از میانه های آذرماه تا هفته دوم دیماه، آلودگی هوای شدیدی تهران و شهرهای بزرگ را فرا گرفت. هرچند که این روزها هوا در وضعیت سالم است،‌ اما نگرانی از بازگشت آلودگی هوا تاپایان فصل سرد وجود دارد. برای مبتلا نشدن به روزهای خفه کننده گذشته باید چه کنیم؟

مینا افشار: آمارها نشان می‌دهد که در روزهای تشدید آلودگی هوا، شمار بیماران تنفسی تا «۶۰ درصد» افزایش می‌یابد. آمارهایی هم از افزایش مرگ و میر تهرانی ها در روزهایی که آلودگی هوا تشدید می‌شود، بیرون آمده است. اما فعلا که می توانیم هوای تمیزتری تنفس کنیم، چه کنیم که دوباره به آلودگی دچار نشویم؟

مسئولان نظرات متفاوتی را برای جلوگیری از کاهش آلودگی هوا مطرح کردند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ با وجود اختلاف نظرها درباره عامل اصلی آلودگی هوا،‌ در این میان کارشناسان محیط زیست معتقدند که با توزیع بنزین یورو4، شاخص های خطرناک بنزین در کشور کم شده است و البته دولت می‌گوید ساخت و ساز بی‌رویه در تهران، عامل مهمی در آلودگی هواست. مدیران شهری البته توپ را در زمین دولت می اندازند.

هر چند کارشناسان محیط زیست معتقدند که معضل آلودگی هوای پایتخت به این راحتی حل نمی‌شود، اما برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که افزایش حمل و نقل عمومی و افزایش فضای سبز می تواند تا اندازه ای در کم شدن این معضل نقش داشته باشد. به گفته آنها تعطیل کردن مدارس و حتی صنایع آلاینده برای چند روز راه حل مقطعی است. برخی هم معتقدند آلودگی هوا را نباید سیاسی و جناحی کنیم. 

در جدول زیر نظر برخی مسئولان و کارشناسان درباره جلوگیری از آلودگی هوا آورده شده است؛

ردیف نام سمت اظهار نظر
۱ حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهور دولت پیش‌بینی‌های لازم برای اقدامات میان مدت را از سال 93 آغاز کرده است، لایحه مربوط به هوای پاک در سال 93 از سوی دولت به مجلس تقدیم شد و ضمن اعلام نظر در مورد طرح نمایندگان درباره معاینه فنی، زمان معاینه فنی را به سه سال تقلیل داد.

دولت از وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی شهرسازی، می خواهد  بر بلندمرتبه‌سازی در برخی مناطق شهری نظارت بیشتری داشته باشند. باید برای برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه، بخصوص آنهایی که در کریدور جابه‌جایی هوا قرار دارند، چاره‌اندیشی شود و حداقل از این به بعد از ساختن‌ آنها در اینگونه مناطق جلوگیری شود.

باید در طول سال برای رفع آلودگی هوا برنامه‌ریزی و اقدام شود و این مسأله تا زمانی که به طور کلی رفع نشده، نباید فراموش شود. البته اگر روزی هم لازم و ضروری باشد که مدارس و یا ادارات تعطیل شوند، در این زمینه‌ها توسط مراجع مسئول تصمیم‌گیری خواهد شد.

