مهدی شکیبائی: نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل در نخستین سفر خود پس از تصدی این پست با مقامات ارشد آمریکا دیدار و پیرامون مسائل مهمی چون روند صلح خاورمیانه و برنامه صلحآمیز هستهای ایران گفتوگو کرد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل در نخستین سفر خود پس از تصدی این پست طی سفری چهار روزه به واشنگتن، با مقامات ارشد آمریکا از جمله باراک اوباما رئیسجمهور این کشور دیدار و پیرامون مسائل مهمی چون روند صلح خاورمیانه و برنامه صلحآمیز هستهای ایران گفتوگو کرد.
پس از دیدار این دو مقام بلندپایه آمریکایی و اسرائیلی کنفرانسی مطبوعاتی برگزار شد که در آن هر یک از طرفین با مثبت ارزیابی کردن نتایج گفتوگوها برداشتهای خود را از این مذاکرات بیان کردند. رئیسجمهوری آمریکا اعلام کرد که همچنان پایبند بر تشکیل دو دولت فلسطینی و اسرائیلی در سرزمینهای فلسطینی به عنوان تنها راهکار حل و فصل قضیه فلسطین است و نخستوزیر اسرائیل نیز بر حق این رژیم در دفاع از خود و رفع تهدیدات امنیتی تأکید کرد.
نتانیاهو پس از بازگشت از واشنگتن در اظهاراتی که نشان از عدم توفیق او در اقناع رئیسجمهور آمریکا برای همراهی با سیاستهای تلآویو داشت اعلام کرد که اسرائیل بیتالمقدس را پایتخت ابدی خود میداند و هرگز حاضر نخواهد شد آن را با فلسطینیها تقسیم کند. این اظهارات در تضاد آشکار با سیاست آمریکا در طرح تشکیل دو دولت در فلسطین است.
اما آیا حکومت ائتلافی احزاب لیکود و "اسرائیل خانه ما" در تلآویو با حکومت دموکرات آمریکا در مباحث دیگری هم اختلاف دارند؟ پاسخ مثبت است. محوریترین اختلافات بین حکومت لیکودی نتانیاهو و دموکرات باراک اوباما که منجر به ناکامی دو طرف در دستیابی به مواضعی مشترک بر سر مسائل مهم منطقهای شد را میتوان به شرح زیر فهرست کرد:
نخست؛ اختلاف در اولویت سیاست خارجی
طرفین در حالی که آمریکا به دلیل شکست سیاستهای جنگافروزانه جورج بوش با بحران مالی و اقتصادی روبهروست و بر این اساس اولویت برنامه کاری خود را بر سیاست داخلی و مهار بحران مالی متمرکز کرده است، اسرائیل به دلیل شکست در دو جنگ 33 روزه لبنان و 22 روزه غزه درصدد ترمیم قدرت از دست رفته خود است و بر این اساس اولویت را بر سیاست خارجی یعنی رفع تهدیدهای امنیتی متمرکز نموده است. این در حالی است که واشنگتن در سیاست خارجی خصوصاً در خاورمیانه اصل را بر مذاکره گذاشته است.
دوم؛ طرح نقشه راه
یکی از بندهای مهم طرح نقشه راه که توسط کمیته چهارجانبه صلح (سازمان ملل، روسیه، اتحادیه اروپا وآمریکا) در سال 2003 مطرح شد، تشکیل دولت مستقل فلسطینی است. این امر از سوی نتانیاهو از اساس رد شده است.
سوم؛ طرح صلح عربی
طرح صلح عربی که در سال 2002 در جریان کنفرانس سران عرب در بیروت مطرح شد ناظر بر این موضوع است که اسرائیل ابتدا باید از سرزمینهای اشغالی سال 1967 (سرزمینهای عربی و فلسطینی) عقبنشینی کند سپس عادیسازی روابط اعراب و اسرائیل آغاز شود . این در حالی است که حکومت نتانیاهو اجرایی شدن این طرح را به عادیسازی روابط مشروط کرده است.
چهارم؛ ترجیح ایران برفلسطین
پیششرط همراهی اسرائیل با برنامههای خارجی آمریکا در خاورمیانه از سوی حکومت نتانیاهو ترجیح برنامه هستهای ایران بر قضیه فلسطین مطرح شده است. حال آنکه اوباما به دلیل مشکلات عدیده داخلی و مشکلات در دو صحنه افغانستان و عراق گفتوگو با ایران را اصل میداند و خواستارکمک تهران به واشنگتن در این دو حوزه است.
پنجم؛ صلح اقتصادی به جای صلح سیاسی در فلسطین
حکومت نتانیاهو معتقد است که بهترین راهکار برای حل مشکل فلسطینیها تمرکز بر صلح اقتصادی با فلسطینیها (رفاه در مقابل چشمپوشی از حقوق) به جای صلح سیاسی است. در این راه نتانیاهو ظاهراً دولت قاهره را متقاعد کرده است. مصداق این همراهی در اعلام حکومت جدید در رامالله توسط ابومازن است. این موضوع باعث نگرانی دولت واشنگتن شده است.
ششم؛ کنفرانس آناپولیس
آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه جدید اسرائیل، در نخستین ساعات آغاز کار خود اعلام کرد، توافقنامه کنفرانس صلح آناپولیس اعتباری ندارد و دولت جدید اسرائیل تعهدی به تشکیل کشور مستقل فلسطینی احساس نمیکند.
هفتم؛ صلح با سوریه
اوباما با اینکه مجازاتهای سوریه را تمدید کرده است، اما جفری ویلتمن سفیر سابق آمریکا در بیروت و معاون فعلی وزیر امور خارجه خود را به دمشق اعزام میکند تا عملاً بر تمایل دولتش برای توسعه روابط با سوریه تأکید کند. ضمن آنکه با این اقدام بر پایبندی واشنگتن برای تحقق صلح در منطقه نیز تأکید میکند. این در حالی است که به رغم اظهارات سابق نتانیاهو مبنی بر پایبندی خود جهت انجام مذاکره صلح با سوریه و طرف فلسطینی، اظهارات اخیر او مبنی بر عدم عقبنشینی از جولان هرگونه روزنهای را در برابر احتمالات تحقق صلح میبندد. همچنین این اظهارنظر تعرض آشکار به تلاشهای میانجیگرانه ترکیه و آمریکا برای برقراری صلح در منطقه نیز محسوب میشود.
با این وصف آنچه که برعمق اختلاف میان نتانیاهو و اوباما تأکید میکند اظهاراتی است از سوی جوزف بایدن، معاون رئیسجمهور آمریکا مطرح شده است. بایدن که از او به عنوان اسب تروای لابی اسرائیلی یاد میشود، پیشبینی کرد که برخورد میان روابط اسرائیل و آمریکا نزدیک است. وی گفت اگر دولت اوباما با قدرت بر پیشبرد روند صلح از طریق ایجاد دولت مستقل فلسطینی تأکید کند، بیشک نتانیاهو همچنان در بحث مربوط به صلح بدون تشکیل دولت فلسطینی و بدون عقبنشینی از جولان اصرار خواهد ورزید.
نظر شما