به گزارش ایرنا، نزدیک به یک سال از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان ریاست جمهوری آمریکا می گذرد اما واکنش های تند او به برجام، دو سالی است که ادامه دارد؛ واکنش هایی که تاکنون در حد حرف باقی مانده و به توافق محکم هسته ای ایران آسیبی نزده است.
با این حال رسانه های داخلی آمریکا از تلاش دوباره ترامپ در دومین سال ریاست جمهوریش برای برهم زدن برجام خبر می دهند و می گویند که رئیس جمهوری آمریکا برداشتن گامهایی جدید را در این زمینه آغاز کرده است.
تا کمتر از دوهفته دیگر بر اساس قانون ارزیابی 90 روزه میزان پایندی ایران به برجام، ترامپ باید نظر خود را اعلام کند. از همین رو تحلیلگران پیش بینی می کنند که او نظری خلاف در این زمینه بدهد. همزمان سررسید 120 روزه آمریکا برای تجدید نظر در مورد تحریم ها علیه ایران فراخواهد رسید که پیش بینی می شود ترامپ در این مورد نیز نظر مساعدی ندهد.
به نوشته نیوزویک تحلیلگران داخلی آمریکا اقدام ترامپ را در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به عنوان جهش او برای افزایش تنش ها با ایران و زیرپاگذاشتن برجام تلقی می کنند.
برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام تیرماه سال 1394 بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 (شامل چین، فرانسه، روسیه،انگلیس، آمریکا و آلمان) منعقد شد؛ توافقی که طرفین از آن به عنوان یک دستاورد بزرگ در دیپلماسی بین المللی یاد کردند و نتیجه آن هم رفع همه تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای علیه ایران و اعتماد جامعه جهانی به برنامه صلح آمیز هسته ای ایران بود اما پس از چند ماه از اجرایی شدن برجام رئیس جمهوری جدید آمریکا به برهم زدن توافق دست زد اما تاکنون به نتیجه ای نرسیده است.
البته واکنش های تند و مغرضانه ترامپ به برجام پیش از زمان رسیدن او به کاج سفید آغاز شد. او در زمان رقابت های انتخاباتی هم با اظهارات تند خود علیه برجام موجب نگرانی جامعه جهانی راجع به سرنوشت این توافق بزرگ بین المللی شده بود. با وجود همه نگرانی ها، از یک سو ایران در مقابل هجوم های آمریکا به برجام ساکت ننشست و با موضع گیری قوی سیاسی تبعات بر هم زدن برجام را گوشزد کرد و از سوی دیگر اروپا و دیگر کشورهای دخیل در برجام، با تنها گذاشتن آمریکا بر حمایت خود از برجام تاکید کردند.
دونالد ترامپ از همان زمان که برای ریاست جمهوری آمریکا اعلام نامزدی کرد، موضع منفی خود را درباره توافقی که در دولت اوباما انجام شده بود، نشان داد. از آن زمان او طرح خروج آمریکا از برجام را به شکل های مختلف دنبال کرد.
رئیس جمهوری آمریکا در یک سال گذشته با انتقاد تا ائتلاف با اروپا و حتی توسل به انواع اهرم های فشار، تلاش کرد وجاهت برجام را زیر سوال ببرد. ترامپ در 20 مهرماه 2017 در نخستین موضع گیری رسمی خود در مورد برجام، ایران را به انواع تنش زایی ها در منطقه و اقدام های خلاف مفاد برجام متهم و صراحتا اعلام کرد که برجام بیشتر به نفع ایران است تا آمریکا.
این نگرش ترامپ به برجام موجب پافشارهای او برای برهم زدن این توافق بین المللی است اما تا کنون تمام تلاش های او بی نتیجه مانده است. انتقادهای او از این توافق هسته ای نه در دولتش و نه در در میان نمایندگان کنگره اقبالی نداشته است.
دو روز بعد از آن که دونالد ترامپ اعلام کرد که پایبندی ایران به برجام را تایید نمی‌کند، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا گفت که از نظر او ماندن در برجام به سود آمریکاست و نیکی هیلی نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد هم تاکید کرد که آمریکا فعلا در برجام می‌ماند و امیدوار است که 'اوضاع بهبود پیدا کند'. از سوی دیگر ترامپ در 13 اکتبر (20 مهرماه) از تایید پایبندی ایران به 'برنامه جامع اقدام مشترک' خودداری ورزید و بدین ترتیب بر اساس قانونی که کنگره دو سال پیش وضع کرده بود تصمیم گیری درباره آینده برجام را به عهده نهاد قانونگذاری گذاشت.
کنگره بر اساس قانون نظارت بر برجام، 60 روز مهلت داشت تا در مورد اعمال مجدد تحریم هایی که براساس برجام لغو شده بود، تصمیم بگیرد که با گذشت این مهلت آن را مسکوت گذاشته است.
هر چند جمهوریخواهان که کنترل کنگره را در اختیار دارند، در زمان امضای برجام بشدت با آن مخالفت می کردند اما رهبران این حزب اکنون می گویند دولت باید با همکاری اروپایی ها اجرای سفت و سخت برجام را تضمین کند.
همچنین در جریان تلاش های ترامپ برای جلب متحدانی علیه برجام، دیگر کشورها بارها پایبندی خود را به این توافق اعلام کرده اند.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اوایل ماه نوامبر در سفری به واشنگتن پس از دیدار با اعضای کنگره گفته بود آنها قصد حفظ برجام را دارند. همچنین به دنبال سخنرانی جنجالی ترامپ علیه ایران و توافق هسته ای، فرانسه، آلمان و انگلستان در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که حفظ برجام در راستای منافع ملی مشترک این کشورهاست و چین نیز بارها از طرف‌های توافقنامه خواسته است به آن احترام گذاشته پایبندی خود را نشان دهند.
رئیس جمهوری آمریکا در اقدامی دیگر تلاش کرد تا با زیر سوال بردن برنامه موشکی ایران شاهدی برای نقض برجام توسط ایران بیابد که این بار نیز موفق نشد.
مقامات آمریکایی از جمله رئیس جمهوری این کشور بارها اعلام کرده اند که آزمایش موشک های بالستیک توسط ایران با روح برجام در تناقض است. در این مسیر چند کشور اروپایی با آمریکا هم صدا شدند، اما همانطور که مقامات ایرانی بارها اعلام کرده اند، برنامه موشکی ایران ارتباطی به برجام ندارد.
موضوع آزمایش های بالستیک ایران در پیوست ب قطعنامه 2231 شورای امنیت، که تضمین حقوقی و بین المللی برجام به شمار می رود، مطرح شده است. آمریکا و متحدانش می گویند که برنامه موشکی ایران با برجام ناسازگار است اما تاکنون ادله ای برای نقض برجام توسط ایران پیدا نکرده اند. از این رو این راه هم برای برهم زدن برجام بر روی آمریکا تقریبا بسته است.
تحلیلگران می گویند تنها راه آمریکا برای نقض برجام این است که ایران را به برهم زدن آن وادارد، اما مقام های ایرانی بارها اعلام کرده اند که آنها نخستین بر هم زننده این توافق بین المللی نخواهند بود.
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین واکنش به سخنرانی تند دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بیان کردند 'تا طرف مقابل برجام را پاره نکند، ما آن را پاره نمی‌کنیم، اما اگر او برجام را پاره کرد ما آن را ریزریز می‌کنیم'. ایشان فرمودند که ترامپ بلاهت نشان می‌دهد اما این موجب نشود از مکر آمریکا غافل شویم.
52310
نظر شما