۲

معصومه ابتکار

رییس سازمان حفاظت محیط زیست

با راه‌اندازی چالش «دمای 18 درجه» از دولتمردان و عموم مردم دعوت می کنم که برای مقابله با آلودگی هوا و کمپین جهانی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای، به این چالش ملی بپیوندند. معاونان ریاست‌جمهوری، وزرای وزارتخانه‌ و استانداران سراسر کشور با توجه به افزایش میزان آلودگی هوا در کلانشهرها و دیگر شهرهای کشور و لزوم کاهش میزان مصرف انرژی که تاثیر بسیاری در تولید آلودگی در بخش‌های مختلف صنعتی، خدماتی و اداری دارد دستور دهند، در فصل زمستان با انجام معاینه فنی موتورخانه‌ها، دمای فضاهای بسته و ساختمان‌های تابعه در کل کشور طی ساعات کاری در اتاق‌ها از 21 درجه و در راهروها و فضاهای سرپوشیده از 18 درجه سانتیگراد بیشتر نباشد و از روشن بودن دستگاه‌های گرمایشی و مصرف‌کننده سوخت در روزهای تعطیل خودداری کنند. از نهادهای دولتی و عموم مردم برای پیوستن به کمپین «دمای 18 درجه»، علاوه بر بسیاری از هموطنان، تاکنون محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و شهیندخت مولاوردی، معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده و محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به این چالش پیوسته‌اند.

۳ شینا انصاری مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست تهران و اغلب شهرهای بزرگ به علت تمرکز جمعیتی، شرایط پایداری جوی و افزایش غلظت آلاینده‌های کمتر از 2.5 میکرون، 20 روز در شرایط ناسالم قرار داشتند. در این مواقع نوک پیکان انتقادات به سمت سوخت و خودرو به عنوان عوامل مهم آلودگی هوا می‌رود، که درست هم هست که در کلانشهری چون تهران، سوخت و خودروها و موتور سیکلت‌های فرسوده می‌توانند موثر در آلودگی باشند. درست است که منابع متحرک سهم بالایی در آلودگی هوا دارند اما منابع ثابت اعم از صنایع، منابع خانگی و تجاری به ویژه در فصل سرما و شرایط پایداری جوی نقش بارزی در ایجاد و تشدید آلاینده‌ها دارند. مردم هم می‌توانند در موضوع آلودگی هوا مشارکت داشته باشند. یکی از محورهای برنامه جامع کاهش آلودگی هوا بحث آموزش و فرهنگ‌سازی است و یکی از بخش‌های همکاری علاوه بر استفاده بیشتر از حمل و نقل عمومی و معاینه فنی خودروها می‌تواند همین موضوع بهینه‌سازی کارکرد موتورخانه‌ها و جلوگیری از هدر رفت انرژی در منازل باشد که متاسفانه مغفول واقع شده است و شاهد هستیم که در اغلب موارد در فصل زمستان در ادارات و منازل پوشش زمستانه مناسب نداریم و بدلیل گرما پنجره‌ها را باز می‌کنیم.
۴ عبدالرضا کرباسی رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران تشکیل "کمپین 18 درجه" به عنوان یک اقدام حساس‌سازی، خوب است. تنها راه کاهش آلودگی، کاهش مصرف سوخت ماشین‌ها است. تشکیل هر کمپینی باید به منظور کاهش مصرف سوخت باشد و باید در کلانشهرها در فصل پاییز قیمت سوخت ۳ برابر شود و در فصل زمستان قیمت ۶ برابر شود، بنابراین سایر کمپین‌ها گرچه یک نوع ایده است ولی اثربخشی ایده باید بررسی شود که چند درصد خواهد بود. اگر بگوییم 20 درصد آلودگی از منازل و صنایع تولید می‌شود و این کمپین هم یک درصد از این 20 درصد را بتواند کاهش دهد، سرجمع می‌توانیم بگوییم کمپنی شکل گرفته است.
۵

سحر علوی

کارشناس محیط زیست  

با تعطیل کردن مدارس مشکل حل نمی شود، مسئولان در واقع با تعطیلی مدارس می‌خواهند دانش آموزان به اندازه ۱۰ درصد هم که شده از آلودگی در امان بمانند. در واقع تعطیلی مدارس و صنایع آلاینده راه حل مقطعی است. برای جلوگیری از آلودگی هوا باید مترو را گسترش دهیم و دومین راه حل برای آلودگی هوا افزایش فضای سبز است که ما هرجا زمینی بدون استفاده داریم، به فضای سبز تبدیل کنیم، البته معضل آلودگی هوا به قدری زیاد است که چند روزه حل نمی شود. وقتی به طور مثال در غرب تهران ساختمان های بلند مرتبه می‌سازیم و جلوی باد غرب تهران را می‌گیریم و یا طرح ترافیک را به صورت روزانه می‌فروشیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم، مشکل آلودگی هوا به این زودی رفع شود.

