سمیه فتحی:
افزایش نرخ بلیت حمل ونقل به ویژه حمل ونقل هوایی از دغه دغه‌های وزارت راه وترابری در چندماه اخیر به شمار آمده است. در یک سال گذشته وقوع دو سانحه هوایی دلخراش، فرودهای اضطراری، نقص فنی و خارج شدن هواپیماها از باند فرودگاه، بخش هوایی کشور را به خبرسازترین مجموعه وزارتخانه عریض و طویل راه وترابری تبدیل کرد. هرچند چالشهای مدیریتی یکی از عوامل اصلی اتفاقات پیشین در بخش هوایی است، در مقابل نمی توان فرسودگی ناوگان و سرباز کردن زخمهای کهنه ناوگان هوایی طی سالهای گذشته انباشته شده بود در وقوع سوانح هوایی انکار کرد.
از سوی دیگر حمید بهبهانی وزیر راه وترابری ترجیح داده است به بهانه هدفمند کردن یارانه ها، نرخ بلیت هواپیما گران شود. بطوریکه اخیرا در جلسه کارگروه حمل و نقل کشور به ریاست معاون اول رئیس جمهور و وزیر راه وترابری به منظور ساماندهی وضعیت حمل و نقل هوایی کشور برگزار شده بود؛ موضوع افزایش بلیت هواپیما در دستور کار قرار گرفته است.
در این راستا خبرآنلاین نیز در ادامه گفت وگو با مدیران شرکتهای هواپیمایی کشور پیرامون چالشهای بخش هوایی کشور به ویژه در مسائل بین المللی، این‌بار با علی عابدزاده مدیرعامل شرکت هواپیمایی آسمان که از سال 81 تا کنون در زیر مجموعه صندوق بازنشستگی در حال فعالیت است و سومین ایرلاین مطرح در کشور پس از هواپیمایی ایران ایر و ماهان به گفت وگو پرداخته است. این در حالی است که علی عابدزاده در یکسال اخیر همانند اغلب مدیران شرکتهای هواپیمایی کمتر با رسانه‌ها گفت وگویی انجام داده و بیشتر در سکوت خبری به فعالیتهای خود در آسمان مشغول بوده است. متن گفت و گو با علی عابدزاده، مدیر عامل شرکت هواپیمایی آسمان را در ادامه خواهید خواند:
آقای عابدزاده این روزها موضوع افزایش نرخ بلیت هواپیما در کارگروه مربوطه در سطح کلان کشورمطرح است. مسوولان دولتی به این نتیجه رسیده‌اند در جهت توسعه ناوگان هوایی و ایمنی بیشتر قیمت بلیت هواپیما را تغییر دهند. گویا قرار است در دو مرحله نرخ بلیت هواپیما گران شود. آیا در این زمینه شرکتهای هواپیمایی هم مورد مشورت قرار گرفته اند؟
قبل از پاسخ به سوالی که مطرح کردید باید بگویم شکل گیری خطوط هوایی به طور معمول در دنیا در جهت توسعه اقتصادی است. در این بین شرکتهای هواپیمایی راه اندازی می شوند تا در قبال خدمات هوایی که ارائه می دهند علاوه بر کسب سود برای خودشان در جهت رشد اقتصاد آن کشور نیز گام بردارند. هر میزان در جهت توسعه حمل ونقل هوایی هم جهت با سیستم های بین المللی حرکت کنیم به همان مقدار از وابستگی شرکتهای هواپیمایی به دولت کاسته می شود. امروز شاهد هستیم دیگر دولت ها از سرمایه های ملی که در اختیار دارند در جهت توسعه حمل ونقل هوایی مصرف نمی کنند؛ بلکه شرکتهای هواپیمایی از محل فروش بلیت درآمدهای مناسبی دارند. این بازار عرضه وتقاضاست نرخ بلیت را تعیین می کند. بر این اساس ایرلاینهای کشور نیز پیشنهاداتی را ارائه کرده اند. معتقدیم باید سیستم نرخ گذاری گذشته اصلاح شود چراکه این سیستم دیگر پاسخ گو نیست و به ضرر اقتصاد کشورست. در مرحله بعدی نیز پیشنهاد کرده ایم؛ نرخ گذاری بلیت هواپیما شناور و آزاد شود. براین ساس دیگر کیفیت خدمات شرکتهای توانمند در این عرصه به رشد و شکوفایی می رساند.
