«در عین استقبال از ورود گردشگران باید تعداد و شکل آنها را کنترل کنیم تا بر غار و اقلیم و محیط طبیعی آن اثر منفی نگذارد.» این خلاصه همایش دو روزه اکوتوریسم غارها و حفاظت و بهره برداری پایدار بود.
مینا افشار: اولین همایش دو روزه اکوتوریسم غارها و حفاظت و بهره برداری پایدار با مشارکت جوامع محلی، در محل غار نخجیر در شهرستان دلیجان مرکزی به مناسبت روز جهانی غارپاک برگزار شد.
در اين مراسم سميع الله حسيني مكارم، معاون توسعه مديريت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، فياضي، مديركل كميته هاي گردشگري كشور، نظام دوست رئيس انجمن غارشناسي و جمعي از مقامات استاني حضور داشتند.
در ابتداي اين برنامه محمدحسين حسيني، رئيس سازمان ميراث فرهنگي استان مركزي با اعلام برنامه هايي كه در طي دو روز در اين همايش برگزار شد گفت: در روز گذشته كارگاه آموزشي با حضور متخصصان و كارشناسان در نراق برگزار شد و در اين كارگاه به آسيب شناسي بهره برداري هاي نامناسب و غيراصولي از غار پرداختند.
حسيني در ادامه تأكيد كرد: ما در عين استقبال از ورود گردشگران بايد تعداد و شكل آنها را كنترل كنيم تا بر غار و اقليم و محيط طبيعي آن اثر منفي نگذارد.
در ادامه اين مراسم جواد نظام دوست، رئيس انجمن غارشناسي ايران گفت: انتخاب غار نخجير به عنوان غار پايلوت برای این همایش به اين معني نيست كه اين لزوما زيباترين غار جهان است، بلكه هدف توجه به زيبايي و حساسيت غارهاست كه هر كدام ويژگي و عملكرد مخصوص به خود را دارد.
نظام دوست با اشاره به ويژگي هاي غار نخجير گفت: نخجير سرچشمه آب شيرين نراق و دليجان بوده و از قابليت هاي ديگر اين غار كه بايد با حساسيت بيشتري با آن برخورد شود مقوله گردشگري غار است.
زند وكيلي، معاون عمراني استانداري در ادامه از تشكيل كارگروه غارشناسي اين استان خبر داد و گفت: دستگاه هاي مختلفي با بهره برداري از غار مرتبط هستند. ٧٥ غار در استان مركزي وجود دارد كه براي بهره برداري بهينه از آنها ملزم به رعايت حرايم و توجه به قابليت ها و خواص زمين شناسي آنها هستيم.
زندوكيلي گفت: با توجه به اينكه غار نخجير در نزديكي قطب جمعيتي 5 ميليون نفري قرار دارد بايد به برقراري تعادل ميان گردشگردي و حفظ محيط زيست در اين ناحيه توجه ويژه اي شود.
سميع الله حسيني مكارم معاون توسعه سازمان ميراث فرهنگي نیز به ارائه آمارهايي از تأثير گردشگري و روند توسعه كشورها پرداخته و گفت: ٥٠ كشور در جهان گردشگري را در اولويت بحث توسعه خود قرار داده و ١٠ درصد از توليد ناخالصي داخلي جهان از گردشگري حاصل مي شود. همچنين بار ١١ درصد از اشتغال در سطح جهان بر دوش بخش گردشگري است.
حسيني با اشاره به تأثير ويژگي منحصر به فرد گردشگري در ايجاد صلح و امنيت، گفت: از گردشگري مي توان براي صلح آميز كردن روابط سياسي و فرهنگي ميان كشورها بهره برد. امسال در شهرهايي مانند فارس، اصفهان، شيراز و يزد ظرفيت اشغال هتل ها تا ٧-٨ ماه آينده به ١٠٠درصد رسيده است. در جامعه ما كه به لحاظ صادرات دچار مشكل است و بحث اشتغال ميز از بحران هاي آن محسوب مي شود، گردشگري مهم و راهگشاست.
