سهام عدالت ماندگار شد

نگار احمدی: 50 ميليون دارنده سهام عدالت امسال 4 هزار ميليارد تومان سود تعلق خواهد گرفت.اين خبري بود كه حدود 6 ماه پيش معاون اول رييس جمهور اعلام كرد. اگرچه پيش از اين مشخص نبود كه دولت قرار است چه ميزان سود به دارندگان سهام عدالت بپردازد،اما خبر پرداخت سود،خیلی ها را خوشحال و برخی ها را هم البته نگران کرد.کسانی که برگه سهام عدالت در دست داشتند،در انتظار به ثمر رسیدن میوه دریافت شده از سالهای دور،چشم به راه تصمیم های دولت شدند و در مقابل کارشناسان اقتصادی هم نگران که مبادا سودهای تازه موج تازه ای از افزایش نقدینگی و به دنبال آن تورم را راه بیندازند.

هنوز ماجرا تعیین تکلیف نشده  دو رییس کمیسیون های تخصصی مجلس یعنی محمدرضا پورابراهیمی و غلامرضا تاجگردون روسای کمیسیون های اقتصادی و برنامه، بودجه به رییس جمهور نامه نوشتند و او ازو خواستند تا جلوگيري  پرداخت سود نقدی به افراد را بگیرد.هشدار دادند که این سودها می تواند تبعاتی مثل یارانه نقدی در پی داشته باشد و بازار سرمایه را نیز دچار اخلال کند.

البته نگراني ها درباره سهام عدالت موضوع تازه اي نيست؛از روزي كه اين سهام متولد شد تا به امروز،سهام عدالت يكي از بحث برانگيزترين موضوعات اقتصاد ايران بوده است.

در بازنگری سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی،در بند ج شتاب گرفتن رشد و توسعه اقتصادی کشور مبتنی بر اجرای عدالت اجتماعی و فقرزدایی در چارچوب چشم انداز ۲۰ ساله کشور در دستور كار قرار گرفت. هدف این بند واگذاری ۸۰ درصد از سهام بنگاههای دولتی مشمول صدر اصل ۴۴ به بخش‌های خصوصی شرکت‌های تعاونی سهامی عام و بنگاه‌های عمومی غيردولتي بود. اما در فرآيند كار سياست هاي خصوصي سازي در اجرا منحرف شد.

شركت هاي بسياري به جاي خصوصي شدن «خصولتي» شدند. محمود احمدي نژاد رييس جمهور وقت در راستاي سياست هاي فقرزدايي كه شعار آن را مطرح مي كرد، مانورهاي تبليغاتي بسياري بر روي سهام عدالت اجرا كرد كه در نهايت طرح نيمه كاره بي سروساماني از آن براي دولت يازدهم به ارث باقي ماند.

براساس گزارش هاي موجود، ارزش سهام عدالت در مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود.يكسال بعد با تفسیر تازه‌ای که از اصل ۴۴ قانون اساسی صورت گرفت، دولت وفت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند. با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازی‌ها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاه‌ها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند.

برخي آمارها  نشان می‌دهد که بیش از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شده که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بوده است. قرار بود پرونده خصوصی‌سازی در سال 93 بسته شود، اما  گويا اين قصه هنوز هم سر دراز دارد.

رونمايي در اسفند ، تعيين تكليف در مهر

از روزي كه دولت يازدهم سركار آمد تا آخرين ماههاي فعاليت دولت اول حسن روحانی،ساماندهي به پرونده ناتمام خصوصي سازي و تعيين تكليف سهام عدالت در دستور كار دولت قرار داشت. اسفندماه سال گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور از سامانه اي رونمايي كرد كه بر مبناي آن مقرر شد تا كساني كه طي 10 سال گذشته سهام عدالت دريافت كرده اند،به سود برسند.

جهانگيري گفته بود كه:« امروز می‌توان گفت سهام عدالت به معنای این است که ۵۰ میلیون نفر از شهروندان این کشور مالک بخشی از دارایی های دولت هستند  كه ارزش این دارایی بیش از ۵۵ هزار میلیارد تومان است. بنابراین می توان با افتخار گفت که ۵۰ میلیون از مردم ایران با اقدامی که تاکنون صورت گرفته ۵۵ هزار میلیارد تومان دارایی از دولت جدا کرده و به مالکیت خود درمی آورند.»

پس از رونمايي از اين سامانه كار تكميل اطلاعات دارندگان سهام عدالت آغاز شد.در نيمه شهريور ماه سازمان خصوصي سازي اعلام كرد كه دارندگان اين سهام ملزم به پرداخت مابه التفاوت سود واريز شده از سوي دولت هستند تا سهام به نام آنها ثبت شده و از اين پس در ليست پرداخت سود اين سهام قرار بگيرند.

سودي كه تعيين تكليف شد

آنطور كه ميرعبدلله پوري حسيني رییس سازمان خصوصی سازی اعلام كرده ، به دارندگان اين سهام در  مرحله اول سودي بین 130 تا 150 هزار تومان تا پایان نیمه اول سال جاری پرداخت خواهد شد. سودي كه شرکت ها قرار است هرسال بعد از برگزاري مجامع خود آن را به سهامداران سهام عدالت پرداخت كنند.

به دنبال این اعلام، سازمان خصوصي سازي در اطلاعيه اي اعلام كرد كه همه شرکت هايي كه سهام عدالت دارند، مجمع خود را برگزار کرده اند و سود سهام عدالت را تعیین کرده اند. پس از اين مرحله اعلام شد كه سه هزار و 345 میلیارد تومان سود برای مشمولین سهام عدالت در شرکت های سرمایه پذیر مصوب شده است.به دنبال آن مقرر شد تا رقمي  حدود 700تا 800میلیارد تومان هم سود هلدینگ خلیج فارس به سود بقیه شرکت ها اضافه شود.

به گفته پوري حسيني رييس سازمان خصوصي سازي تا پایان شهریور ماه حدود 49 میلیون نفر براي سهام عدالت به صورت قطعي ثبت نام كرده اند و قرار است سود سهام عدالت تاپایان سال در سه مرحله واریز شود.به گفته او در هر نوبت همه 49 میلیون نفر یکدفعه سود نمی‌گیرند، بلکه مرحله به مرحله واریز سود صورت خواهد گرفت.

اگرچه فرصت قانوني براي تكميل مابه التفاوت سهام عدالت مشمولان يكبار دیگر تمديد شده،اما گزارش ها نشان مي دهد تاکنون تنها 500 میلیارد تومان به حساب سازمان خصوصی سازی برای پرداخت سهام عدالت واریز شده است.هرچند پوري حسيني گفته كه شرکت ها 5 ماه دیگر فرصت قانونی برای پرداخت دارند، اما در عين  47 میلیون سهام گیرنده هم  دهک بندی شده  و قرار است پرداخت ها از دهک های پایین شروع شود.

اين بدان معناست كه به زودي پرونده سهام عدالت تعیین تکلیف می شود؛هرچند که نقدها به شیوه پرداخت سودهای سهام عدالت باقیست اما آنچه مهم است اینکه دولت حسن روحاني اين كار روي زمين مانده را به سرانجام رساند.در میانه راه شاید بتوان برای اعتراض ها و نقدها راه های میان بر برگزید.

3535