ناتو آماده حضور در کرانه باختری

البته اعراب نیز به روشی دیگر اهانت خود را به نیروهای حافظ صلح ابراز کرده اند. در شب وقوع جنگ شش روزه میان اعراب و اسراییل در سال 1967 میلادی جمال عبدالناصر مصری به یکباره با خروج 1300 نیروی صلح بان امنیتی از صحرای سینا  امکان انجام هر حرکتی را از سوی آنها سلب کرد. در این میان فلسطینی ها خود نیز همواره از حضور نیروهای صلح بان خارجی واهمه ای دیگر داشتند. آنها همواره از این بیم داشته اند که حضور نیروهای نظامی خارجی مشکلی بر دشواری های همیشه آنها اضافه کند و همان سرزمین اندکی را که در اختیار دارند نیز از دست بدهند.

 با این حساب قبول پیشنهاد حضور نیروهای ناتو در کرانه باختری از سوی واشنگتن و خاور دور  که انتظار می رود روشی ضربتی از سوی باراک اوباما برای حل بحران منطقه باشد دارای اهمیت و بسیار قابل توجه است. حتی برنت اسکوکرافت و زبیگنیو برژینسکی دو مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا نیز به حمایت و تصدیق ایده حضور نیروهای ناتو در کرانه باختری پرداختند. ژنرال جیم جونز رییس شورای امنیت ملی آمریکا نیز که به تازگی از سوی اوباما به این سمت برگزیده شده نیز از این مساله به شدت استقبال کرد.

 در این  میان  اسراییل و فلسطین هر یک به نحوی مخالفت و اعتراض خود را از حضور نیروهای نظامی بین المللی ابراز داشته اند گو این که آنها خود به خوبی به رغم همه اختلاف ها و درگیری هایشان طی تاریخی طولانی به این باور رسیده اند که حضور قدرت بین المللی قدرتمندی نظیر نیروهای ناتو در منطقه در بحبوحه مذاکرات صلح می تواند مانعی جدی در ادامه این روند باشد. خروج نیروهای ناتو از خاورمیانه مساله دیگری است که آنها به سختی آن را باور خواهند داشت.  

 البته مذاکره کنندگان این طرح درگیری ها و مناقشه های بسیاری برای این امر داشته اند که باید قبل از حضور نیروهای نظامی ممکن می شد. این که چه طور باید امنیت فلسطینی ها را حتی بدون انعقاد قرارداد صلح تامین کرد از مهم ترین چالش های پیش روی آنان است. این در حالی است که اسراییلی ها تنها شرط مذاکره را محدودیت مبارزان فلسطینی در سایه نیروهای نظامی می دانند. از سوی دیگر مبارزان فلسطینی ادعا می کنند تا زمان عقب نشینی کامل اسراییلی ها هیچ اقدامی نخواهند کرد.  با این اوصاف حضور نیرومند قدرت بین المللی برجسته ای نظیر ناتو شاید بتواند تا میزان قابل توجهی از تنش های موجود در منطقه بکاهد و معمای صلح خاورمیانه را در نهایت پاسخ دهد.

 پس از این که اسراییل به شدت اکراه خود را از سازمان ملل متحد نشان داد انتظار می رود حضور ناتو در منطقه تضمینی برای تامین امنیت اسراییل از تیر انتقام فلسطینی ها و مصونیت مردمان فلسطین از اشغالگری های ناعادلانه اسراییلیان باشد.ایده حضور نیروهای ناتو در سرزمین های اشغالی مساله ای است که سالها پیش از این نیز مطرح شده بود. ایده ابتدایی آن را بیل کلینتون در سال 2000 در کمپ دیوید با عنوان حضور یک نیروی بین المللی مطرح کرد. اما دیوید میلر یکی از اعضای تیم مذاکره کننده آمریکا عنوان کرد اسراییلی ها اصرار دارند که نیروهای نظامی باید امریکایی باشند. البته طرح کلینتون به اسراییلی ها این اجازه را می داد که به مدت سه سال دیگر در دره اردن  تحت کنترل نیروهای نظامی بین الملل حضور یابند.