۶ محمد رستگاری  معاون نظارت و پایش آلودگی هوای محیط زیست استان تهران

با بنزین یورو 4، غلظت آلاینده ها انقدر بالا نمی رود. قطعا بهبود کیفیت بنزین  یورو4 در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲،‌ باعث شده که غلظت آلاینده‌ها کمتر باشد. خودروهایی که با وام در اختیار مردم قرار می‌گیرد، آلوده کننده نیست. فروش خودروهای جدید با وام 25 میلیون تومانی که برخی مدعی هستند، باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود، با بنزین یورو 4  کار می‌کنند. علاوه بر این معمولا وقتی خودرویی جدید وارد کشور می‌شود، خودروهای فرسوده و قدیمی کنار می روند. البته می شد کار بهتری برای آلودگی هوابه جای وارد کردن خودروهای بنزین یورو4  انجام داد، ولی اگر باز به جای بنزین یورو 4، بنزین یورو 2 وارد می‌شد، باز هم مثل سال های گذشته شاهد آلودگی هوای کشور خواهیم بود.

۷ مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران 

آلودگی هوا مانند مرگ تدریجی است که نسل های آینده را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. تصمیماتی که برای کاهش آلودگی هوا گرفته می شود، باید منطبق بر راهکار های عملی و علمی نظیر گسترش و توسعه حمل و نقل عمومی باشد. غیر از این با راهکار های مقطعی به جایی نمی رسیم. برای کاهش آلودگی هوا باید هم خودمان کمر همت ببندیم و هم دیگران به میدان بیایند،۲۰ تا ۲۲ درصد آلودگی هوای تهران ناشی از موتورسیکلت ها و ۱۲ درصد ناشی از عدم معاینه فنی است که قانون آن همچنان ۵ ساله است. در حالی که مجلس باید بیاید این قانون را حداقل به یک سال کاهش دهد. اتومبیل های خارجی هم باید معاینه فنی شوند. برای رفع آلودگی های هوای تهران باید موتورسیکلت های برقی وارد شهر شوند. هرچند که شهرداری منابع مالی بیش از توان و حدش پرداخت کرده است. عامل دیگر آلودگی کنونی تهران ناشی از کوتاهی های وزارت صنایع است، باید جلوی این معادن گرفته شود هرچند که هنوز هیچ حرکتی انجام نشده است. به استاندار گفتیم، اما حرکت جدی نمی بینیم.

۸  محسن سرخو عضو شورای شهر تهران بنابر آمار ۲۲ میلیون جابه‌جایی توسط وسایل نقلیه در شهر انجام می‌شود که همچنان هوای این شهر را غیرقابل تنفس کرده‌اند. وجود ۹۰۰ هزار جابجایی با موتورسیکلت در شهر دلیل مهم دیگر آلودگی است. موتورسیکلت‌ها ۸ برابر خودروهای شخصی آلایندگی تولید می‌کنند.
۹ اسماعیل  کهرم  مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست

