گرفت تا طرح پوپولیستی سهام دار کردن مردم را اجرایی کند، وضعیت شرکت هایی که سهامشان مشمول سهام عدالت بود،به وخامت امروز نبود.تولیدشان به راه بود و با همین تولید چرخ های صنعت را می چرخاندند و رشد اقتصادی بالا را به ثبت می رساندند.اقتصاد هنوز درگیر تصمیم های یک شبه و غیرکارشناسی نبود.

در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدی‌نژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» می‌دانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشرها مختلف جامعه بود.بعدها آیین نامه این سهام نوشته شد و سپس به پیشنهاد دولت در قالب اصلاحات اصل 44 گنجانده شد. ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت گردد.

10 سال بعد،فرمان آزادسازی

17 اسفند 95 و در آخرین ماههای دولت یازدهم که میراث دار تجربه های شکست خورده و طرح های غیرکارشناسی دولت احمدی نژاد است،سهام عدالت آزاد شد.اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور در مراسم رونمایی از سامانه ای که فروش سهام عدالت را امکان پذیر می کرد،گفته بود:« ما به فضل الهی موفق شدیم کشور را از بحران اقتصادی خارج کنیم و امروز اعلام کنیم در پرتو سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در حال اجراست، رشد منفی اقتصاد متوقف شده و شاهد رشدهای قابل توجهی هستیم. این دستاوردها در دورانی اتفاق افتاد که با شوک افت قیمت نفت مواجه شدیم.»

جهانگیری گفته بود: «دکتر روحانی رئیس جمهور کشورمان با تاکید فراوان دستور دادند که سامانه سهام عدالت تکمیل و در دسترس صاحبان سهام قرار گیرد.ما برای رفع مشکلات کوچک و موانع از ایشان مجوزهای دیگر را خواهیم گرفت تا انشالله سال آینده سال جشن مالکیت مردم بر بخشی از دارایی های دولت باشند.»(اینجا)

اگرچه دولت میراث دولت قبلی را با همه ریل گذاری های غلط به منزل مقصود رساند اما علی طیب نیا وزیر اقتصاد دراین رابطه می گوید:« برنامه مردمی کردن اقتصاد کشور به عنوان هدف اصلی سیاست های اقتصاد مقاومتی، با مسئولیت وزارت اقتصاد در حال پیگیری است و چنانچه گفته شد، اهدافی چون توسعه مشارکت و حضور مردم در عرصه اقتصاد و گسترش مالکیت عمومی، بهبود محیط کسب و کار و ارتقای رقابت پذیری بنگاه های اقتصادی را دنبال می کند: واقعیت امر این است که ارزیابی های ما از همان شروع به کار دولت یازدهم، نشان داد که طرح سهام عدالت، بعد از هشت سال از اجرای آن، با مشکلات بسیاری مواجه است و با وجود تاکید زیاد بر آزادسازی سهام، عملا در آن شرایط، امکان چنین کاری وجود نداشت.»(اینجا)

وضع سهام چطوراست؟

سهامداران سهام عدالت 10 سال بعد و در حالی که گفته می شود حدود 2 میلیون نفر از آنها دارفانی را وداع گفته اند،حالا بازماندگان سهامی در دست دارند که می خواهند هم سودش را بگیرند و هم بدانند این اوراق چقدر ارزش دارد.علی آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره گفته است:« سهام یک میلیون تومانی عدالت امروز در بازار بیش از ۲ میلیون تومان ارزش دارد. ۴۵ درصد از واگذاری‌ها به مردم صورت گرفته است و تا تاریخ ۲۷ اسفندماه همه دارندگان سهام عدالت تعییین تکلیف شده‌اند.نرخ سهام عدالت به نرخ سال ۱۳۸۵ محاسبه شده و قیمت آن به روز از مردم اخذ نخواهد شد.دولت تاکنون ۲۴ هزار میلیارد تومان از محل سود سهام عدالت برای پرداخت اقساط آن به خزانه واریز کرده و دو دهک پایین جامعه که ۵۰ درصد تخفیف رهبر معظم انقلاب شامل حال آنها شده بود، در حال حاضر مالک ۱۰۰ درصد سهام واگذار شده عدالت به آنها هستند.هم‌اکنون ۲۵ درصد از سهام شرکت‌های دولتی که قرار بود از طریق سهام عدالت واگذار شود، به مردم واگذار شده و ۲۰ درصد آن نیز پیش از آن به بخش خصوصی ارائه شده بود.»(اینجا)

آغاز ارایه صورتحساب

آنطور که دولت اعلام کرده، ارایه صورتحساب سهام عدالت از دیروز آینده آغاز شده است.براساس اعلام سازمان خصوصی سازی ۴۷میلیون ایرانی می توانند با مراجعه به سامانه طراحی شده،صورتحساب خود را دریافت کنند.

