دبیرستان مروی در محله شمس‌العماره خیابان ناصر خسرو تهران، روبه روی مدرسه علمیه مروی واقع شده است. دبیرستان مروی که بسیاری از رجال سیاسی و شخصیت های فرهنگی کشور در آن تحصیل کرده‌اند اکنون در محاصره مغازه های لوازم آرایش فروشی یادگاری از یک دوره سپری شده است.
دبیرستان مروی طبق رای صادره از سوی شورای عالی آموزش و پرورش در هفتصد و بیست و پنجمین جلسه این شورا در سال 1384 به دلیل قدمت تاریخی و سوابق درخشان علمی، آموزشی و فرهنگی به عنوان مدرسه ماندگار شناخته شده است.
همچنین این مدرسه با شماره 26669 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. گفته می شود موقعیت تجاری مدرسه چشم بساز و بفروش ها را خیره کرده و از دو سال پیش برای تصاحب این ملک و تبدیل آن به پاساژ خود را به آب و آتش می زنند و حتی نقشه های معماری پاساژها را تهیه کرده اند.
دبیرستان های مروی، البرز و دارالفنون سه مدرسه ماندگار شهر تهران هستند، اما بر اساس توافقنامه بین مسئولان آموزش و پرورش و اوقاف، مدرسه مروی در ازای یک میلیارد و 200 میلیون تومان به حوزه علمیه مروی واگذار شد.
مطابق وقفنامه عرصه ملک متعلق به حوزه علمیه مروی است. مسئولان آموزش و پرورش شهر تهران توافقنامه واگذاری مدرسه را در تاریخ 7/10/86 با قبول کلیه شرایط و در 4 بند و زیر فشار مقامات دولتی امضا کردند.
در اواخر سال 87 هیأت دولت بنا به پیشنهاد وزارت دادگستری به استناد تبصره 5 ماده 69 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380، بار دیگر اذعان کرد که این مدرسه باید به حوزه علمیه مروی واگذارشود.
این دستور اواخر سال 1387 توسط پرویز داوودی، معاون اول رئیس‌جمهور، به آموزش و پرورش شهر تهران ابلاغ شد.
در همان زمان گفته شد که مبلغی که به آموزش و پرورش پرداخت شده، قیمت ساختمان مدرسه نیست، بلکه هبه ای است از جانب متولی وقف، چرا که زمین مدرسه موقوفه بوده و اگر بهای اجاره این مدت زمین را محاسبه می‌کردند، رقم بسیار سنگینی می‌شد.
آموزش و پرورش شهر تهران این معامله را پذیرفت و با این پول در منطقه 18 تهران مدرسه‌ای با استخر خرید و به گفته مسئولان پول را تبدیل به احسن کرد و مانع هدر رفتن آن شد.
بر اساس گفته مدیران اسبق این دبیرستان دیوان عدالت اداری این مصوبات و توافق ها را سال گذشته لغو کرده است، اما دور جدیدی از فشار برای تخلیه و تحویل این دبیرستان آغاز شده است.
دبیرستان مروی به شکل باغی جهت تفریح مردم بوده‌است که بعدها در دوران پهلوی به دبیرستان تبدیل شد. محمد غیاثی از دبیران قدیمی این دبیرستان می گوید:" دبیرستان مروی قبلا قهوه خانه بوده است. مردم به آنجا می آمدند و آبگوشت می خوردند."
او درباره تاسیس دبیرستان می گوید:" تاریخ تاسیس دبیرستان مروی سال 1325 است. اما از سالها قبل از سال 1325 دبیرستان مروی وجود داشته و دانشکده بوده است اما مانند دانشکده های امروز."
حاج محمدحسین‌خان مروی فرزند بایرام‌علی و از تیره عز الدین لو شاخه اشاقه باش ایل قاجار حاکم مرو بود. در اوایل سلطنت فتحعلی شاه، ازبک ها به مرو حمله کردند و محمد حسین خان شکست خورد و در سال 1214 هجری قمری حدود 200 سال پیش به تهران آمد.
