شخصیت محیط زیست سال انتخاب شد!

وقتی ده سال پیش تحصیلات خود را در رشته مدیریت و آموزش محیط زیست به پایان بردم همیشه در پاسخ به این سوال که در چه رشته ای درس خوانده ام باید سرم را پایین می گرفتم، بعد در کمال شرمندگی و جوری هم که خیلی واضح نباشد می گفتم محیط زیست خوانده ام. و بعد خودم را برای شنیدن چیزی شبیه این حرف ها آماده می کردم که : «دل خوشی داری، ما نان نداریم بخوریم آن وقت تو به فکر محیط زیست هستی ؟»

پنج سال بعد اوضاع کمی عوض شده بود و من در پاسخ به اینکه محیط زیست خوانده ام سخنی مثل این می شنیدم : «محیط زیست چیز خوبیه ولی کسی بش اهمیت نمیده».

انگار همه منتظر بودند که کسی یا چیزی از جایی مثل یک معجزه بیاید و محیط زیستشان را پاک و فرح بخش سازد.

اگر در جمعی می گفتم درد مشترک ما مسایل زیست محیطی است، اگرچه ممکن بود به رویم نیاورند اما می دانستم در دل به ساده لوحی من می خندند و من را به لوکس گرایی و بی درد بودن متهم می کنند. متهم می کنند به اینکه انسان ها را رها کرده ام و به حیوانات چسبیده ام.

اما امروز در شهری که در آن زندگی می کنم، از هرکدام از همشهریان اهوازی ام که بپرسید بزرگترین مشکل شما چیست همه یک پاسخ مشترک خواهند داشت: آلودگی محیط زیست.

جالب است شهروندان پایتخت و هموطنان اصفهانی و آذری و کرمانی و سیستانی نیز همین پاسخ را می دهند.

زیرا که اهوازی ها به چشم خود دیده اند که وقتی هوا خاک می شود، نفسشان می گیرد و به شماره می افتد. وقتی در تهران هوا آلوده می شود راهی بیمارستان می شوند. وقتی زاینده رود خشک می شود با خود خیلی از کسب و کارها را می برد.

وقتی ارومیه خشک می شود شغل مردمان از دست می رود. وقتی در کرمان زمین نشست می کند، باید با کشاورزی خداحافظی کرد.

حالا دیگر اهمیت محیط زیست برای مردم روشن شده است. مردم فهمیده اند که محیط زیست بخشی از زندگی آنان نیست بلکه خود زندگی آنان است. برای این آگاهی تاوان سختی داده ایم. و دست تطاول به خود گشاده ایم.

حالا هرکسی با گوشت و پوست خود احساس می کند که زندگی اش با محیط زیست پیوند خورده است و برای بهبود این پیوند تلاش می کند.

سال نود و پنج سال آگاهی های زیست محیطی بود. سال شکوفا شدن محیط زیست در ذهن و روح همه مردم خوب ایران زمین. شبکه های اجتماعی و رسانه ها نقش پررنگی در این زمینه داشتند. به چشم خود می دیدم که اکثر نوشته های محیط زیستی حتی در کانال های غیر تخصصی محیط زیست همچون کانال های مدیریت و بازاریابی و شعر و ادبیات نیز منتشر می شوند.

اگر قرار باشد که یک شخصیت را به عنوان موثرترین چهره محیط زیستی سال 95 انتخاب کنیم به سنت مجله تایم که در سال 2006 شهروندان جهان دیجیتال را به عنوان شخصیت سال انتخاب کرد، بدون شک باید تمام مردم خوب ایران را که در سال 95 با مشارکت خود در رسانه ها و شبکه های اجتماعی به افزایش آگاهی های زیست محیطی کمک کردند را به عنوان شخصیت محیط زیستی سال برگزید.

مردمی که مسوولیت های محیط زیستی خود را پذیرفته اند و در جهت پاسداشت آن گام برمی‌دارند. در مصرف آب امساک می کنند و قدر خاک را می دانند. در مقابل آزار حیوانات واکنش نشان می دهند، در پاکسازی ساحل‌ها از زباله مشارکت می‌کنند و ذهنیتشان محیط زیستی شده است. این مشارکت همگانی در کنار تمام بیم ها، نوید بخش روزهای خوب است. زیرا آگاهی مقدمه رفتار است . رفتارهای به ظاهر کوچکی که وقتی همه گیر شوند نتایج بزرگ در پی خواهند داشت و به قول نظامی در پنج گنج:

دریا که چنین فراخ رویست
پالایش قطرهای جویست

* روزنامه نگار و کارشناس ارشد محیط زیست

۴۷۴۷