چند روز پیش به این فکر افتادم که دیداری با مادلین آلبرایت داشته باشم. او یکباره از سوی مؤسسه ملی دموکراتیک آمریکا سر و کله‌اش در بیروت پیدا شده است. نهادی که به نمایندگی از واشنگتن مسئولیت سرکشی و نظارت بر برگزاری انتخابات‌های آزاد در کشورهای نسبتاً پرتنش را به عهده دارد. البته امروز بیروت مقصد ارواح از یاد رفته‌ای است که هراز گاهی راه سفر به لبنان را در پیش می‌گیرند و چالش پرهیاهویی را با جملات تند و موضع گیری‌های نه چندان دیپلماتیک خود آغاز می‌کنند. کارتر پیر یکی از همین ارواح است که مانند آلبرایت تا 7 ژوئن مقصدی جز بیروت ندارد.
اما من می‌خواستم به هر ترتیب در بیروت زنی را ملاقات کنم که در سال 1996 میلادی در پاسخ به مجری شبکه سی بی‌اس نیوز که از او پرسیدآیا تحریم‌های دولت صدام حسین به کشته شدن نیم میلیون کودک عراقی می‌ارزید؟ به صراحت و با بی‌عاری جواب داد: " ما فکر می‌کنیم که ارزشش را داشت! " من او را زمانی در لندن ملاقات کردم که از یک گفت و گوی بی‌نتیجه با نتانیاهو برگشته بود و البته چندان هم نگران این موضوع نبود. اما زنی که من در بیروت دیدم بسیار مسن‌تر از گذشته ولیکن چالاک و حساس‌تر از قبل می‌نمود.
در میان همه چالش‌هایی که آلبرایت در میان کلام خود به آن اشاره داشت مسئله حضور نیروهای نظامی- سیاسی در لبنان که تحت کنترل دولت مرکزی نیستند بزرگ‌ترین دغدغه او بود. خب. همه ما منظور از نیروهای سیاسی مسلح را می‌دانیم. حزب الله همان نهادی است که کار دفاع از حریم لبنان را به عهده دارد. البته آلبرایت آن قدر واقع گرا هست که بخواهد در میان صحبت هایش به دیگر احزاب مسلح لبنان با توانایی‌ها و قابلیت‌های وسیع شان اشاره کند.
نکته اساسی قضیه این است که چنانچه حزب الله و همدستانش - از جمله ژنرال میشل عون که هدایت مسیحیان مارونی را به عهده دارد و هم پیمان همیشه ایران و سوریه است- بتوانند اکثریت آرای انتخابات پارلمانی لبنان را از آن خود کنند در آن صورت آمریکا ناگزیر به پذیرش حکومتی است که حزب الله در رأس آن جای دارد. البته شاید هم واشنگتن نخواهد به پای میز مذاکره‌ای بنشیند که یک سوی آن حزب الله نشسته است.
البته تخصیص کرسی‌های پارلمانی در لبنان شرایط خاص و پیچیده خود را داراست اما با همه این اوصاف هم‌اکنون آمریکایی‌ها بر این امر امید بسته‌اند که دموکرات‌های لبنان که امروز اکثریت کرسی‌های پارلمان را در اختیار دارند پیروز میدان رقابت‌های 7 جولای باشند. سعد حریری با جنبش مستقبل و جنبلاط پیر سرخوش دروزی‌ها همه امید آمریکایی‌ها هستند.
شاید هم در این میان میشل سلیمان رئیس‌جمهوری کنونی لبنان و فرمانده پیشین نظامیان کشور بخواهد با استفاده از همه اختیار خود جلوی به قدرت رسیدن جوانک‌های سعد حریری یا نیروهای حزب الله را بگیرد. در این صورت لبنان شاهد همان پارلمان گذشته خود خواهد بود که هراز گاهی محل نزاع گروه‌های مختلف می‌شد. در بیروت دموکراسی پارلمانی همانی است که در جمهوری سوم فرانسه می‌گذشت.
پس از جنگ جهانی دوم بود که اروپایی‌ها به این موضوع واقف شدند که دیگر بیش از این نمی‌توانند با دیکته پارلمان پیش بروند. دوگل و همه فرانسه در سال 1958 این رویکرد را پذیرفتند. امروز هم اگرچه در فرانسه انتخابات پارلمانی در فضایی آزاد و فراگیر انجام می‌شود اما با این حال هیچ کسی دیگر باور ندارد که مجلس فرانسه بتواند همانند نمایندگان بریتانیا و. . . زمام امور را به دست بگیرند.
اما زمانی که فرانسه در میانه دهه‌های 20 تا 30 میلادی اساس نظام سیاسی لبنان را پایه‌ریزی کرد، اروپا گرفتار جنگ‌های داخلی بود و همه دموکراسی آنها با تجاوزهای هرباره موسولینی و هیتلر در هم شکسته شده بود. این همان اروپایی بود که لبنان را پایه ریخت، شاید همین مسئله هم دلیل محکمی باشد تا دریافت چرا لبنان هم چنان در بن‌بست نظام پارلمانی گرفتار است و چرا حتی رئیس‌جمهوری با همه قدرت و مکنت نمی‌تواند باز هم از عهده دولتی قومی و قبیله‌ای برآید.
امروز غرب بزرگ‌ترین اشتباه بوش را تلاش برای برگزاری انتخاباتی آزاد در فلسطین می‌داند چرا که به باور آنها بوش در حالی برای برگزاری انتخابات در فلسطین اصرار داشت که اصلاً در مخیله‌اش نیز پیروزی حماس را تصور نمی‌کرد. اما زمانی که فلسطینی‌ها آن نتیجه حیرت انگیز را از ورای صندوق‌های رأی اعلام کردند بی‌دلیل تنبیه و تحریم بود که بر سر آنها آوار می‌شد! فلسطین به سبب انتخاباتی آزاد مجازات شد!
و امروز بسیاری از اهالی لبنان با دقت در صحبت‌های مادلین آلبرایت به درکی واقعی از شرایط آینده خود رسیده اند: " چنانچه در انتخابات آینده لبنان این دوباره دموکرات‌های دوست و یار آمریکا باشند که به قدرت برسند به طور حتم مؤسسه ملی دموکراتیک و سایر ارگان‌های ناظر بر آرای مردمی آن را انتخابی آزاد و سالم معرفی می‌کنند. اما اگر در این میان حزب الله و یارانش به پیروزی برسند به طور قطع و بی‌هیچ درنگی انتخابات لبنان یک همه پرسی آکنده از تقلب و دسیسه نمود داده می‌شود! "امروز این لبنان است که به سبب انتخاباتی آزاد مجازات می‌شود! که البته به قول مادلین آلبرایت همانطور که سالها پیش درباره عراق گفت: " ما فکر می‌کنیم که ارزشش را دارد! "
ایندپندنت 27می 2009 /ترجمه: لیدا هادی
نظر شما