محمد حسین خان از سوی فتحعلی شاه ملقب به فخر الدوله شد. خان مروی در سال 1231 قمری، در زمینی در شمال کوچه مروی مسجد و مدرسه علوم دینی در مجاورت آن بنا کرد. او بعد ها باغی که در جنوب آن مسجد و ضلع جنوبی کوچه مروی داشت، وقف مسجد و مدرسه دینی اش نمود.
خان مروی فرزندی نداشت و قسمت اعظم اموال خود را به ایجاد مدرسه طلاب علوم دینی تخصیص داد. در پایان عمر تمام اموال و املاک مزروعی را که مشتمل بر چند پارچه آبادی و نیز چندین خانه، دکان و غیره بود به همین منظور وقف مسجد و مدرسه کرد.
زمینی که هم اکنون محل دبیرستان مروی و سایر موقوفات مروی است به وسیله خان مروی وقف گردید، او کار نیمه تمام مدرسه را به حاج میرزا مسیح استرآبادی، که از روحانیان تهران بود، سپرد و چگونگی ساخت و استفاده بنا را نیز به عهده او نهاد.
محمد حسین خان مدتی بعد در تهران وفات یافت. حاج میرزا مسیح، ساختمان را وقف مدرسه علوم دینی کرد و نیز قسمتی از آن را به مسجد اختصاص داد. چند سال بعد حاج میرزا مسیح به تحریک مردم به قتل گریبایدوف متهم گردید و از ایران تبعید و به عتبات فرستاده شد.
پس از میرزا مسیح استرآبادی، میرزا حسن آشتیانی، حاج ملا علی کنی و مرحوم آمیرزا باقر آشتیانی تولیت مدرسه علمیه مروی را به عهده داشته اند. بعد از انقلاب تولیت این موقوفه به آیت الله مهدوی کنی سپرده شد.
مدرسه و ملحقات آن جمعاً ۱۴۵۰۰ مربع مساحت دارد و باغ مروی نیز در شمار موقوفات این مدرسه بوده است که بازارچه مروی در نزدیکی آن قرار داشته و در زمان رضا شاه، دبستان و دبیرستانی نیز در محل آن احداث گردیده است.
استناد حوزه علمیه مروی به سند وقف با چالش های حقوقی مواجه است. از جمله اینکه تمام زمین دبیرستان موقوفه نیست و زمین دیگری به مساحت نهصد متر، که به زمین اصلی ملحق شده، توسط مرحوم صیرفی به آموزش و پرورش اهدا گردیده است.
حجت الاسلام مصطفی میرلوحی، مسئول روابط عمومی حوزه علمیه مروی و موقوفات تابع به مهر گفته است:" رئیس جمهور هیاتی را تشکیل دادند و مسئولان آموزش و پرورش، حجت الاسلام مصلحی رئیس وقت سازمان اوقاف، علی سعیدلو معاون اسبق رئیس جمهور، غلامحسین الهام وزیر سابق دادگستری و مرتضی بختیاری وزیر فعلی دادگستری هم آمدند که در نهایت نتیجه این شد که موقوفه بازگردانده شود چرا که وقفنامه قابل تغییر نیست."
میرلوحی در باره سابقه ملک گفت:" رضا شاه به قصد امحا و از بین بردن حوزه و براندازی عمامه، فقه و فقاهت و دین و مدرسه، تمام این موقوفات را غصب کرد، روحانیت را برانداخت و عمامه را ممنوع کرد، حتی مدرسه فعلی را غصب و دانشجویان هنر را در آنجا اسکان داد."
روابط عمومی مدرسه علمیه مروی تهران در پاسخ به خبر تجمع معترضان تعطیلی مدرسه مروی مقابل آموزش و پرورش در نامه ای به کیهان نوشت:" ... در زمان رضاخان قلدر بسیاری از موقوفات و عرصه و اعیان های آن مورد غصب و تاراج و چپاول رژیم پهلوی قرارگرفته و بعضاً به خلاف وقف نامه به منزل مسکونی، دبیرستان یا اماکن دیگر تبدیل یافته است."
نظر شما