محمود عزیزی:آن گونه که او در گفت و گو با «خبر» می‌گوید در دوران مسئولیتش تلاش کرده جایگاه این تشکل را ارتقاء دهد.
دبیر کلی محمد رضا باهنر در جامعه اسلامی مهندسین را می‌توان آغاز ورود جدی این تشکل اصولگرا به عرصه فعالیت‌های سیاسی دانست. مبنای گفت و گوی ما با غفوری فرد یک نقد تئوریک به فضای مهندس زده مدیریت کشور بود که بر اساس آن معتقدان به این تئوری معتقدند دلیل عمده مشکلات جامعه سیاسی- اقتصادی نگاه مهندسی مدیران کشور به حوادث جامعه است در حالی که امور اجتماعی چند لایه و پیچیده است و صرف ذهن هندسه محور نمی‌تواند مشکلات را حل کرد. با این همه وی از نگاه مهندسی دفاع می‌کند و استدلال‌هایی دارد. در ادامه گفت و گوی بی‌مفدمه خبر با مهندس حسن غفوری فرد با خبر را بخوانید!
شما جزوه هیأت موسس جامعه اسلامی مهندسین هستید این تشکل سیاسی بر مبنای چه نیازی ایجاد شد؟
از سال 67 که ما جامعه اسلامی مهندسین را راه‌اندازی کردیم در مرامنامه آن نوشتیم که با توجه به اینکه دوران بازسازی شروع شده بود ما دنبال این بودیم که یک تشکل صنفی راه بیندازیم که در ساخت و بازسازی مملکت سهیم باشد و در عین حال در امور سیاسی هم فعال باشد.
هیأت موسس آن پنج نفر بود که آقای مهندس باهنر، مهندس بهفر، مهندس نبوی، امیری و بنده را شامل می‌شد. بعد از شکل‌گیری هم بنده حدود 12سال دبیرکل بودم. در آن مدت ما تلاش داشتیم هم جنبه سیاسی جامعه پررنگ باشد و هم جنبه صنفی اش. از جهت صنفی ما مجله جام را منتشر می‌کردیم که متفاوت از هفته نامه کنونی بود و بیشتر یک مجله علمی و ترویجی بود که مسائل علمی در آن طرح می‌شد و اعضای تحریه‌اش را هم اعضای هیأت علمی دانشگاه تشکیل می‌دادند. این مجله برای مراکز علمی ارسال می‌شد که بعد از رفتن بنده انتشارش متوقف شد. غیر از این مجله جام بود که رویکرد سیاسی داشت که ان هم در شرایط فعلی متوقف شده است.
آقای غفوری فرد! بر اساس آنچه وجود دارد باید جامعه اسلامی مهندسین را تشکل سیاسی بدانیم یا صنفی؟
به هر حال تشکل‌های صنفی به طور طبیعی محدودیت‌هایی دارند. این موضوع درباره جامعه اسلامی مهندسین هم صدق می‌کند و اعضاء ما به طور طبیعی باید مهندس باشند و طبیعتا شمولی که تشکل‌های مشابه ما دارند، نداریم اما جامعه مهندسین یک تشکل کیفی بوده که علی رغم اینکه به لحاظ کمی خیلی گسترده نبود اما به لحاظ کیفی اثر‌گذار بوده است. مدعای این حرف هم این است که وقتی مجله جام منتشر می‌شد با اینکه تیراژ محدودی داشت اما به سرعت در فضای سیاسی اثر خود را داشت. در مجموع شاید در فضای صنفی خیلی تأثیر گذرا نبودیم. اما در فضای سیاسی کاملاً اثر‌گذار بوده است. جامعه اسلامی مهندسین تنها تشکلی بوده که دچار انشعاب نشده و همه کسانی که از روز اول با این تشکل بودند در حال ادامه دادن فعالیت خود هستند.
شما عضو جدا شده هم داشتید؟
چه کسی؟
آقای دانش جعفری.
ببینید اولاً یک تشکلی که کنگره‌اش با هزار و 200 نفر برگزار می‌شود حالا شما که اسم چند نفر را ببرید. این خیلی تأثیر‌گذار نیست.
البته آقای دانش جعفری به اندازه خودش جایگاه قابل توجهی داشته است هم در مجلس هفتم و هم در دولت نهم در نقش وزیر.
اقای مهندس دانش جعفری عملاً از فعالیت‌های سیاسی کناره‌گیری کرده است نه از جامعه مهندسین. در گذشته هم افرادی بودند که فعالیت سیاسی خودشان را کم کردند و به کارهای تخصصی خودشان بازگشتند. البته ایشان یک مقدار دیر هم به ما پیوستند و جزو شورای مرکزی اول هم نبود. الان هم تقریباً فعالیت‌های سیاسی‌اش را متوقف کرده است؛ این با انشعاب کردن فرق دارد.