همانطور که خودتان هم بر آزاد سازی نرخ ها تاکید دارید اغلب مدیران شرکتهای هواپیمایی معتقدند که دیگر وقت آن رسیده تا روش محاسبه بلیت هواپیما که مسافت بر ساعت پرواز را ضرب و تقسیم می کنند و در نتیجه نرخ بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی تعیین کنار بگذارند و با روشهای بین المللی نرخ بلیت تعیین شود. شما چه ارزیابی دارید؟
معتقدم تنها راه نجات صنعت هوایی کشور و ارتقای ایمنی پروزاها تغییر و اصلاح روش نرخ گذاری بلیت حمل ونقل هوایی است. باید نرخ بلیت هواپیما حداقل طوری تعیین شود تا شرکتهای هواپیمایی زیان ندهند. متاسفانه در کشورمان نه تنها شرکتهای هواپیما سود نمی کنند بلکه هرسال زیان بیشتری هم متقبل می شوند. هدفمان از افزایش قیمتها تحمیل فشار برمردم نیست یا بخواهیم سود بیشتر کسب کنیم. بلکه قصد داریم ایمنی پروازها را با ورود هواپیمایی مناسبتر و ارائه خدمات کیفی تضمین کنیم.
شناور کردن یا آزاد سازی نرخها باعث نخواهد شد تا میزان تقاضا از بخش هوایی کمتر شود؟ علت آن هم مشخص است چرا که مردم ما درحال حاضر به علت بالا بودن بلیت هواپیما کمتر با این وسیله حمل ونقل سفر می کنند؟
وقتی سهم حمل ونقل هوایی در مجموع حمل ونقل کشور در حدود 3 درصد است چرا باید تمام مردم کشور هزینه توسعه حمل ونقل هوایی را پرداخت کنند. بررسی ها نشان داده است در خطوط داخلی کشور بیشتر طبقه مرفه جامعه برای سفر از هواپیما استفاده می کنند. بخش عمده دیگر هم به سفرهای تجاری اختصاص دارد. با این وجود سالهاست دولت برای بخش هوایی سوبسید پرداخت می کند. بخش عمده آن نیز در قالب پرداخت یارانه سوخت است. درحالیکه اگر مسوولان نرخ بلیت هواپیما را در سالهای گذشته آزاد کرده بودند دیگر امروز در بخش هوایی با چالشهای فراوان و گاهی بحران‌زا مواجه نمی شدند. اگر این بازار را آزاد کنند و بگذارند نرخ بلیت شناور شود بر اساس آن هرمتقاضی متناسب به نیاز و درآمدی که دارد بلیت مناسب سفر خود را تهیه خواهد کرد. آزاد سازی نرخ بلیت به معنای گرانی نیست. حتی قیمتها را عادلانه خواهد کرد. چرا باید مسافری که قصد سفر زیارتی دارد و اصراری هم ندارد در ایام پیک به سفر برود باید هزینه گزاف را پرداخت کند؟
شما معتقدید قیمت بلیت هواپیما باید با چه مکانیزمهایی محاسبه شود؟
در اغلب کشورهای دنیا دیگر ملاک محاسبه میزان مسافت نیست. هر شرکتی براساس خدمات و ناوگان که در اختیار دارد بر اساس کیفیت خدمات پروازی، ساعت پرواز، مدل هواپیما و عوامل دیگر در بازار عرضه و تقاضا نرخ بلیت را تعیین می کند. قیمتها متفاوت هستند و بیشتر براساس خواست و نیاز مشتریان تعیین شده اند. براین اساس اگر شرکتی بخواهد بیش از اندازه قیمت ها را گران کند، از میزان تقاضاهایش کاسته خواهد شد؛ چراکه شرکتی هواپیمای دیگر با ارائه قیمتهای مناسبتر مشتری بیشتری جلب خواهد کرد. متاسفانه در کشور ما اینگونه نیست و سعی شده به خاطر رفاه حال مردم قیمتها ثابت نگه داشته شود. در حالیکه همین ارزانی بلیت و عدم ارائه خدمات مناسب سبب نارضایتی مردم شده و ترجیح می دهند به ویژه در مسافتهای نزدیک با هواپیما سفر نکنند. اگر قرار است یارانه ها حذف شوند بهترین فرصت است تا نرخ بلیت هواپیما هم متغیر تعیین شود. دیگر روش ثابت نرخ گذاری کارایی ندارد. ادامه این مسیر باعث بروز چالشهای جدی تر خواهد شد. نمونه ان ایمنی پروازهاست. وقتی قیمتها پایین است و ایرلاینها تنها درآمدشان از محل فروش است برای تامین هزینه هایشان چکار باید انجام بدهند؟