با حذف سرب اولین قدم مؤثر برای رفع آلودگی هوا انجام شده است، برای حل آلودگی هوا بنزین پتروشیمی رو حذف کردیم و بنزین یورو 4 را وارد کردیم. همه می‌دانیم که در حالت عادی هوای گرم به سمت بالا و هوای سرد به دلیل سنگینی به سمت پایین حرکت می کند و این عمل باعث می شود که آلودگی و ذرات منتشره در هوا ناشی از فعالیت‌های انسان اعم از مصرف سوخت‌های فسیلی در خودروها و کارخانجات از محدوده تنفس انسان ها خارج شود و ما با مشکلی در تنفس مواجه نشویم. قدم مؤثر دیگر در حل آلودگی هوا، گسترش مترو در سطح  شهر تهران است. ما همه‌ این کارها را تک تک انجام دادیم. اما باز هم آلودگی هوا داریم. آلودگی هوا یک شبه حل نمی شود، مگر تهران را به کل عوض کنیم. سوخت‌ها آلایندگی دارند. پاک‌ترین سوخت که گاز هست هم آلاینده است. وقتی گاز آلودگی ایجاد می‌کند پس باید بگوییم وای به حال سوخت‌ خودروها. هرچند که در حال حاضر ما از بنزین یورو ۴ استفاده می‌کنیم اما در کنار آن میلیون‌ها اگزوز ماشین در شهر وجود دارد که حتی اگر ۱۰ درصد آن‌ها نیز دود تولید کنند برای آلودگی کل شهر کافی است. عامل دیگر در آلودگی هوای تهران فعالیت معادن شن و ماسه در اطراف شهر است، بخش زیادی از گرد و غبارهای جاری در تهران ناشی از این معادن هستند.

۱۰

جعفر تشکری‌هاشمی

معاون حمل و نقل شهرداری تهران

 اراده‌ای برای توسعه حمل و نقل عمومی وجود ندارد، انتقاد من نسبت به هزینه برای وام خودرو است. دولت ۲۷۵۰ میلیارد تومان وام برای خودروهای سواری پرداخت کرده است که با آن می‌توانستیم حداقل ۲۷۵۰ اتوبوس دو کابین وارد ناوگان اتوبوسرانی کنیم و حداقل روزانه ۵٫۵ میلیون نفر مسافر را جابجا کنیم.

۱۱ غلامعلی جعفرزاده عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی

سازمان های بسیاری در این زمینه دخیل هستند، اما پاسخگوی اصلی، سازمان حفاظت محیط زیست است که اساساً برای این ایجاد شده تا به مسائلی مانند آلودگی هوا رسیدگی کند و هر دستگاهی در این زمینه کوتاهی کند، مجلس موظف است با آن برخورد کند. در موضوع آلودگی هوا، دلایل مختلفی مداخله دارند و عواملی از جمله خودرو، کارخانجات و توسعه شهر، به تنهایی نمی توانند دلیل افزایش آلودگی هوا باشند و مجموع این موارد است که آلودگی هوا را تشدید می کند. قانون افزایش مدت اعتبار معاینه فنی خودروها از ۲ سال به ۵ سال یک اقدام کاملاً اشتباه بود، بی توجهی به اصلاح و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی که مجلس ۲ سال است آن را در بودجه سالانه قرار می دهد ولی دولت به هر دلیل آن را اجرا نمی کند، از جمله عوامل تشدید آلودگی هوا محسوب می شود. دولت اگر کسری اعتبار دارد، با جا به جایی اعتبارات هر چه زودتر موضوع آلودگی هوا را مورد رسیدگی قرار دهد، اگر با انتقال کارخانجات آلاینده از اطراف شهر، آلودگی هوا کاهش داده می شود، باید بدون درنگ این کار را انجام دهیم.

۱۲ محمدباقر قالیباف شهردار تهران

روشی که اکنون مسئولان کشور برای حل مشکل آلودگی هوا دنبال می کنند درست نیست، چرا که ابتدا اجازه می‌دهیم آلودگی در هوا تولید شود و سپس نسبت به حل آن اقدام می‌کنیم، این روش غلطی است زیرا اگر نسبت به توقف منابع تولید آلایندگی اقدام نکنیم محکوم به شکست هستیم. تمام تصمیمات باید به سمت مهار منابع آلودگی باشد، حدود ۷۳ تا ۷۵ درصد آلاینده‌های خطرناک پایتخت از منابع متحرک است. حدود ۷ هزار تاکسی پیکان در پایتخت تردد می‌کنند که ۲ برابر وزن‌شان آلایندگی ایجاد می‌کنند. ما موضوع آلودگی هوا را می‌شناسیم و کمبود قانون برای حل این مشکل نداریم و مشکل ما اجرای قانون است. اگر اجرایی شدن مصوبه سال ۸۹ دولت در حل مشکلات آلودگی هوا به وقوع بپیوندد، شاهد رفع بخش زیادی از مشکلات خواهیم بود، اگر این مدیریت و اختیارات را به شهرداری واگذار کنند به شرط آنکه ظرفیت قانونی آن نیز تنفیذ شود، حاضر به حل آلودگی هوا هستیم. اگر بخواهیم معضل آلودگی هوا را حل کنیم باید ناگزیر حمل و نقل عمومی را بهبود ببخشیم، فرهنگ ترافیک و ... را ارتقا دهیم.

