چیزی که ما امروز در سینما و تلویزیون شاهد آن هستیم از نظر مدیومهای تصویری و ساختارهای داستانی پرداختی تقلیدی به سوژههای ماورایی است. ما هنوز در عرصه تصویر نتوانستهایم به جزئیات موضوعات ماورایی دست پیدا کنیم و به همین دلیل هنرمندان ما در بهرهگیری از سنبلهای تصویری دست به دامان سینمای غرب شدهاند. این در حالی است که غرب بواسطه فلسفه اومانیسم هر چیزی را محسوس میبیند و اساسا تجربه حسی مبتنی بر حواس 5 گانه را هم یک پدیده علمی تحلیل میکند. آنها در عرصه هنر هم همین نگاه را دارند. اگر بپذیریم زیر بنای هنر سینما 6 هنر پیش از آن است که از ادبیات و شعر آغاز میشود و به جلوههای تصویریای چون نقاشی و مجسمهسازی میرسد، غرب در چنین بستری رشد کرده و بدلیل داشتن ریشههای غنی اومانیستی در تمام این هنرها، در ورود به هنر تصویرسازی و سینما هم با همین دیدگاهها اقدام به فیلمسازی حتی در مورد سوژههای ماورایی کردهاست.
ما اما اساساً در ریشه و زیر بنا با این تفکر در تعارض هستیم. فرهنگ توحیدی و فلسفه دینی اساساً اومانیسم را تفکری ناقص میداند و سبکهای هنری برآمده از آن را هم نمیتواند در فضای فکری خود بپذیرد، به هر حال اصول و قواعد دینی ما بایدها و نبایدهایی را در این حوزهها مشخص کردهاست. فیلمسازانی که در غرب سراغ سوژههایی از این دست میروند برای پرداختن به «ماورا» هیچ محدودیتی قائل نیستند و مثلاً برای تصویر کردن مفهومی همچون «طی الارض» در سه گانه ماتریکس، دست به دامان ابزارها و مفاهیمی کاملاً اومانیستی و محسوس همچون تلفن و دیجیتال میرود.
این نشان دهنده این حقیقت است که غرب در تمام سالهایی که پشت سر گذاشته گام به گام به یک زبان تصویری مشخص برای ارائه آثارسینمایی پیرامون سوژههای ماورایی دست پیدا کردهاست و این دقیقاً پاشنه آشیل فیلمسازان ما برای ورود به این حوزه است.
متأسفانه فیلمسازان «تنبل» و «بیسواد» ما بدون تلاش و تحقیق مستقیماً سراغ همان زبان تصویری بکار رفته در سینمای غرب میروند و از طریق آن میخواهند آثار ماورایی تأثیرگذار هم خلق کنند! این در حالی است که غربیها قرنها برای رسیدن به این زبان، تلاش کردهاند. آنها زحمت کشیدهاند تا امروز به این زبان رسیدهاند و چگونه فیلساز ما میخواهد بدون طی این مسیر طولانی از محصول زحمات آنها بهرهگیری کند. معتقدم آنچه امروز شاهد آن هستیم حاصل تنبلیها و بیسوادیهای فیلمسازان است که باعث شده تولیدات ما به کپیهای نه چندان دلچسبی از محصولات تحسین شده سینمای غرب بدل شود و این هیچگاه نمیتواند مطلوب یک سینمای بالنده و یا تلویزیون پرمخاطب باشد.
نظر شما