سمیه فتحی: قرارداد پروژه قطار سریع‌السیر مشهد - تهران که در اواخر هفته گذشته به امضای وزیر راه وترابری با آلمانی‌ها رسید در حالی که در طی سال‌های گذشته مانند توپی سرگردان در جریان بود. مخالفت‌های بسیاری در خصوص اجرای این پروژه وجود داشت به طوری در زمان محمد رحمتی وزیر راه وترابری وقت این قرارداد هیچگاه به سرانجام نرسید.
رحمتی معتقد بود با توجه به شرایط کشور اجرای قطار مغناطیسی مقرون به صرفه نیست و عاقبت خوشی نخواهد داشت. گفته شده وزیر پیشین حتی در آن زمان از رئیس‌جمهور در خواست مرخصی می‌کند تا ثابت کند این پروژه به بن‌بست خواهد رسید. از سوی دیگر کارشناسان بخش ریلی نیز با قطار مغناطیسی مخالف هستند و بارها این مسئله را اعلام کرده‌اند. اما وقتی حمید بهبهانی بر مسند وزارت راه‌وترابری تکیه می‌زند قطار مغناطیسی دوبار بر سر زبان‌ها می‌افتد و در چند روز باقیمانده عمر دولت نهم این قرارداد امضا می‌شود تا شاید ایران جزو اولین کشوری باشد که قطار مغناطیسی در آن تجربه خواهد شد .
البته مسئله در همین‌جا باقی نمی‌ماند. حمید بهبهانی که با صراحت تمام از خرج نکردن حتی یک ریال برای اجرای قطار مغناطیسی خبر داده بود، اما مدیر پروژه قطار مغناطیسی مشهد - تهران از پرداخت 5 میلیون یوروی ایران در انجام مطالعات طرح و تقبل 30 درصد از هزینه کل پروژه خبرداد.
حسین علی بهروزی‌فر مدیر پروژه قطار سریع‌السیر مشهد - تهران درجمع خبرنگاران اظهار کرد: با برآوردهای انجام شده در سال 86، 7 میلیارد یورو اجرای این طرح با مسئله بومی‌سازی آن پیش‌بینی شده است این در حالی است که این پروژه با قیمت اصلی بین 17 تا 24 میلیون یورو در می‌آید.
وی افزود: 13 کنسرسیوم خارجی و 6 کنسرسیوم داخلی در این پروژه مشارکت خواهند داشت و در داخل کشور علاوه براینکه وزارت راه باید 30 درصد از کل هزینه پروژه را به صورت تملک اراضی تأمین کند باید تا 5 میلیون یورو نیز تسهیلات و وام را به عنوان تضمین برای اجرای این پروژه در اختیار پیمانکار قرار دهد.
وی درباره احتمال لغو این قرارداد در دولت بعد گفت: قرارداد مذکور با دولت جمهوری اسلامی ایران منعقد شده است و با شخص وزیر یا رئیس‌جمهور این قرارداد منعقد نشده است که با تغییر دولت لغو شود.درصورت تغییر دولت نیز
هیچ تغییری در این قرارداد به وجود نخواهد آمد و اگر قرارداد لغو شود باید علاوه بر هزینه صرف شده، غرامت نیز پرداخت شود بهروزی فر درباره هزینه‌هایی که تاکنون در این پروژه خرج شده است، گفت: تاکنون 2 میلیارد تومان در ایران و 2 میلیارد تومان در آلمان هزینه شده است.
وی درباره قیمت بلیت این قطار هم گفت: طبق برآوردهای اولیه که متعلق به سال 86 است قیمت بلیت در صورتی که این پروژه را 35 ساله در نظر بگیریم 25 یورو، در صورتی که 25 ساله در نظر بگیریم 30 یورو و چنانچه 20 ساله در نظر بگیریم 35 یورو در نظر گرفته شده است.
وی البته از تغییر این نرخ با توجه به افزایش تورم در سال‌های آینده خبر داد و افزود: البته قرار است دولت برای تعدیل قیمت بلیت یارانه بدهد و با توجه به اینکه در تمام دنیا دولت‌ها موظف به جابه‌جایی مسافر هستند دولت باید این کار را انجام دهد.
