آرمان- احسان اسقایی: سفرهای اروپایی‌ها به خاطر این است که قصد دارند دونالد ترامپ را به ماندن در برجام و امضای تمدید تعلیق تحریم‌های واشنگتن علیه تهران ترغیب کنند و از سوی دیگر وزیر خارجه ضد ایرانی و ضد برجامی در چند روز اخیر به خاورمیانه سفرکرده و با مقامات عربستان و اسرائیل علیه تهران و نقش منطقه‌ای آن مذاکراتی انجام داده است. به‌نظر می‌رسد در واشنگتن اراده‌ای قوی برای ایستادگی در مقابل دستاوردهای برجام برای تهران وجود دارد. هر چند اروپایی‌ها نیز تنها در برجام آن هم تاحدودی با ایران موافق هستند و درباره مسائل دیگر با آمریکا همسویی نشان داده‌اند. از این رو به‌نظر می‌رسد به‌رغم رایزنی‌های سران اتحادیه اروپا با ترامپ بر سر برجام، نوعی تقسیم کار برای مقابله با تهران به‌وجود آمده است. برای بررسی بیشتر این موضوع «آرمان» با نصرت‌ا... تاجیک سفیر و دیپلمات ایرانی به گفت‌وگو پرداخته که در ادامه می‌خوانیم.
سفر اخیر وزیر امور خارجه آمریکا به تل‌آویو و ریاض در رسانه‌ها سفری ضدایرانی نامگذاری شده است، چرا مایک پمپئو اولین دستور کار خود را سفر به دو کشور رقیب و دشمن ایران قرار داده است؟
باید این تحولات را به در یک راستا مشاهده کرد. دوران طلایی برای افزایش نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه در پساداعش به وجود آمده بود که از نظر آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان این افزایش قدرت ایران باید با موانعی روبه‌رو می‌شد. در نتیجه با روی کار آمدن ترامپ عملا مقابله با تهران سرعت گرفت. در حال حاضر موقعیت خوبی برای مخالفان ایران به وجود آمده تا قدرت و نیروی خود را در مقابل ایران بسیج کنند و اجازه ندهند ایران از تبعات سرمایه‌گذاری خود در خاورمیانه و خصوصا در سوریه استفاده کند. یکی از نزدیکان ترامپ چندی پیش اعلام کرد اجازه نخواهیم داد شکست داعش پیروزی ایران تلقی شود. آنها به‌دنبال سهم خود از وقایع خاورمیانه و به خصوص مساله داعش هستند. آمریکایی‌ها که خود به‌نوعی در ایجاد داعش نقش مستقیم داشتند بعد از شکست آنها خود را در مقابل داعش تعریف کرده و اجازه نمی‌دهند ایران ضدداعش از سرمایه‌گذاری خود استفاده کند. ایران در مقابله با داعش سرمایه‌گذاری کرده و حق دارد از آن بهره‌مند شود. این در حالی است که آمریکایی‌ها قصد دارند در مقابل این حق طبیعی ایران ایستادگی کنند.
در چنین شرایطی که آمریکا نمی‌خواهد ایران از سرمایه‌گذاری خود علیه داعش استفاده کند و از سوی دیگر قصد دارد از برجام خارج شود، اروپا و آمریکا در چنین زمانی چه هدفی را دنبال می‌کنند؟
آمریکا قصد دارد با ابزار مختلف از جمله موانع اقتصادی، ایران را با مشکلات متعددی روبه‌رو کند. تا جایی که به‌صراحت می‌گویند اجازه نمی‌دهیم از ایران در دوران پسا داعش نقش داشته باشد و از سوی دیگر به‌دنبال آن هستند که با روشی شبیه با کره‌شمالی ایران را وادار به مذاکره کنند. مهم‌ترین پارامتر آنها فشارهای اقتصادی است و قصد دارند از این طریق علیه تهران به اهداف خود دست یابند.
با وجود تمامی این فشارها، البته ایران توانسته به برخی از اهداف خود از جمله گشایش اعتبار مالی بین‌‌المللی دست یابد. با وجود این دستاورد، آمریکا می‌تواند به اهداف اقتصادی خود علیه تهران دست یابد؟
واقعیت این است که دلار دارای قدرت زیادی در اقتصاد جهان است. درحال حاضر هرچند ایران با چند بانک اروپایی دارای رابطه مالی است اما به این علت که آمریکا در گذشته جریمه‌های سنگینی را به‌دلیل ارتباط این بانک‌ها با بانک‌های ایرانی وضع کرده، بانک‌های اروپایی از برقراری رابطه با ایران پرهیز دارند. شاید باید در قالب برجام تمهیداتی در زمینه بانکی گنجانده می‌شد و ایران اجازه نمی‌داد که چنین اهرمی در دست آمریکایی‌ها باشد. در هر صورت به‌دلیل پیچیدگی پروسه برجام و مشکلات متعدد که در سیاست خارجی ایران وجود دارد، شرایط اقتصادی تغییر چندانی نخواهد کرد. سرنوشت برجام با وجود ترامپ چندان مساعد نیست. شاید در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا کسی حدس نمی‌زد ترامپ رئیس جمهور آمریکا شود. در هیات حاکمه آمریکا نیز مشکلات متعددی به وجود آمده است. از این رو بسیاری در انتظار هستند تا ببینند که آیا ترامپ دوره خود را به سر خواهد برد یا نه. در نتیجه این بلاتکلیفی وضعیت برجام مشخص نیست. ضمن اینکه به‌نظر می‌رسد سیاست ترامپ نیز در بلاتکلیفی قرار دادن ایران است و همین وضعیت باعث شده که تمامی قراردادهای اقتصادی کشورهای غربی با ایران در زمینه‌های مختلف در حالت بلاتکلیفی قرار داشته باشد. تمامی این موارد موجب ضربه‌پذیری ایران خواهد شد. این درحالی است که ایران باید چنین شرایطی را با هوشمندی سپری کند و این اجازه را ندهد که ترامپ به‌راحتی از برجام خارج و یا اروپایی‌ها علیه ایران تحرکاتی انجام دهند. ایران باید سیاستهای درستی را در مقابل هرگونه رفتار احتمالی آمریکا علیه منافعش اتخاذ کند تا بتواند در مقابل هرگونه افزایش فشار از سوی آمریکا و متحدانش ایستادگی کند
منبع: روزنامه آرمان مورخ 10.2.97 با عنوان "گفتند نمی‌گذاریم شکست داعش پیروزی ایران تلقی شود: ترامپ به‌دنبال بلاتکیف نگه داشتن ایران است" و اضافه نمودن خلاصه.
نظر شما