جابر قاسمعلی: چماق سینما همیشه بر سر فیلمنامه‌نویسان خورده است

نشست خبری کانون فیلمنامه‌نویسان سینمای ایران یکشنبه چهارم مهرماه برگزار شد و در آن جابر قاسمعلی رئیس کانون فیلمنامه‌نویسان سینمای ایران به ذکر توضیحاتی درباره فعالیت‌های این کانون پرداخت.

قاسمعلی در ابتدای این نشست به ارائه توضیحاتی درباره روند فیلمنامه‌نویسی در کشور پرداخت و گفت: «طی این سالها چماق و گرز گرانی در سینمای ایران وجود داشته که همواره بر سر فیلمنامه‌نویسان خورده است. همواره گفته می‌شود پاشنه آرشیل سینما فیلمنامه است، این نکته اگرچه از جهاتی درست است؛ اما این‌که بخواهیم کانون فیلمنامه‌نویسان و فیلمنامه‌نویسان را باعث و بانی مشکلات متعدد سینما بدانیم، امری نادرست است.»

او در عین حال این بحث‌ها را برگرفته از ساختار سینمای ایران دانست و گفت: «من فکر می‌کنم باید سینمای ما تا حدی به سینمای آمریکا نزدیک شود؛ چرا که در آن سینما هرکس کار خاص خود را انجام می‌دهد؛ اما در ایران فیلمنامه مانند کودک یتیمی است که همه می‌خواهند دستی بر سر آن بکشند و آن را بزرگ کنند.»

رئیس کانون فیلمنامه‌نویسان سینمای ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود عنوان کرد: «اکنون همه فکر می‌کنند فیلمنامه چند برگ کاغذ است که همه می‌توانند آن را بنویسند؛ به همین دلیل عده‌ی بسیاری، از کارگردان گرفته تا گاهی بازیگران به خود اجازه می‌دهند که در این حیطه دست به کار شوند. در این شرایط فیلمنامه‌نویسان که شرایط کار در حوزه تخصصی خود برای‌شان فراهم نیست، تصمیم می‌گیرند وارد حوزه‌های دیگر شوند و به این ترتیب افراد در جایگاهی به غیر از جایگاه تخصصی خود قرار می‌گیرند؛ در حالی که در سینمای آمریکا هر کسی در جایگاه خود قرار دارد.»

قاسمعلی افزود: «فردی فیلمنامه را می‌نویسد که متخصص این حوزه است؛ اما در ایران از آن‌جا که کارگردان‌ها ترجیح می‌دهند نام خودشان پای فیلم باشد، سعی می‌کنند فیلمنامه را هم خود به نگارش درآورند و از آن‌جا که این موضوع از نظر اقتصادی هم به نسبت مقرون به صرفه است، تهیه‌کنندگان از آن استقبال می‌کنند؛ در حالی که اهالی سینما در تعاملی چندجانبه باید به نقطه‌ای برسند که هر کس کار خود را انجام دهد. اگر ما به چنین جایگاهی برسیم، فکر می‌کنم که دیگر صاحب سینمایی درست و اصولی خواهیم بود.»

او در عین حال یادآور شد: «البته رسیدن به این نقطه رؤیای ماست و قطعا نیازمند زمان است؛ اما به هر حال اگر اعضای مثلث مذکور با یکدیگر تعامل داشته باشند، رسیدن به آن نقطه دور از ذهن نخواهد بود و ما هم‌اکنون در شورای مرکزی کانون فیلمنامه‌نویسان بنای خود را بر تعامل گذاشته‌ایم.»

رئیس شورای مرکزی کانون فیلمنامه‌نویسان در ادامه با تشکر از فرهاد توحیدی که طی هشت یا نه سال مدیریت بر این صنف اقدامات متعددی انجام داده است، به ذکر توضیحاتی درباره فیلمنامه‌نویسی مستقل پرداخت و گفت: «ما تلاش‌های بسیاری کرده‌ایم تا سینمای ایران فیلمنامه‌نویسانی مستقل داشته باشند. از دیدگاه ما فیلمنامه‌نویس مستقل فردی است که صرفا به نگارش فیلمنامه می‌پردازد و اگر بتوانیم به سینمایی دست پیدا کنیم که فیلم‌ها بر اساس فیلمنامه‌های مستقل ساخته شوند، اتفاق مثبتی افتاده است.»

قاسمعلی در عین حال عنوان کرد: «شاید اکنون 50 درصد از فیلم‌هایی که در طول سال ساخته می‌شوند، هم به واسطه فیلمنامه‌نویسانی که اعضای کانون ما هستند، نوشته نشده باشند. از سوی دیگر فیلمنامه‌نویسان حرفه‌یی کشور در طول سال فیلمنامه‌های مختلفی می‌نویسند که به دلایل متعدد این فیلمنامه‌ها ساخته نمی‌شوند و در کشوی میزها خاک می‌خورد. حال اگر سیاستگذاران سینما که اهالی دولت هم هستند، فیلمنامه‌هایی را که به دلیل رویکرد هنرمندانه ممکن است جایی در سینمای گیشه نداشته باشند، مورد حمایت قرار دهند، اوضاع به مراتب بهتر خواهد شد و البته حمایت از این نوع فیلمنامه‌ها واقعا وظیفه دولت است.»

او همچنین به دوره‌های آموزشی فیلمنامه‌نویسی اشاره کرد و گفت: «واقعیت این است که کانون ما متولی برگزاری این دوره‌ها نیست؛ اما مراکز خصوصی می‌توانند از ما دعوت کنند تا برای تدریس با آن‌ها همکاری داشته باشیم و پیشنهاد ما هم در این زمینه این است که سیاستگذاری و طراحی متد این کلاس‌ها به کانون فیلمنامه‌نویسان واگذار شود.»

وی همچنین اظهار امیدواری کرد که کانون فیلمنامه‌نویسان بتواند در آینده‌ای نه چندان دور هفته‌ فیلم‌هایی را با رویکرد تخصصی به فیلمنامه برگزار کند.

رئیس شورای مرکزی کانون فیلمنامه‌نویسان در ادامه از تلاش برای راه‌اندازی سایت کانون فیلمنامه‌نویسان خبر داد و در پایان گفت: «اساسنامه کانون فیلمنامه‌نویسان هم مدتی است که تغییراتش صورت گرفته و فکر می‌کنم هفته آینده اساسنامه تدوین‌شده مورد بررسی اعضا قرار گیرد و بعد برای تأیید نهایی به هیأت مدیره خانه سینما فرستاده خواهد شد.»

در این نشست که کامران ملکی اجرای آن را برعهده داشت، عنوان شد که به دلیل جلسه‌ای که به طور هم‌زمان در ساختمان شماره دو خانه سینما برگزار شده ، بقیه اعضای این کانون موفق به حضور در این جلسه نشده‌اند.