حدود دو سال پیش در راستای ساماندهی مشکلات شرکتهای هواپیمایی طرحی درخصوص ادغام شرکتهای هواپیمایی از سوی سازمان هواپیمایی مطرح شد اما ظاهرا شرکتهای هواپیمایی مایل به ادغام نیستند. تحلیل شما از این موضوع چیست؟
مشکلات فراوان مدیران ایرلاینهای داخلی سبب شده بیشترین وقتمان را حتی به شکل شبانه روزی در جهت رفع مشکلات و توسعه ناوگان تحت مدیریتمان بگذاریم. چراکه اگر شرکت هواپیمایی با توجه به رشد روز افزون تکنولوژی در جهان از توسعه و تقویت ناوگانش غافل شوند ادامه حیات برای آنها بسیار دشوار می شود. در کشوری مانند ایران هم مدیریت شرکتهای هواپیمایی کاری طاقت فرساست. مسائل اقتصادی و تحریمهای بین المللی همواره فشارهای سنگینی بر شرکتهای هواپیمایی وارد کرده است. درست است طی دهه های گذشته تا حدود بسیاری برای مشگلات فائق آمده ایم اما دیگر با این شرایط اقتصادی و حذف یارانه سوخت ادامه راه بسیار سخت شده است. چاره ای جز افزایش قیمت بلیت نداریم. دیگر مسوولان عالی رتبه هم قبول کرده اند نرخ بلیت حمل وهوایی در ایران بسیارارزان است. هر سال هزینه بالایی برای تعمیر و نگهداری هواپیماها به شرکتهای هواپیمایی تحمیل می شود و فشارهای بین المللی سبب شده خدماتی که به ما ارائه می دهند به نسبت گرانتر باشد. در مقابل نرخ بلیت سالها تفاوتی چندانی نکرده است.
درخصوص ادغام ایرلاینها پاسخ ندادید. آیا موافق اجرای این طرح هستید؟البته ظاهرا در مقابل بحث ادغام ایرلاینها اخیر مجوز راه اندازی ایرلاینهای جدید از سوی سازمان هواپیمایی صادر شده است؟
با توجه به توانمندیها و پتانسیل بالایی صنعت هوایی در داخل کشور مشکل ایرلاینها بر سر کمبود هواپیما نیست. توانایی ایرلاینها داخلی بسیار بالاست اما باید از انها حمایت شود و بگذارند در بازار رقابتی واقعی خودشان را نشان دهند. البته به این معنی نبوده که اجازه بدهیم تعداد شرکتهای هواپیمایی در این مقطع افزایش یابند. درحال حاضر این تعداد کافی به نظر می رسد و دولت نیز به هدف خود در شکستن انحصار در بخش هوایی رسیده است. لزومی ندارد بر تعداد این شرکتها بیفزاید. بهتر است درجهت تقویت خدمات و رشد کیفیت آنها حمایت کند. در غیراینصورت رشد شرکتهای هواپیمایی جز اسیب به صنعت هوایی نتیجه ای نخواهد داشت.
شرکتهای هواپیمایی آسمان در زمینه توسعه ناوگان و خرید هواپیماهای جدید برنامه ای را تدارک دیده است؟
تمام شرکت های هواپیمایی در جهت توسعه ناوگان برنامه هیا خاص خودشان را دارند. باید توسعه در هر ایرلاینی همیشه رخ دهد. بدون توسعه حیات شرکتهای هواپیمایی امکان پذیر نمی شود. آسمان نیز به مانند دیگر شرکتهای هواپیمایی برنامه هایی در جهت توسعه ناوگان و تقویت پروازهایش را تدوین کرده است و در حال پیگیری است. امیدواریم با حمایت مسوولان امر تا حدودی فضای حمل ونقل هوایی کشور نسبت به گذشته بازتر شود و ظرفیت جابه جایی شرکتها افزایش یابد چراکه پتانسیل جابه جایی شرکتهای هواپیمایی کشور در حدود 70 میلیون است اما سهم تمام ایرلاینهای کشور باهم ، 23 میلیون مسافر در سال است. این رقم در برابر حجم بالای تقاضا این رقم بسیار پایین است.
نظر شما