وی درباره احتمال افزایش قیمت بلیت این قطار گفت: کلیه مطالعات این طرح با قیمت و برآورد سال 86 پیش‌بینی شده است اما قرارداد در سال 88 منعقد شده است همین الان 20 درصد افزایش هزینه داریم. در صورتی که دولت ایران هماهنگی‌های لازم را انجام ندهد بر اساس تورم قیمت بلیت افزایش خواهد یافت. بهروزی‌فر با بیان اینکه در پایان این طرح دولت صاحب تکنولوژی است و می‌تواند سالانه 54 میلیون نفر را جابه‌جا کند، گفت: طبق این طرح اگر هر10 دقیقه یک قطار با ظرفیت 1173 مسافر حرکت کند سالانه 54 میلیون نفر مسافر جابه‌جا می‌شوند که البته این تعداد تا 50 سال و 30 سال آینده مقرون به صرفه است.
بهروزی‌فر هزینه اجرایی کل طرح را 6/7 میلیارد یورو به صورت BOT تعریف شده است که براساس قرارداد 70 درصد سرمایه‌گذاری توسط طرف آلمانی و 30 درصد دیگر آورده دولت ایران است که به صورت مسائل پایه‌ای ساخت ایستگاه و خرید زمین و رساندن برق به پایه دستگاه‌هاست.
وی افزود: بر اساس مطالعه ما 93 درصد از اراضی تهران - مشهد مسطح است و چنانچه دولت نتواند اراضی این منطقه را تملیک کند می‌توانیم با خرید دو متر از این زمین‌ها جهت احداث پایه کل پروژه را به صورت حریم هوایی اجرا کنیم. بهروزی‌فر تصریح کرد: دولت موافقت اولیه خود را برای احداث کل پروژه بر روی پایه اعلام کرده است. مدیر پروژه قطار سریع السیر مشهد - تهران درباره ایرادات وارد بر این طرح افزود: برخی ایراد گرفته‌اند که این پروژه دارای سر و صدای زیادی است که باید گفت کل صدای ایجاد شده از این پروژه کمتر از حرکت یک تریلی 18 چرخ با بار آهن است و البته میزان برق مصرفی نیز کمتر از یک تلویزیون رنگی. وی ادامه داد: این طرح پنج ایستگاه در طول مسیر و دو ایستگاه ابتدا و انتهایی دارد تصور می‌شود در نهایت هزینه کل پروژه به 12 میلیارد یورو برسد.
بهروزی فر افزود: اگر هزینه کل پروژه را 12 یا 10میلیارد یورو در نظر بگیریم 56 میلیون یورو هزینه مطالعات طرح است که از محل پول سرمایه‌گذار تأمین می‌شود و البته برای تهیه اسناد مورد نیاز بانک سرمایه‌گذار نیز قرار شده است دولت یاران و طرف آلمانی به صورت 50 درصدی سرمایه‌گذاری کنند که سهم ایران 5 میلیون یورو و سهم آلمانی 6/7 میلیون یورو است و تاکنون نیز سرمایه‌گذاری طرف آلمانی انجام شده است.
وی درباره اینکه چه تضمینی وجود دارد وقتی این تکنولوژی وارد ایران می‌شود بازهم به بهانه تحریم کارها بخوابد؛ در پروژه‌های قبلی شرکت‌های خارجی به بهانه تحریم حاضر نشدن قطعات به ایران بدهند نمونه آن قطار شهری مشهد است که طرف خارجی حاضر به همکاری نیست، تصریح کرد: مسائل تحریم در این پروژه رفع شده است. طبق مطالعات و هماهنگی‌ها پنج سال ابتدای بهره‌برداری هدایت و رهبری توسط طرف آلمانی است، پنج سال دوم هدایت توسط ایرانی‌ها و مدیریت با کشور اصلی، بعد از پنج سال دوم کل طرح توسط ایرانی‌هاست.
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که حتی در دنیای امروز نیز قطار مغناطیسی مورد توجه نیست و دنیا قطار مگلو را نپسندیده است. حتی تجربه‌ای در این زمینه در دنیا اجرا نشده است البته برای مسیرهای کوتاه اجرا شده در کشورهایی نظیر چین، شاهد بهره‌برداری از کیلومترها قطار سریع‌السیر هستیم. اما در ابعاد گسترده برای مسیر بیش از 500 کیلومتر اولین تجربه در دنیا به شمار می‌آید که به زعم بسیاری از کارشناسان قطار مغناطیسی در ایران با شکست مواجه خواهد شد.
نظر شما