در این مقاله رفتار دولت اوباما به بازی «موش و گربه» تشبیه شده است که ظاهراً کنایه از تغییر مداوم رفتار و احتمالاً اظهارنظرهای متفاوت مقامات آمریکایی است. البته نویسندگان مقاله اشاره نمی‌کنند که هدف از این بازی چیست، اما به نظر می‌رسد که اصولاً یکی از اهداف چنین بازی‌ای، گیج کردن طرف مقابل است تا توان پیش‌بینی رفتار بعدی را از دست بدهد. با این حال، به نوشته این مقاله دولت جدید آمریکا «مشتاق حضور در هر گردهمایی بین‌المللی است که احتمالا منجر به گفت و گوی رو در رو» با مقامات ایران شود.
نویسندگان بر این باورند که اوباما از مواضع اولیه خود عدول کرده و ایران از این امر ناخرسند است: «تا اینجا، جمهوری اسلامی از عقب نشینی اوباما ناراضی است و این برخلاف درخواست اوباما برای شروعی تازه و کنار گذاشتن پیش شرط‌های دوران بوش، یعنی تعلیق غنی‌سازی اورانیوم، برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای است». برای نمونه این نشریه تکذیب خبر دیدار آخوند‌زاده، نماینده هیأت ایرانی، با ریچارد هالبروگ، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان، در کنفرانس افغانستان در لاهه هلند از سوی وزارت امور خارجه ایران را نشانه نارضایتی ایران قلمداد کرده است.
توصیه‌های دیپلماتیک
نویسندگان مقاله دو توصیه تلویحی برای دیپلمات‌های آمریکایی دارند؛ اول اینکه آمریکایی‌ها در صدد مذاکرات پنهان با ایران باشند. این پیشنهاد یک سال قبل مذاکره‌کننده خاورمیانه‌ای کهنه کار و نماینده ارشد اوباما برای مذاکرات احتمالی با ایران، «دنیس راس» است. سال گذشته، او در مقاله‌ای پژوهشی خواهان «کانالی مخفی و مستقیم» با ایران شده بود. از نظر رأس چنین پنهان کاری‌ای هر دو طرف را از واکنش احتمالی و عجولانه هر مقامی، مصون خواهد داشت.
دوم اینکه از میان موضوعات متنوع، از برنامه هسته‌ای ایران گرفته تا روزنامه‌نگار آمریکایی متهم به جاسوسی، از موضوعاتی شروع کنند که ایران و آمریکا در آنها منافع مشترک فراوانی دارند مانند افغانستان. منافع مشترک هر دو کشور در افغانستان به زعم این نشریه عبارت است از: عدم قدرت‌گیری مجدد القاعده و ارسال تروریست به سایر مناطق، آرامش در تمامی مرزهای ایران، جلوگیری از تأمین 90 درصد هروئین جهان در افغانستان که 582 مایل با ایران مرز مشترک دارد، پایان دادن به تلفات انسانی ناشی از مبارزه با مواد مخدر، مقابله با اعتیاد.
اختلاف احتمالی ایران و آمریکا در افغانستان
به نظر نویسندگان این مطلب، اگر گفت و گوهای ایران و آمریکا در مورد افغانستان آغاز شود، یک موضوع اساسی این خواهد بود که کدام کشور در افغانستان نفوذ بیشتری بدست خواهد آورد: ایران یا ایالات متحده و یا هیچ یک. آنها بر این باورند عراق می‌تواند الگوی مناسبی باشد، چرا که «هر دو کشور به توافقی در مورد نفوذ در عراق پس از خروج نیروهای آمریکایی رسیده‌اند، چرا در مورد افغانستان به چنین توافقی دست پیدا نکنند؟» چنین پاسخی نشانگر آن است که آنها تلویحاً نفوذ ایران در منطقه را به رسمیت شناخته‌اند و از شراکت سخن می‌گویند.
بی‌اعتمادی ایران؛ مشکل اصلی
در حالیکه ایران به پیشنهاداتش برای دور جدید گفت و گوها در مورد برنامه هسته‌ای‌اش اشاره می‌کند، بزرگترین مانع در این مسیر بی‌اعتمادی شدید ایران به ایالات متحده است. به نظر نویسندگان، این بی‌اعتمادی ریشه در دوران بوش دارد؛ در سال 2001 ایران به آمریکا در حمله به افغانستان کمک کرد، اما بخشی از «محور شرارت» نام گرفت، همین رفتار آمریکا احساس نامطلوبی در ایران ایجاد کرد. همچنین ایران اطمینان ندارد که اوباما تا چه اندازه از عهده مسایل داخلی یا فشار اسرائیل برخواهد آمد و چه مسیری را در پیش خواهد گرفت. به باور نویسندگان مشارکت ایران و ایالات متحده در حل مسئله افغانستان برای دو کشور به مثابه تمرینی است در جهت اعتماد‌سازی و حل مسائل دشوارتر؛ با اقدام دو جانبه در مورد تمایل مشترک، یعنی ایجاد ثبات در افغانستان مورد تهدید طالبان و تا حدودی پاکستان، دو دشمن قدیمی باید اعتماد کافی برای حل موضوعات دشوارتر را بوجود آورند، مسائلی که نیازمند مصالحه بیشتری هستند. «ایران و ایالات متحده مجبورند با حسن نیت از جایی شروع کنند تا از شکست مذاکرات درباره موضوع هسته‌ای جلوگیری کنند و هر دو باید اندک اندک شروع کنند. چنانکه که پیش از این یک دیپلمات ایرانی گفته بود، مذاکرات تهران با غرب شبیه بافتن فرش ایران است. آنها تنها می‌توانند «میلیمتری پیش روند».
نظر شما