مسئله بیابان‌زدایی، یک مسئله جهانی و بشری است که با حیات و سرنوشت همه انسان‌ها مرتبط است، همه شش میلیارد و 700 میلیون ساکنان کره‌زمین باید نسبت به پیشروی کویر و بیابان‌ها حساس باشند. مسائلی همچون از بین رفتن لایه ازن، آلودگی هوا، بی‌خاصیت شدن عرصه‌های زمین و تبدیل زمین‌های حاصلخیر به ماسه بادی، شن و رمل آینده کل بشریت را تهدید می‌کند و به همین دلیل، همه بشریت در مقابل آن مسئول هستند.
نهادهای بین‌المللی مانند فائو و سازمان ملل نیز باید به این مسائل به عنوان مسائل انسانی حساس در سطح جهانی، توجه ویژه‌ای نشان داده و مسئولیت کشورها را در این زمینه مشخص‌تر کنند. هم‌اکنون ساکنان بیش از 100 کشور جهان به دلیل توسعه بیابان‌ها در معرض خطر مستقیم و نگرانی هستند. باید در همه زمینه‌های علمی، تحقیقاتی، آموزش‌های کاربردی، تحقیقات بنیادی، انتقال تجربه‌های علمی و فنی و همچنین ایجاد دانشکده‌های فنی و کارشناسی برای آسیب‌شناسی این پدیده اقدام شود. آسیب‌زدایی در این عرصه، نیازمند فعالیت‌های علمی است. برنامه‌ریزی و تدبیر برای رفع عوارض رشد بیابان‌ها، اقدامی لازم و ضروری است.
بهتر است پول‌هایی که خرج ضرابخانه‌های اتمی و شبه اتمی و آلوده کردن زمین می‌شود، به مصرف آباد کردن و احیای زمین اختصاص یابد. خدا این ظرفیت را به انسان داده است که بیابان‌زایی را مهار کند. بشریت توانایی مقابله با توسعه کویر را دارد. احیا و آبادانی بیابان‌ها امکان‌پذیر است هر چند به سرمایه‌گذاری مالی و نیروی انسانی ماهر احتیاج دارد.
بشریت امروز به ویژه دولت‌های استکباری به جای فکر قدرت سیاسی و فشار روی ماشه فشنگ، به فکر پرستاری از زمین باشند. باید تفنگ‌ها را زمین گذاشت و برای آباد کردن خاک، بیل و کلنگ به دست گرفت.
گونه‌های گیاهی مقاوم
گونه‌های گیاهی و نباتی مختلفی وجود دارند که در شرایط کویری رشد می‌کنند. تجربه‌های موفقیت‌آمیز نشان می‌دهد کاشت درختان، درختچه‌ها و بوته‌هایی همچون آتریپلکس، قره‌داغ، گز و تاغ در کویرهای یزد، نائین، کرمان و اراک می‌تواند مانع از تهاجم کویر به شهرها و روستاها شود.
مقابله با بیابان‌زایی یک مسئاله جهانی و بین‌المللی است. رشد و توسعه جامعه بشری و پیشرفت انسان‌ها در گروی انجام این برنامه است. حفظ گونه‌های کمیاب گیاهان و نباتات در گروی بیابان‌زدایی است. اگر دراین زمینه خوب، عمل نشود، سفره پر برکت خدا برای نسل امروز و فردا از بین می‌رود و تومار حیات بشری دچار مشکل می‌شود و او هم پیچیده می‌شود.
هیچ کس ایمن نیست
رشد کویر فقط به 100 کشوری که بیابان‌های آنها توسعه می‌باید، محدود نمی‌شود.
بلکه تمام جهان را تهدید می‌کند، برخی کشورها خیال می‌کنند که چون این مشکل مربوط به کشورهای دیگر است، می‌تواند خیال‌شان راحت باشد.