معاون توسعه سازمان ميراث فرهنگي با اشاره به ظرفيت هاي ايران در بحث طبيعت گردي گفت: ٣٠ درصد از گردشگران دنيا طبيعتگرد هستند در حالي كه در ايران اين رقم ١٣ درصد است. تلاش هايي در كميته ملي گردشگري براي افزايش اين ظرفيت وجود دارد و كميته ملي طبيعت گردي كه در دولت هشتم مصوب شده بود در دولت يازدهم احيا شد.
مقدسي، قائم مقام سازمان جنگل ها و مراتع و آبخيزداري نيز در پايان اين مراسم تأكيد كرد: فشار گردشگران نبايد روي غار متمركز شود و ما در اين منطقه بلفت تاريخي ارزشمندي نيز داريم كه از آن هم مي توان براي جذب گردشگر بهره برد.
در پايان شركت كنندگان به همراه مسئولان و پيشكسوتان غارنوردي از غار نخجير بازيد كردند و به پاكسازي نمادين آن پرداختند.
حال نخجیر خوب نیست
در روز نخست این گردهمایی که در شهر دلیجان برگزار شد، کارگاه آموزشی حفاظت و بهره‌برداری پایدار از غارها با آگاه‌سازی جوامع محلی با تمرکز در شرایط کنونی غار نخجیر برگزار شد، فاطمه سبک‌خیز، استاد دانشگاه ژئومورفولوژی استان اصفهان به آسیب شناسی ژئوتوریسم غارها با نگاهی به غار نخجیر پرداخت و گفت: آسیب‌هایی که به غارها وارد می‌شود غیرقابل جبران است. این مکان‌ها نباید صرفا تفریحی باشند و باید پیش از بازدید آموزش‌های لازم داده شود.
او سپس به آسیب‌هایی که به غار نهشته‌های نخجیر پس از عملیات آماده‌سازی آن برای گردشگران سال 87 به بعد وارد شده است گفت: هدفی که برای این غار به عنوان جاذبه گردشگری دنبال شد آسیب بزرگی به آن وارد کرد. در سال‌های قبل این غار خیلی زنده بود، اما در زمان بازگشایی آن سیر تشکیل برخی غار نهشته‌ها متوقف شد. با بازشدن دهانه دیگر غار اقلیم غار تغییر کرد. کارهایی که انجام شد غیر علمی بود.
به گفته سبک‌خیز سیستم نوردهی غار اصلا مناسب نیست و استفاده از لامپ‌های حرارتی ساز و کار غار نهشته‌ها را دچار مشکل می‌کند: مثل تمام غارهای جهان بهتر است بازدیدکنندگان از چراغ سر و کلاه ایمنی استفاده کنند و پیش از ورود نکته‌های ضروری به آنها یادآوری شود.
در ادامه این بحث رضا خوش‌رفتار، عضو هیات علمی دانشگاه زنجان با طرح این سوال که آیا باید از غارها استفاده کرد یا آنها را ناز کرد و در گوشه‌ای نگه داشت گفت: غار می‌تواند پدیده‌ای گردشگری و درآمدزا باشد، اما برای رسیدن به این هدف شرایطی وجود دارد. نباید تا جایی را پیدا می‌کنیم آن را در بوق و سورنا کنیم. باید آن منطقه را نگه داریم تا اهداف حفاظتی حاصل شود و بعد معرفی کنیم. غار باید مشتری خاص داشته باشد و لازم نیست هر کسی به همه جای آن تردد کند.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: در غارهای گردشگری کشور تابلوهای معرفی به درستی نصب نشده‌اند، در حالی که یکی از ارزان‌ترین راه‌ها برای حفاظت از غارها نصب تابلو است.
گفتنی است غار نخجیر از نادرترین غارهای کشوربا قدمت تقریبی 20 میلیون سال است که به لحاظ زیبایی منحصر به فرد است و تلاش به منظور جذب سرمایه گذاری های مناسب برای توسعه گردشگری غار و آمادگی برای میزبانی از گردشگران خارجی در دستور کار قرار دارد.
این غار در 10 کیلومتری شهرستان دلیجان حد فاصل جاده ارتباطی دلیجان به شهر نراق واقع شده و جزو عجایب خلقت محسوب می شود. غار نخجیر در سال 1368 کشف و در سال 1380 عملیات بازسازی و نور پردازی به طول 12 کیلومتر آن توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی انجام شده است.
4747
نظر شما