تَرک با کتک!

با توجه به اهميت درمان معتادان و جلوگيري از بازگشت آنها به جامعه، ‌نظارت بر مراكز ترك اعتياد به عنوان حلقه مفقوده بايد بيشتر جدي گرفته شود. اگرچه در 5 سال اخير وضعيت بهداشتي، نوع رفتار با مبتلايان به اعتيادي كه قصد ترك دارند و پيشگيري از بروز ديگر تخلفات مراكز درمان اعتياد در فارس بهتر شده اما همچنان طبق آمار موجود در 20 درصد مراكز استان احتمال كتك زدن معتادان وجود دارد.
به گفته كارشناسان، درمان اجباري و به اصرار خانواده فرد دچار اعتياد نيز از ديگر تخلفاتي است كه از سوي تيم هاي نظارتي فارس با آن برخورد شديد مي شود اما هنوز هم وجود دارد. در اين خصوص عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس تشكيل تيم هاي تركيبي از دستگاه هاي مربوطه با هدف نظارت بر مراكز ترك اعتياد را ضروري مي داند.
به گفته همايون هاشمي، نظارت بر مراكز ترك اعتياد متوليان متعددي دارد و براي نظارت بر عملكرد اين مراكز بايد نوعي همگرايي به وجود آيد.
وي عمده تخلفاتي كه گاهي در مراكز ترك اعتياد ديده مي شود را ناشي از نبود نظارت كافي و پر دردسر بودن اين نوع فعاليت ارزيابي مي كند، ضمن اين كه عدم استاندارد سازي برخي خدمات سبب وجود مشكلاتي در اين مراكز مي شود.
مسئول دفتر پيشگيري و درمان اعتياد بهزيستي فارس در اين خصوص به «خبرجنوب» گفت: با توجه به اين كه درمان اعتياد، هم در حوزه كار بهزيستي و هم دانشگاه علوم پزشكي شيراز است با يك موازي كاري در اين حيطه مواجه هستيم و يكي از دلايل سختي نظارت بر مراكز درمان اعتياد همين موازي كاري مي باشد. دولت بايد تصميم بگيرد مسئوليت اين قضيه را يا به دانشگاه علوم پزشكي شيراز بدهد و يا به بهزيستي تا زمينه تسلط بيشتري فراهم شود.
قدرت محكم افزود: 100 كمپ درمان اعتياد، 18 درمانگاه سرپايي، يك مركز دولتي و 5 مركز اجتماع درمان مدار در فارس زير نظر بهزيستي فعال است و ما علاوه بر بازديد ماهانه از اين مراكز آن ها را ملزم به نصب دوربين مداربسته به منظور پايش منظم نيز كرده ايم.
وي يادآور شد: به منظور ارتقاي كيفيت مراكز ترك اعتياد بازديد مشتركي توسط تيم نظارتي دانشگاه علوم پزشكي شيراز و بهزيستي استان نيز از اين اماكن انجام مي گيرد.
محكم گفت: ما پس از بازديد از مراكز ترك اعتياد در صورت مشاهده تخلف 2 بار به آنها تذكر و يك بار اخطار مي دهيم و پس از آن پرونده مربوطه براي تعطيلي به كميسيون مي رود.
اين مسئول بهزيستي ادامه داد: طبق گزارش ها برخي مراكز استان به اصرار خانواده فرد معتاد را به صورت اجباري براي ترك مي آورند كه اين اقدام نيز تخلف محسوب شده و با آن برخورد جدي مي گردد.
محكم گفت: اگر چه آمار تخلفات مراكز درمان اعتياد با نظارت ها نسبت به 3 سال قبل در استان كاهش 60 درصدي يافته اما همچنان برخي قوانين را زير پا مي گذارند.
وي افزود: با پيگيري ها و برخوردهاي شديد ميزان كتك زدن معتادان در مراكز ترك در استان طي 3 سال گذشته 80 درصد كاهش يافته و البته همچنان در 20 درصد اين مراكز احتمال كتك كاري وجود دارد و مردم در صورت مشاهده، اين موارد را گزارش دهند تا برخورد جدي با آن ها صورت گيرد.
اين مسئول بهزيستي فارس از تعطيلي 5 مركز اقامتي درمان اعتياد اسفند ماه سال 96 به دليل تخلفاتي از جمله شرايط بهداشتي نا مناسب و يك مورد هم به دليل كتك زدن بيمار دچار اعتياد خبر داد.
محكم گفت: در صورت سپردن فعاليت هاي مربوط به مراكز درمان اعتياد به يك سازمان علاوه بر ارتقاي كيفي، روند كاري و نظارت هم مطلوب تر مي شود.