این روزها در همین منطقه خاورمیانه، توفان شن از عربستان، عراق، کویت و گاهی از شمال آفریقا به بقیه مناطق سرایت می‌کند و آسمان کشورهایی همچون ایران را هم آلوده می‌کند.
رشد بیابان‌ها، امنیت غذایی و توسعه کشاورزی پایدار را تهدید می‌کند و حیات بشر را به مخاطره می‌اندازد. باید تلاش کنیم تا با احیای بیابان‌ها و مقابله با بیابان‌زایی، این تهدید را از سر راه بشریت دور کنیم.
اهمیت جنگل های دست‌کاشت
در این مسیر ایجاد جنگل های دست‌کاشت و نگهداری از آنها خیلی مفید و با ارزش است. البته این جنگل‌ها مرتب احتیاج به نوسازی و بازسازی دارند.
این کاری است که در سطح ملی و همچنین منطقه‌ای باید دنبال شود. برای توسعه جنگل های مصنوعی باید از منابع مالی ملی، منطقه‌ای و حتی بین‌المللی استفاده کرد. به اتکای بودجه دولتی نمی‌‌توان همه کارها را انجام داد. دولت باید فعالیت خود را در زمینه‌های تحقیقاتی مانند گونه‌های مقاوم متمرکز کند و مسئولیت‌های اجرایی به مردم به ویژه همسایگان کویر سپرده شود.
توسعه پوشش گیاهی نیازمند ایجاد تناسب بین وضعیت آب و خاک است، به همین دلیل توجه جدی‌تر به آبخیزداری به ویژه در دانشگاه‌ها ضروری است.
انسان قرن حاضر رسالت سنگینی بر دوش دارد. زنده ماندن نسل بشر در گروی حفاظت از زمین و سرزمین است.
بحران آب
یکی ازمشکلات انسان‌ها در قرن 21، کمبود منابع آبی است. سازمان ملل مناطقی را که بارندگی زیر 200 میلیمتر داشته باشند، جزو مناطق کویری می‌داند. این در حالی است که برخی از مناطق استان یزد، بارندگی سالانه کمتر از 100 میلیمتر دارند، منابع آبی در مناطق کویری کشور، پاسخگوی نیازها نیستند و باید برنامه‌های اساسی در این زمینه اجرا شود. بسیاری از عوامل بدبختی و گرفتاری، به خود ما برمی‌گردد. به دلیل استفاده یک طرفه و سوءمدیریت، هر سال بخشی از زمین‌های حاصلخیز را به رمل و شوره‌زار تبدیل می‌کنیم. بهره‌برداری از منابع آب و خاک بدون در نظر گرفتن ظرفیت آن، به نابودی زمین می‌انجامد. متأسفانه خیال می‌کنیم که چون طبیعت مفت و مجانی در اختیار ماست، می‌توانیم هر طور دلمان خواست از آن استفاده کنیم. در پاسداشت منابع طبیعی و گونه‌های کمیاب گیاهی و تالابی، دقت لازم را نداریم. چرای دام بیش از ظرفیت هم یکی از رفتارهای نادرستی است که برخی مرتکب آن می‌شوند.
مسئولیت کشورهای ثروتمند
در زمینه پاسداشت و احیای زمین، مسئولیت کشورهای ثروتمند، بیش از دیگران است. آنها نباید بگویند ما را که غمی نیست و مشکل آب و خاک در کشورهای دیگر رخ می‌دهد. اینکه آنها فکر کنند می‌توانند منابع خودشان را بدون توجه به خسارات‌های جهانی عرضه کنند، وضعیت پایداری نیست. چون این کار ظلم به خودشان و همه جهان است.
بحث محیط‌زیست و بحران‌های زیست‌محیطی، امروز جزو حساس‌ترین مسائل بین‌المللی است. قرار بود امسال سازمان ملل، تغییرات آب و هوایی را در اولویت قرار دهد مسئله فلسطین آن را تحت‌الشعاع قرار داد و از آن منصرف شدند.
نماینده ولی‌فقیه در استان مرکزی
نظر شما