یکی از انتقادهایی که به لحاظ تئوریک به جامعه اسلامی وارد می‌شود این است که این افراد به دلیل اینکه ذهن مهندسی دارند در تصمیم گیریهای این موضوع دخیل است و بر همین اساس هم به تحولات جامعه نگاه می‌کنند و ممکن است دچار تحلیل خاصی از جامعه و فعل و انفعالات سیاسی شوند. مشابه این ایراد درباره صداو سیما هم وجود دارد که کارشناسان فرهنگی معتقدند در یک سازمان رسانه‌ای که عقبه فرهنگی دارد نگاه مهندسی موجب می‌شود رادیو و تلویزیون نگاه درستی به جامعه نداشته باشد. این نقد را چقدر قبول دارید؟
هیچ! من عرض می‌کنم در دنیا مهندس‌ها عموما و در ایران خصوصا، جزو نخبگان اصلی جامعه هستند. چرا که بهترین مغزهای جامعه معمولاً یا پزشک می‌شوند یا مهندس. به خصوص مغزهایی که تحلیل گر هستند وارد رشته‌های مهندسی می‌شوند. بنابراین شما می‌بینید که نخبه‌های علمی وارد رشته‌های مهندسی می‌شوند. این ادعا را ما می‌توانیم به وضوح در علاقه و درخواست برای رشته‌های مهندسی در دانشگاهها ببینیم. حتی اگر در اقتصاد هم وارد بشوند موفقند. چون اقتصاد هم ریاضی شده است.
منتقدان اتفاقا یکی از حوزه‌های ایرادشان همین حوزه اقتصاد است.
برای این ادعا باید نمونه هایش را بیاورند. بنده اتفاقا معتقدم ذهن‌های مهندسی هر جا که وارد شد موفق شدند.
نیکسون زمانی که وراد عرصه انتخابات شد با این پیام آمد که ما می‌خواهیم جنگ ویتنام را تمام کنیم. وقتی رئیس‌جمهور شد تمام فرماندهان اعزامی به جنگ را از مهندسین انتخاب کرد و جایگزین ژنرال‌های پنج ستاره کرد. در آن زمان آمریکا 670 نیرو در ویتنام داشت. نیکسون حدود 500 هزار نفر را برگرداند و با 120 هزار نفر جنگ را اداره کرد. از یک طرف قهرمان صلح شد و دور دوم هم با رأی بسیار بالا انتخاب شد و رقیبش هم در تاریخ محو شد. اگر ماجرای واترگیت رخ نمی‌داد در جامعه آمریکا بحث درباره این بود که با تغییر قانون اساسی، نیکسون برای بار سوم انتخاب شود. می‌خواهم بگویم بر خلاف نظر شما هر جا که مهندس‌ها وارد شدند در حل مسائل مختلف موفق بودند. الان فلسفه به صورت ریاضی در آمده است. هر علمی را می‌شود به زبان ریاضی تبین کرد. الان بحث اخلاق مهندسی مطرح است. نمی‌خواهم نگاه به رشته‌های غیر مهندسی را تخطئه کنم اما معمولاً مهندسین از ظرفیت بسیار بالایی برخوردارند.
درباره موضع گیریهای مجموعه شما معمولاً این گونه است که جامعه اسلامی مهندسین دنباله روی حزب موتلفه است؟
جامعه مهندسین و حزب موتلفه دو تشکل از مجموعه جبهه پیروان خط امام و رهبری هستند اینها طبیعتا نظراتشان با هم نزدیک است.
مورادی بوده که شما مستقلا بیانیه بدهید و نظر جامعه مهندسین را ابراز کنید.
فراوان بوده است. منتها توجه کنید در انتخابات ریاست جمهوری که بر اساس مرامنامه جبهه چیروان خط امام و رهبری اگر یک کاندیدا باشد گروهی نمی‌تواند کانیدای حزبی داشته باشد یا از کس دیگری حمایت کند. اما درباره مسائل روز و جزئی‌تر ما موضع خودمان را داشتیم.
آقای مهندس غفوری فرد! می‌توان موضع‌گیری جامعه اسلامی مهندسین را در قبال دولت اقای احمدی‌نژاد به دو دوره حمایت و نقد تقسیم‌بندی کرد؟
نه، موضع ما حمایت همراه با انتقاد بوده است که رهبر انقلاب هم اجازه فرمودند.
فکر می‌کنید جامعه مهندسین در شرایط حاضر این قابلیت را پیدا کرده که همچون موتلفه به یک حزب تبدیل شود؟
کنگره دو سال قبل ما شورای مرکزی را موظف کرد در جهت تأسیس یک حزب جامع و فراگیر اقدام کند. ما در حال اقدام هم بودیم که جریان حوادث پس از انتخابات سال قبل این موضوع را به تعویق انداخت. ولی فکر می‌کنم در آینده نزدیک اخبار جدیدی درباره جامعه اسلامی مهندسین بشنوید.
یعنی یک سال آینده؟
باید فضای سیاسی جامعه اجازه بدهد. فضا هنوز هم کمی ملتهب است.
نظر شما