رهبر معظم انقلاب اسلامی با تبیین «مختصات و الزاماتِ مفهوم و الگوی حقیقی پیشرفت»، فرزانگان، اندیشمندان و دانشگاهیان را به مطالعه، تحقیق و ترسیم مدل و الگوی ملی و بومی پیشرفت فراخواندند. ایشان تأکید کردند: لازم است «پیشرفت و عدالت» در دهه چهارم انقلاب به گفتمانی ملی تبدیل شود تا با طراحی، برنامه‌ریزی و اجرا شدن یک الگوی ملی، ایران اسلامی و ملت بزرگ آن، در پایان این دهه، شاهد برداشته شدن گام‌های تعیین کننده‌ای در این زمینه باشند. ایشان مفهوم حقیقی پیشرفت را با توسعه به مفهوم رایج غربی متفاوت دانستند و افزودند: البته این دو مفهوم در ضمن تفاوت‌های گوناگون ممکن است اشتراکاتی نیز داشته باشند که باید به آن‌ها توجه کرد.
ایشان، تقسیم کشورها به توسعه یافته، در حال توسعه و توسعه نیافته را، نوعی تاکتیک زیرکانه غربی‌ها برشمردند و خاطرنشان کردند: در این تاکتیک، مفهوم توسعه با نوعی ارزش‌گذاری غربی همراه شده به گونه‌ای که در افکار عمومی، کشور توسعه‌یافته، کشوری است غربی یا شبه‌غربی که فرهنگ و آداب و جهت‌گیری سیاسی غرب را نیز داراست در حالی‌که ما این برداشت را مطلقاً قبول نداریم.
رهبر انقلاب اسلامی، صبح روز یکشنبه در اجتماع پرشور هزاران نفر از استادان و دانشجویان فهیم و آگاه دانشگاه‌های استان کردستان، شرایط تاریخی، جغرافیایی، سیاسی - انسانی و فرهنگی را تعیین‌کننده مدل و الگوی پیشرفت هرکشور دانستند و افزودند: با توجه به تفاوت‌های فراوان در مجموعه شرایط کشورهای جهان، الگوی واحدی برای پیشرفت همه آن‌ها نمی‌تواند وجود داشته باشد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همین زمینه خاطرنشان کردند: ما نیز با توجه به تاریخ و فرهنگ و دیگر شرایط خاص ایران، نمی‌توانیم با پیروی از الگوهای آمریکایی - اروپای غربی، اروپای شمالی یا مدل‌های دیگر به پیشرفت دست یابیم بلکه هنر این است که به دنبال جست‌وجوی مدل بومی برخیزیم که نقش عمده این مسئولیت تاریخی بر عهده دانشگاهیان و اندیشمندان است. ایشان در تبیین یکی دیگر از مختصات «مفهوم حقیقی پیشرفت»، به تأثیر فوق‌العاده و تعیین‌کننده مبانی معرفتی و اخلاقی در تعیین و انتخاب الگوی پیشرفت هر ملت پرداختند و افزودند: هر کشوری با توجه به دیدگاه‌های فلسفی و شناختی خود، برای دسترسی به آرمان پیشرفت باید از الگوی ویژه‌ای تبعیت کند. رهبر انقلاب اسلامی در تشریح این مسئله مهم افزودند: اگر در نگاه معرفتی و اخلاقی یک جامعه «اصالت پول و ثروت» و یا اصالت لذت حاکم باشد، هرچیزی که به انسان لذت دهد و ثروتی که از هر طریق حتی استعمار و استثمار و غارت به دست آمده باشد، مورد تأیید است و توسعه‌زا محسوب می‌شود در حالی‌که یک ایدئولوژی و نظام اخلاقی دیگر که «جمع‌آوری ثروت از هر طریق نامشروع» را مجاز نمی‌داند و «لذت» را به عنوان مجوز اقدام، به رسمیت نمی‌شناسد نمی‌تواند با تبعیت از الگوی این جوامع، به پیشرفت حقیقی دست یابد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ضمن تعمیق بحث الگوی خاص پیشرفت هر ملت و کشور به برخی نقاط قوت «الگوی توسعه غربی» نیز اشاره کردند و افزودند: ما ضمن پیروی از الگوی ملی پیشرفت، باید نقاط قوتی همچون روح خطرپذیری و ابتکار - انضباط و شجاعت اقدام غربی‌ها را مورد غفلت قرار ندهیم. رهبر انقلاب اسلامی پیوند عدالت با پیشرفت را یکی دیگر از مختصاتی دانستند که باید در ترسیم نمای کلی الگوی بومی پیشرفت در ایران مورد توجه کامل قرار گیرد.