دولت اعلام کرده که در هفته آینده، سامانه مرتبط با ساماندهی سهام عدالت را رونمایی خواهد کرد. سهامی که به عنوان یکی از طرح های عدالت اجتماعی در دولت نهم آغاز به کار کرد. در واقع دولت می خواست که در یک طرح اجتماعی برای کاهش فقر، سهامی را در اختیار مردم و دهک های درآمدی پایین جامعه قرار دهد تا توزیع ثروت به طور متوازن تری انجام گیرد؛ موضوعی که البته اگرچه طرح خوبی بود، اما نحوه اجرای آن به زعم بسیاری از کارشناسان تنها به بی صاحب ماندن برخی از بنگاههای اقتصادی واگذار شده تبدیل شد.(اینجا)

ثبت نام تمام شد

کسانی که 10 سال صبر کردند تا میوه سهام عدالت به ثمر بنشیند،حالا برگه ای در دست دارند که می تواند ارزش مالی داشته باشد.اما برای آنها که می خواهند به این گرو بپیوندند این سئوال مطرح است که آیا امکان دریافت سهام جدید وجود دارد؟ میرعلی اشرف پوری حسینی رئیس سازمان خصوصی سازی در این باره گفته است:« هیچ ثبت نام جدیدی برای سهام عدالت در سال جاری تا ساماندهی کامل ثبت نام شدگان قبلی صورت نخواهد پذیرفت. »(اینجا)

او اضافه کرده است:«زمان آزادسازی سهام عدالت در سال 96 خواهد بود و تا پایان سال تنها صورتحساب و جزئیات مربوط به سهام در سامانه سهام عدالت قابل دسترسی است و نکته قابل توجه اینجا است که سود عملکرد شرکت های سرمایه پذیر در سال جاری به سهامداران پرداخت خواهد شد ولی ارائه برگه سهام عدالت به سهامداران به هیچ عنوان در سال جاری صورت نخواهد گرفت. ارائه برگه های سهام عدالت از نیمه دوم سال 96 و تا پایان آن صورت خواهد گرفت و در سال جاری تنها سهامداران می توانند ارزش و صورت عملکرد سهام خود را در این سامانه مشاهده کنند.»(اینجا)

براساس اعلام اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوردر حال حاضر۵۰ میلیون نفر از مردم مالک بخشی از دارایی دولت شده‌اند. ۲۷ هزار میلیارد تومان تا به امروز به خزانه برای خرید این سهم واریز شده که ارزش آن بیش از ۵۵ هزار میلیارد تومان است.که تا چند ماه آینده این عدد به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد شد.»(اینجا)

مراقب کلاهبردارها باشید

سهامداران سهام عدالت به جز شیرینی خبر آزادسازی سهام حالا باید بیشتر از گذشته مراقب باشند.چرا که وقتی پای خرید و فروش به میان می آید،همیشه پای سفته بازان هم باز می شود. سید جعفر سبحانی مشاور رییس کل سازمان خصوصی سازی در این رابطه توضیح داده است:« مشمولان سهام عدالت هوشیار باشند طعمه سودجویان و کلاهبرداران قرار نگیرند. مشمولان باید هوشیار باشند تا تحت تاثیر سودجویان قرار نگیرند.برای جلوگیری از هر گونه سوء استفاده یا دلالی های احتمالی برای سهام عدالت، انتظار می رود مشمولان با مراجعه به تارنمای سازمان خصوصی سازی یا سامانه سهام عدالت و تماس تلفنی آخرین خبرها را دنبال کنند.

به گفته وی، سامانه ساماندهی سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir از یک ماه پیش فعال شده و شماره تلفن 83338 با 90 خط نیز آماده پاسخگویی به مردم از ساعت 9 صبح تا 17 عصر است.(اینجا)

3535