کمتر از یک ماه به حضور ارزیابان سازمان میراث جهانی یونسکو برای بازدید محور ساسانی فارس باقی نمانده و چنانچه زیر ساخت های لازم در این محوطه ها آماده شود و نظر ارزیابان یونسکو نسبت به فعالیت های انجام شده و تکمیل پرونده مثبت باشد این نوید را می توان داد که سال دیگر در چنین روزهایی جشن ثبت جهانی محور ساسانی فارس را خواهیم گرفت هرچند که ایران در رقابتی تنگاتنگ با دهها پرونده ثبت میراث جهانی در اجلاسیه جهانی سال آینده با دردست داشتن پرونده محور ساسانی به رقابت با دیگر کشورها خواهد رفت.
در حال حاضر حدود 20 اثر تاریخی از ایران در فهرست میراث جهانی قرار گرفته است و رقابت بین استان ها در سازمان مرکزی برای قرار گرفتن در فهرست میراث جهانی کمتر از رقابت های بین المللی نیست اما ثبت میراث جهانی شرایطی دارد که در هر استان امکانات لازم برای آن باید فراهم شود. از سه سال پیش که تمرکز برای ارائه مستندات این پرونده و مطالعات در مرکز تهیه پرونده های ثبت میراث جهانی به صورت فشرده آغاز شد نزدیک به هزار صفحه سند برای ارائه به یونسکو آماده شد تا اینکه در آذر ماه 1395 این پرونده به یونسکو ارسال شد. کارشناسان یونسکو کار خود را آغاز کرده اند اما به موازات بررسی و ارزیابی پرونده در محوطه های تاریخی استان فارس به ویژه اماکن و محوطه های بیشاپور، قلعه دختر، کاخ اردشیر و شهر گور فیروزآباد و کاخ ساسانی سروستان در ارتباط با آماده کردن محوطه های باستانی لازم است امکانات میدانی لازم فراهم شود.
دکتر علیرضا عسکری استاد دانشگاه و مشاور پرونده جهاني محور ساسانی فارس در این رابطه به خبرنگار ما گفت:موضوع تمهید و تجهیز امکانات برای ثبت جهانی محوطه های باستانی مطرح فراتر از ساز و کار اداره کل میراث فرهنگی استان فارس است و در واقع بسیج و همکاری تمام ادارات استانی واقع در محدوده اجراي پروژه ثبت جهانی در سه دشت کازرون، فیروزآباد و سروستان را می طلبد.
وی افزود: توسعه پایدار منابع میراث تاریخی دشت های کازرون، فیروزآباد و سروستان، توسعه منابع مالی و اشتغال برای حضور گسترده گردشگران، ایجاد امنیت و صلح پایدار در محدوده عرصه و حریم آثار این مناطق، ورود به سیستم گردشگری بین المللی ، ایجاد برندهای سرمایه گذاری در حوزه بین الملل گردشگری از مهم ترین ویژگی های چشم انداز نوین ثبت جهانی محور ساسانی فارس به شمار می رود .
عسکری همچنین گفت : ایجاد ردیف های مالی دائمی در سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان میراث فرهنگی برای میراث تاریخی این دشت ها،ایجاد ظرفیت علمی بین المللی در توسعه تمام زیر ساخت های گردشگری، حفاظت و مرمت آثار تاریخی و باستان شناسی و همچنین ایجاد اعتبار و ارزش معنوی برای میراث جهانی کازرون، فیروزآباد و سروستان در حافظه تاریخی جهان و معرفی تمدن ایران ساسانی به جهان و تایید فارس به عنوان خاستگاه این تمدن با اتکاء به میراث باستان شناسی آثار ساسانی کازرون، فیروزآباد و سروستان از دیگر مزیت های ثبت جهانی این محور است.
فارس خاستگاه تمدن ساسانی
این استاد دانشگاه با بیان اینکه فارس در دوره ساسانی خاستگاه تمدن بوده است، گفت: طبق مطالعات باستان شناسی جایگاه فارس در مقام پایتخت حکومت 400ساله ساسانیان روشن است.مشاور محور ساسانی فارس در ادامه افزود: ساسانیان ، بهترین عمارت ها را در این دوره تاریخی خود ساختند به طوری که مهمترین شهرهای ایرانی در این دوره بنا شد و امروزه بیشترین آثار ثبت شده در فهرست میراث ملّی به این دوره تعلق دارد. به گفته عسکری از میان تمام مناطق کشور، منطقه فارس بیشترین حجم آثار باستانی دوره ساسانی را در خود جای داده و به حداقل ترین تخمین می توان گفت بیش از سه هزار اثر دوره ساسانی در استان فارس وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه بنیان معماری دوره اسلامی ریشه در دوره ساسانی دارد، افزود: نخستین گنبد جهان در فیروزآباد ساخته شد.
این باستان شناس ادامه داد: شاخص ترین آثار باستانی حکومت ساسانی شامل شهرهای مهمی نظیر بیشاپور، فیروزآباد، سروستان و داراب و وجود 30 نقش برجسته و همچنین مهمترین محورهای ارتباطی امروز منطقه فارس، در دوره ساسانی شکل گرفته است.
به گفته عسکری وجود شهر بیشاپور در فاصله کمتر از 60 کیلومتر در شمال غربی فیروز آباد، شهر ساسانی سروستان در شمال شرقی آن، شهر دارابگرد و فسا در شرق این محور و فراشبند و میمند در مسیر فیروز آباد به سروستان، همه این شهرها از جمله شهرهایی هستند که در یک طرح جامع در دوره ساسانی طراحی و بنا شدند. امروز هم همین طرح جامع ساسانیان به عنوان دانش بشری در بافت و اقلیم ویژه هر کدام از این دشتها به عنوان میراث جهانی قابل ارائه به میراث تمدنی جهان است.
عسکری در ادامه افزود: محدوده مرکزی فارس، محور ساسانی است و در این منطقه نه تنها ده ها شهر دوره ساسانی وجود دارد بلکه باید طرح جامع محور ساسانی این حوزه در چارچوب پلان مدیریتی ارزش های میراث جهانی سه دشت کازرون، فیروزآباد و سروستان در تمام برنامههای آمایش منطقه فارس سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در تمام برنامه ریزیهای استانی و ملی لحاظ شوند.
وی با بیان اینکه منطقه فیروز آباد، فراشبند، بیشاپور، کازرون، سروستان و داراب در کمربند مرکزی استان فارس، جایگاه ویژه تاریخی دارند، افزود: بی تردید ثبت این آثار در فهرست میراث جهانی در سال 1397 فارس را متحول خواهد کرد.
بنابراین گزارش تیرماه سال آینده در اجلاسیه جهانی یونسکو محور باستان شناسی سه دشت مهم استان فارس یعنی کازرون، فیروزآباد و سروستان (محور ساسانی فارس ) به ثبت جهانی خواهد رسید.
4747
نظر شما