مصائب خرمای ایرانی

با توجه به اینکه در برنامه پنجم توسعه، افزایش کمی و کیفی خرما از طریق توصیه‌های زراعی در مرحله داشت و برداشت مطرح شده است شاید بهتر باشد بحث  را با یک پرسش آغاز کنم که وضعیت حال حاضر این محصول در ایران به چه شکلی است؟ در حال حاضر استان هرمزگان دارای 42 هزار هکتار زمین زیر کشت و تولید سالیانه 142 هزار تن خرما از 38 نوع مختلف خرماست. همچنین خرمای پیارم استان هرمزگان از لحاظ کیفیت در ایران و جهان دارای رتبه اول است و ویتامین و کالری بالایی دارد. این خرما سالانه 20 هزار تن تولید دارد که 50 درصد آن صادر و 50 درصد دیگر در داخل کشور مصرف می‌شود.

گفتنی است از کل خرمای تولید شده در استان هرمزگان، 25 هزار تن در بخش صنعت استفاده می‌شود و به علت نبود بازار عرضه مستقیم و مباشر خرید مطمئن، بخش قابل توجهی از این محصول از بین می‌رود. برای حل این مشکل در انجمن ملی خرمای ایران پیشنهاد کردیم تا نقدینگی به موقع به مباشر خرید پرداخت شود تا آن‌ها بتوانند محصولات را در زمان مناسب از تولیدکنندگان خریداری کنند.

یکی از مشکلات موجود این است که واسطه‌ها، محصولات را با کمترین قیمت از تولیدکنندگان خریداری می‌کنند و با بالاترین قیمت به مصرف کنندگان می‌فروشند که باعث می‌شود در تعادل بین عرضه و تقاضای کالا اختلاف به وجود آید.

بنابراین در شهرهای بزرگ برای عرضه مستقیم خرما، باید غرفه ‌هایی در اختیار انجمن قرار گیرد تا محصولات با قیمت مناسب از تولیدکنندگان خریداری و با قیمت ارزان به مصرف‌کنندگان عرضه شود و با این کار مصرف‌کننده و تولید‌کننده هر دو سود خواهند برد. از سویی دیگر مشکل دیگر این است که  خرما در سردخانه ها انبار شده و خواب سرمایه به وجود می‌آید. موضوعی که شاید تا حدی هم در سرانجام صادراتی این محصول اثر گذار باشد. البته در حوزه صادرات باید به دنبال موضوع های دیگری بود مانند اینکه در ایران بسته‌بندی خرما بسیار ناقص است و به روز نیست. مشکل اصلی در صادرات این محصول، نبود کارخانه بسته‌بندی مناسب است، وبه دلایل مختلفی مانند مواد اولیه نامرغوب ،کیفیت بسیار پایین است. اگر مراحل مختلف تولید تا بسته‌بندی خرما در همان مناطق خرماخیز  انجام ‌شود، هم از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود و هم هزینه کمتری خواهد داشت. همچنین باید الگوی بسته‌بندی و ذائقه کشورهای هدف در اختیارکارخانه‌های بسته‌بندی خرما قرار گیرد، در حال حاضر الگوی بسته‌بندی مشخصی در کشور وجود ندارد و هر کشوری بسته‌بندی خاصی برای خود در نظر دارد و با توجه به نوع خرما، بسته‌بندی‌ها متفاوت می شود.

البته باید به این موضوع هم اشاره کنم که تا کنون اقدام هایی از سوی دولت در راستای بهبود شرایط صارات خرما صورت گرفته است. از آن جمله می توان به جلسه هایی که با مسئولان تا کنون برگزار شده است اشاره کرد. در جلساتی که با مسؤولان دولتی داشتیم، موافقت شد در حمل‌ونقل زمینی، دریایی و هوایی دولت هزینه‌هایی به صورت یارانه پرداخت کند. همچنین دولت در بازاریابی و شرکت در نمایشگاه‌ها، 50 درصد هزینه‌ها را پرداخت خواهد کرد و پرداخت 50 درصد هزینه‌ها برای حضور در نمایشگاه‌های خارجی، باعث تشویق و حمایت فعالان صنعت خرمای کشور می‌شود.

در دولت نهم و دهم کمک‌های زیادی در بخش تبلیغات و بازاریابی این محصول شده است و امیدواریم همکاری‌ها برای تولید و بهره‌برداری از این محصول ادامه داشته باشد.

*نایب رییس انجمن ملی خرمای ایران