ایشان در تبیین منطق پیوند دادن پیشرفت و عدالت خاطرنشان کردند: در الگوهای غربی، افزایش درآمد ناخالص ملی از شاخص‌های مهم محسوب می‌شود اما در نگاه اسلامی، اگر در کشوری بی‌عدالتی و فاصله فاحش طبقاتی باشد اگر درآمد ناخالص ملی ده‌ها برابر نیز شود، پیشرفت حقیقی حاصل نشده است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در تشریح جوهره و مبنای الگوی حقیقی پیشرفت به نگاه خاص اسلام به انسان اشاره کردند و افزودند: انسان در دیدگاه اسلام دارای دو ساحت دنیا و آخرت است و دنیا و آخرت مردم باید توأم با یکدیگر آباد شود؛ بنابراین الگوی حقیقی پیشرفت، با نگاهی که فقط به دنیا و مادیت اصالت می‌دهد و به معنویت توجهی ندارد کاملاً متفاوت است. غفلت از دنیا و صرفاً پرداختن به آخرت - غفلت از آخرت مردم و اصالت دادن صرف به ثروت - و بی‌توجهی به مواهب و نیازهای مادی در زندگی شخصی و خانوادگی، سه انحراف عمده‌ای بود که رهبر انقلاب در ادامه بحث «الگوی حقیقی پیشرفت» به آن‌ها اشاره و تأکید کردند: در پیشرفت حقیقی و نگاه اسلامی، تعادل دنیا و آخرت، از شاخص‌ها و مختصات مهم است و باید در برنامه‌ریزی و عمل شخصی و اجتماعی و اداره کشور مورد توجه کامل قرار گیرد. ایشان بحث مهم مفهوم حقیقی پیشرفت را در جمع دانشگاهیان کردستان با پرداختن به الزامات الگوی پیشرفت ادامه دادند.
توجه کامل به استقلال کشور و پرهیز از الگوهایی که به هر طریق و از هر راه، کشور را ذلیل، وابسته و دنباله‌روی از قدرت‌های سیاسی می‌کنند، نخستین الزام الگوی پیشرفت بود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مورد توجه قرار دادند. ایشان، با اشاره به کشورهایی که در علم و فناوری و تولید ثروت پیشرفت دارند اما در مواضع مختلف به قدرت‌های جهان وابسته هستند افزودند: دنباله‌روی از آمریکا و دیگران، نشانه پیشرفت نیست و ارزشی ندارد؛ بنابراین باید در الگوی پیشرفت ملی، مسئله استقلال کشور از اهمیت کامل برخوردار باشد. رهبر انقلاب اسلامی «جهانی شدن» را در مفهوم تبدیل کشورها به پیچ و مهره‌های ماشین سرمایه‌داری غرب رد کردند و افزودند: اگر قرار است جهانی شدن درست محقق شود کشورها باید استقلال سیاسی و اقتصادی و قدرت تصمیم‌گیری خود را حفظ کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «تولید علم» را از دیگر الزامات الگوی صحیح پیشرفت دانستند و افزودند: باید در بحث علم نیز همچون مباحث اقتصادی، میان واردات و صادرات علمی، توازن و تراز قابل قبولی وجود داشته باشد. ایشان پیشرفت‌های علمی سه دهه اخیر را خوب برشمردند و از تبدیل «تولید علم» به گفتمان غالب دانشگاهی ابراز خرسندی کردند اما افزودند: به علت عقب‌ماندگی‌های عمیق، باید شتاب حرکت علمی خود را در همه عرصه‌ها هرچه بیشتر افزایش دهیم و با نظریه‌پردازی در علوم مختلف از جمله علوم انسانی، به دانش بشری بیفزاییم و لازم است توجه به تولید علم در تبیین الگوی پیشرفت ملی مورد توجه کامل باشد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مبارزه و حضور در میدان رویارویی‌های مختلف با مراکز قدرت استکباری را از دیگر الزامات الگوی پیشرفت حقیقی اعلام کردند و افزودند: با عافیت‌نشینی و وارد نشدن در میدان‌ها، هیچ کشور و ملتی پیشرفت نکرده و نخواهد کرد.
نظر شما