اهمیت واقعه غدیر خم و تعیین جانشینی پیامبر اکرم (ص)

روز عید غدیر خم، یعنی روز 18 ذی‌الحجه روزی است که رسول اکرم (ص) در بازگشت از آخرین سفر حج خویش، امام علی (ع) را به جانشینی خود به مردم معرفی کرد.

به گزارش خبرآنلاین لرستان- غدیر در لغت به معنای آبگیر است؛.در میان راه دو شهر بزرگ مکه و مدینه، محلی است به نام «جُحفه» وجود دارد که در زمان رسول گرامی اسلام، کاروانیان حج از آن‌جا عبور می‌کردند، اما علت نام‌گذاری این غدیر به خم، آن است که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و برخی قبایل صحرایی، گاه جامه‏ های رنگ کرده خود را در این آبگیر می‌شسته‏‌اند.

ماجرای غدیر چه روز و چه ساعتی اتفاق افتاد؟
در مورد تاریخ غدیر تقریبا اختلافی بین منابع نیست. بر اساس بسیاری از منابع اهل سنت و شیعه،‌ وقوف پیامبر (ص) در عرفه، روز جمعه بوده است، بنابراین، روز غدیر آن سال که نه روز پس‌ از عرفه و هجدهم ذی‌الحجه است، یکشنبه بوده است. اما این گردهمایی در چه ساعتی از روز روی داده است؟ طبرسی در این‌باره می‌نویسد: جبریل زمانی که پنج ساعت از روز گذشته بود بر پیامبر نازل شد. فتال نیشابوری نیز گزارشی را می‌آورد و می‌نویسد: پنج ساعت از روز گذشته بود که جبرئیل پیام ابلاغ رسالت را برای پیامبر آورد.

چند نفر در غدیر جمع شدند؟
محور و هسته اصلى حاضران در غدیر، اهالى مدینه و بقیه از قبایل اطراف مدینه و احتمالا قبایل شمالى نجد بوده‌اند. بر اساس مباحثى که درباره جمعیت مدینه در پاسخ تفصیلی آمده، معلوم می‌شود که مدینه ظرفیت فرستادن حدود پنج هزار نفر را به مکه داشته است؛ از این‌رو با تمسک به روایتی در تفسیر عیاشی از امام صادق (ع) که تعداد حاضرین در غدیر ده هزار نفر دانسته شده؛ و هم‌چنین گزارش «جامع الاخبار»، به این نتیجه می‌رسیم که حدود پنج هزار نفر از اهالى مدینه و تعدادى نیز از قبایل اطراف در غدیر حاضر بوده‌اند.

امام علی(ع) در روز غدیر چند ساله بود؟
روز غدیر در سال دهم هجرت اتفاق افتاده است، اما با توجه به این‌که در سال تولد امام علی(ع) اختلاف نظر وجود دارد، تعیین سن آن حضرت در آن روز، بستگی به آن دارد که کدام نقل در ولادت ایشان تقویت شود. نظریه مشهور مورخان در مورد ولادت امام علی (ع) این است که آن حضرت در سال سی‌ام عام‌الفیل یعنی ده سال قبل از بعثت پیامبر اسلام (ص) متولد شدند. بنابراین، امام علی (ع) در روز غدیر 33 سال داشتند. نظریه دیگر این است که امام علی (ع) 12 سال قبل از بعثت متولد شدند؛ در این صورت سن امام(ع) در روز غدیر 35 سال بوده است.

آیا خود امام علی(ع) برای اثبات ولایت و امامت خویش به واقعه غدیر استدلال می‌کردند؟
خود امام علی (ع) برای اثبات امامت و ولایت خویش به این واقعه استناد فرموده‌اند.

چه کسانی واقعه غدیر را تایید کرده‌اند؟
واقعه غدیر خم، یکی از مسلم‏ترین مسائل تاریخ اسلام است که صدها مورخ و مفسر شیعه و سنی آن را نقل کرده‌اند و افرادی چون ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی و فارابی نیز بر همین اساس، به تحلیل فلسفه «امامت» پرداخته‌اند. ابن‌سینا نیز به موضوع نص (حدیث صریح غدیر)، در کتاب شفا پرداخته و آن را بهترین راه برای تعیین جانشین دانسته است.

چه کسی روز غدیر را عید اعلام کرد؟
حدود سی سال پس از اجتماع عظيم و بی‌نظير مسلمانان در غدير خم، اولين اجتماع گسترده مردم در سالگرد آن روز تاريخی و سرنوشت‌ساز در ايام حكومت اميرالمؤمنين (ع) و حضور آن حضرت در كوفه اتفاق افتاد. روز جمعه‌ای مصادف با سالگرد غدير خم شد و علی (ع) فرصت را مناسب ديد تا در اجتماع مردم در نماز جمعه، خطبه‌ای در معرفی غدير و تبيين ابعاد گوناگون آن ايراد نمايد و مسلمانانی را كه عصر پيامبر خدا (ص) را درك‌ نكرده بودند و غالباً از جريان غدير بی‌اطلاع بودند، و اگر هم سخنی شنيده بودند باز به عمق حادثه غدير پی نبرده بودند، با غدير خم آشنا كند. نخستین مجلسی كه در سی‌امين سالگرد غديرخم تشكيل شد، همراه با سخنرانی شخص اول جريان غدير بود، اميرالمؤمنين (ع) در آن مجلس از غدير خم به عنوان عيد بزرگ مسلمانان ياد و بدين ترتيب سنت حسنه عيد گرفتن روز غدير را پی‌ريزی کرد و در حقيقت آغاز جشن‌های غدير كه در طول تاريخ شيعه از اعياد مهم به شمار آمد با همان خطبه غديريه اميرالمؤمنين )ع) بود.


منابع در دفتر تحریره موجود است.

 

46

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 705424

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 11 =