وي ادامه داد: با اين وجود ما نيروهاي تخصصي را به مراكز درمان اعتياد تزريق كرده ايم و تمامي كمپ ها در استان موظف هستند كه يك روان شناس، مددكار و پزشك داشته باشند و عدم رعايت اين نكات به تعطيلي آن منجر مي شود.
محكم گفت: سال گذشته 41 هزار و 101 فرد مبتلا به اعتياد در مراكز زير نظر بهزيستي بستري و سم زدايي شده اند. طبق آمار موجود 15 تا 20 درصد افرادي كه براي ترك به ما مراجعه مي كنند موفق به درمان مي شوند و به منظور افزايش اين ميزان سعي بر بالا بردن كيفيت مراكز داريم و حضور نيروهاي تخصصي را الزامي كرده ايم.
اين مسئول بهزيستي فارس وجود پروتكل درماني دقيق به منظور فعاليت مراكز درمان اعتياد همچنين ارايه آموزش هاي پيشگيري از وسوسه، پيشگيري از عود، آموزش مهارت هاي زندگي، كنترل خشم، مقابله با افسردگي و همچنين چگونگي كمك گرفتن از گروه هاي خوديار مانند انجمن معتادان گمنام را جزو فعاليت هايي دانست كه در نظارت ها از مراكز و كمپ هاي درمان اعتياد خواسته مي شود.
دبير شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر هم گفت: يكي از مهم ترين اصول در حوزه درمان اعتياد نظارت است و در غير اين صورت روند موجود مختل مي شود.
محمد رضا ابراهيمي افزود: براي جلوگيري از موازي كاري در حوزه اعتياد معمولا دانشگاه علوم پزشكي شيراز، بهزيستي استان،‌ دادگستري و شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر به صورت تيم تركيبي بازديدهايي را براي نظارت مطلوب انجام مي دهند اما هر كدام از ارگان هاي ياد شده نيز خودشان به تنهايي مي توانند براي نظارت اقدام كنند.
وي يادآور شد: كميته ساماندهي بر مراكز درمان اعتياد به صورت مداوم فعاليت دارد و اين نظارت ها به معناي مچ گيري نيست؛ هدف، ارتقاي سطح خدمات و جلوگيري از انحراف و تخلف مراكز درمان اعتياد در استان است.
ابراهيمي گفت: برخي كمپ هاي ترك اعتياد به صورت زير زميني كار مي كنند و مجوز فعاليت ندارند كه به مردم توصيه مي كنيم به هيچ عنوان به اين مراكز مراجعه نكنند و جان خود را به خطر نياندازند؛ مراكز تحت پوشش سازمان بهزيستي و دانشگاه علوم پزشكي شيراز مي توانند اين خدمات را به نحو مطلوب ارايه دهند.
اما ریيس كميسيون فرهنگي اجتماعي شورای شهر شيراز فعاليت همزمان دانشگاه علوم پزشكي شيراز و بهزيستي استان در زمينه درمان تخصصي اعتياد را مطلوب دانست.
ليلا دودمان گفت: اگر چه بخش زيادي از حوزه ترك اعتياد بر عهده بهزيستي است اما علوم پزشكي نيز از نظر ارايه داروهاي مورد نياز و نظارت تخصصي فعاليت هاي عمده اي دارد و كنار هم بودن اين 2 ارگان منافاتي با نظارت بر مراكز درمان اعتياد ندارد.
وي يادآور شد: البته جزيره اي عمل كردن ارگان هايي كه مراكز درمان اعتياد را نظارت مي كنند صورت خوشي ندارد و به اين منظور بايد تعامل مطلوب تري وجود داشته باشد.
دودمان گفت: در خصوص تخلفات برخي مراكز درمان اعتياد چيزهايي از جمله درمان معتادان با ضرب و شتم در شيراز به گوش ما رسيده اما طي بازديدهاي اخير و مصاحبه با بيماران چند مركز آن ها خشونت عليه خود حين درمان را تكذيب كرده اند.
وي ادامه داد: متاسفانه همچنان برخي معتاد را مجرم مي دانند نه بيمار و اين قضيه باعث برخورد نا مناسب با معتادان در مراكزي از سطح شهر و يا حتي توسط مردم مي شود، اعتياد اين افراد معلول شرايط اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جامعه و خانواده هاي آن ها است و درك بيشتر از سوي ما مي تواند زمينه بازگشت معتادان پس از درمان به زندگي را به نحو موثري فراهم كند.

46