ماموریتی که امروز برای نیروهای ناتو پیشنهاد و تعریف شده است دارای تعهد و اختیارات بیشتری نسبت به پیش خواهد بود و حتی به نظر می رسد تا میزان قابل توجهی مانع پیشروی نظامیان اسراییلی در نواحی تحت کنترل شود. دانیل لوی از مرکز نیوامریکن در این باره می گوید:" مردم منطقه به شدت رو به سوی حداکثر گرایی پیش می روند و تا برآورده شدن تمامی خواسته شان تمکین نمی کنند.  ناتو شاید بتواند به این بحران پایان دهد." 

از زمان جنگ اخیر لبنان ، اسراییل به این باور رسید است به هیچ نحوی نمی تواند با دشمنان خود که به صورتی برجسته دارای قدرت چریکی غیر نظامی هستند وارد مذاکره شود. این عقیده ای است که حتی یاسی آلفر یک از مقامات پیشین موساد نیز به آن تاکید دارد. بنابراین اسراییل به شدت خود را در نیاز به حضور نیروهای بین المللی می بیند. فلسطینی ها هم به رغم مخالفت هایشان می دانند که راه ثبات آنها حضور نیروهای بین المللی خواهد بود. به گفته برژینسکی آنها اکنون به این باور رسیده اند که حضور نیروهای بین المللی با وجود همه جولان هایشان در منطقه از اشغالگری هر روزه اسراییلی ها بهتر است.

 البته هنوز برای تحقق حضور نیروهای بین المللی موانع بسیاری وجود دارد. صلحبانانی که این روزها در بلندی های جولان و صحرای سینا حضور دارند هر چند در ظاهر موفق بوده اند اما آنها صرفا در مناطقی پاسداری می دهند که زمانی صحنه درگیری های طولانی بوده و امروز سرزمین هایی خشک و خالی شده اند. اما حضور در نواحی پرجمعیت اطراف بیت المقدس به مراتب برای آنها ماموریتی مشکل و حساس پدید می آورد. در این میان بروز بحران غزه ، رهبری به ضعیفی و ناتوانی محمود عباس و دورخیز بنجامین نتانیاهو برای بازگشت به قدرت بزرگ ترین چالش هایی است که ممکن است هر گونه مذاکره ای پیرامون صلح دو طرف را به بن بست بکشاند. آلفر می گوید که نیروهای حافظ صلح ناتو سیر داغ و پیاز داغ مذاکرات صلح را بیشتر می کنند و کاری از پیش نمی برند. البته اگر خود چنان آش دهن سوزی دیگر بستری تازه برای مناقشات منطقه نشوند! "

 با این شرایط هیچ تضمینی وجود ندارد که کشورهای عضو ناتو با طرح حضور نیروهای خود در نواحی درگیر اسراییل و فلسطین موافق باشند. البته آمریکا و اروپاییان در سالهای اخیر برای اعزام نظامیان خود به مناطق جنگی خاورمیانه به راحتی عمل کرده اند. اما اگر گروه های مبارز در منطقه در صدد تقابل با ناتو بربیایند چه؟ ناتو در برابر اقدامات خودسرانه اسراییل و تاخت و تازهای آنها چه رویه ای باید داشته باشد؟ هنوز روشن نیست که ناتو واقعا از چه طریقی می تواند به مهار اسراییل اوضاع منطقه را در دست بگیرد و اگر این درگیری ها همچنان ادامه داشته باشند در آن زمان ناتو تا چه هنگامی باید در خاورمیانه سر کند؟

 در سال 2006 میلادی و در پایان جنگ 33 روزه لبنان و اسراییل یک از مقامات امنیتی اسراییل عنوان کرد که حضور نیروهای ناتو در منطقه به درگیری های میان اسراییل و فلسطین بعد تازه ای می بخشد و آمریکا و اروپایی ها را وارد مساله تقابل تمدن ها می کند. اما باید اذعان داشت ناتو با همه اهداف توسعه طلبانه اش این روزها باعث واهمه اسراییلی ها شده است، ترس از پایان همه یکه تازی ها!

 ترجمه: لیدا هادی