تفنگ خالی از فشنگ مسکن مهر

وزیر مسکن وشهرسازی، افزایش چند برابری نرخ اجاره بها در تابستان سال جاری را پدیده ای غیر عادی قلمداد می کند و معتقداست؛ علت افزایش هرچه باشد به مسائل غیر فنی ربط دارد. سوالی که در این میان می تواند وجود داشته باشد این است که علت رشد ناگهانی اجاره بها  چگونه است ؟

به شحصه اعتقاد دارم در حال حاضر دولت برنامه‌ای در بخش استیجار ندارد.  تفنگ مسکن مهر هم شلیک شد و همه  مشاهده کردند که خالی از فشنگ بود. اکنون  دولت می خواهد از روشهای غیر اصولی و غیر منطقی بازار مسکن را تحت کنترل قرار دهد. وقتی مردم در این شرایط اقتصادی نسبت به آینده نگرانند و چشم انداز روشنی را تصور نمی کنند هر لحظه منتظرند دولت با افزایش قیمت بنزین و آزاد سازی نرخ حاملهای انرژی در آینده نزیدک با مشکلات سخت مالی مواجه شوند.

 طبیعی است که صاحبخانه‌ها نرخ اجاره خانه خود را گران کنند هنگامیکه سود بانکی به صورت  مصنوعی پایین نگه داشته می شود. در نتیجه چنین اقدامی ودیعه ها کم و کرایه افزایش می یابد. هزینه‌های زندگی از مرغ و گوشت گرفته تا هزینه‌های درمان و دیگر کالاها در سبد خانوار افزایش یافته است. موجر هم از این طریق می خواهد هزینه های زندگی خود را  تامین کند. پس بهترین راه این است که به جای گرفتن ودیعه بالا، ترجیح دهد کرایه خانه بیشتری دریافت کند. در نتیجه قانون هدفمندکردن یارانه‌ها هنوز اجرایی نشده با خود طوفانی به پا کرده است که تاوان آن را هم مردم آسیب‌پذیر جامعه می دهند.

مسوولان دولتی به جای ادامه سیاست‌های نادرست بهتر است از این شاخه به آن شاخه پریدن دست بردارند و سیاست‌های طرح جامع مسکن را در چارچوب برنامه 5 ساله، طرح جامع مسکن اجرا کنند. در چنین شرایطی متوجه خواهند شد که چه راه خطایی رفته‌اند. تعیین نرخ اجاره‌بها در شرایط فعلی نه تنها این حوزه را از آشفتگی کنونی نجات نمی دهد بلکه موجب اختلال در حوزه  مسکن خواهد شد. تعیین نرخ اجاره‌بهای مسکن همان راهی است که مسکن مهر طی کرده است. این بازار کالایی همگنی ندارد که بتوان برای آن نرخ تعیین کرد. در شرایط کنونی رکود مسکن، تعیین نرخ اجاره بها یک نوع فرو رفتن در بحران است و باعث چالش بیش از پیش مسکن می‌شود.

البته وزیر مسکن از تدوین بسته سیاستی اجاره‌بها در سال آینده خبر داده است.اما اینکه آیا بسته های اینچنینی  به بازار مسکن کمکی خواهد کرد یا خیر باید گفت که آقای نیکزاد از بسته سیاستی بازاراجاره بها در حالی خبر می دهد که هیچ کس از جزئیات آن خبر ندارد. در واقع دولت در به کارگیری روش های خلع الساعه عادت کرده است. یک روز مسکن مهر را علم می کند و سرمایه های ملی کشور را به پای آن می ریزد و روز دیگر از بسته اجاره‌بها سخن می گوید. در واقع گویا آقایان چراغ جادو دارند و هر وقت اراده کنند غول چراغ از آن بیرون آمده تا  مشکلات کشور را در ثانیه‌ای حل کند و همه خانه‌دار شوند. غافل از آنکه مشکلات اقتصادی کشور در چند سال گذشته آن قدر عمیق شده و رکود جان بخشهای تولیدی کشور را طوری خشک کرده است. دیگر فرصتی نداریم که بخواهیم با این وضعیت مشکلات را رفع کنند.

اگر به وضعیت بخش مسکن در کشورهای پیشرفته نگاهی کنیم مشخص خواهد شد که مردم بیشتر ترجیح می دهند در خانه های استیجاری زندگی کنند تا اینکه صاحبخانه باشند. در آلمان و سوئد دولت یارانه نقدی به افراد می دهد تا در خانه‌های مناسب زندگی کنند . در انگلیس دولت ساخت و ساز مسکن را بر عهده دارد و خانه های ارزان قیمت و مناسب یک زندگی معقول در بازار استیجاررا  عرضه می کند. در کشورما این موضوع برعکس است  اگرچه در اوایل دهه 80 در کشور، صدها کارشناس خبره و صاحبنظر در کنار مدیران بخش مسکن دور هم جمع شدند و طرح بزرگی چون طرح جامع مسکن کشور را نوشتند اما در عمل با آمدن دولت نهم به حاشیه کشیده شد.