 

۱۳

رحمت اله حافظی رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر تهران معضل آلودگی هوا، موضوع فنی و تخصصی است و نباید آن را به یک دولت نسبت داد و سیاسی کرد، روسای سه قوه طی 20 سال گذشته در تشدید آلودگی هوا مقصرند و باید از مردم عذرخواهی کنند. سران قوا باید برای این موضومع تشکیل جلسه دهند. نباید اجازه دهیم موضوع آلودگی هوا سیاسی شود کار باید فنی و تخصصی دنبال شود. الویت مردم مسایل زیست محیطی است اگر نگرش مسئولان در زمان تصمیم گیری، سلامت محور باشند مشکلات حل خواهد شد.
۱۴  وحید حسینی  مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران

LEZ یک طرح سیاستگذاری آلودگی هواست و کمک به پالایش ناوگان شهر می کند که به تدریج خودروهای آلاینده خارج شوند و خودروهای پاکتر وارد شهر شوند. البته منظور تویوتای لکسوس و بنز نیست. منظور پراید تولید سال ۸۳ و بعد از است که انژکتور، کاتالیست و برگه معاینه فنی دارد. این درخواست سنگینی از شهروندان نیست. مطالعات طرحهای LEZ در همه دنیا مفصل انجام شده و نشان می دهد با پالایش ناوگان شهری، کیفیت هوا نیز روز به روز بهتر می شود. بستگی به نوع طرح، میزان خودروهای تحت تاثیر، بزرگی و کوچکی منطقه دارد. همه این مطالعات جمع بندی و منتشر شده است.

آلودگی شهر تهران ربطی به کیفیت سوخت ندارد و بر اساس آنالیزهای انجام شده، سوخت توزیع شده در پایتخت، یورو۴ است. خودروهای فرسوده و کاربراتوری و موتورسیکلت‌ها از هر سوختی استفاده کنند، باعث آلودگی هوای پایتخت می‌شود.

۱۵  سردار تقی مهری  رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا

بیش از 7 میلیون خودروی کاربراتوری داریم که در تشدید آلودگی هوا نقش پررنگی دارند ضمن اینکه تمام موتورسیکلت ها هم کاربراتوری هستند. حتی با ارائه معاینه فنی، تمام ناوگان مینی بوسی استان تهران در سن فرسودگی قرار دارد، 17 هزار خودروی وابسته به شهرداری (تاکسی ها) در سن فرسودگی هستند ضمن اینکه در سطح کشور 60 هزار خودروی فرسوده داریم و این میزان قابل توجهی است.  

شهروندان حتما برای مطلع شدن از وضعیت خودروی خود از قبیل نقص فنی و یا دودزا بودن به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند هرچند که 80 درصد خودروهایی هم که متوقف شده اند، برگه معاینه فنی ارائه داده اند. مشکل هوای آلوده بدون مشارکت مردم حل نمی شود، هر نفر باید خود را در این راستا موظف بداند و در خصوص کنترل خودروهای شخصی کوتاهی نکند چراکه با استفاده درست از وسایل نقلیه قطعا هوای پاک به محیط باز می گردد.

۱۶ سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در سال‌های اخیر ساخت و سازهای بی‌رویه در تهران اتفاق افتاده و شهرنشینی گسترش یافته و بحث افزایش تراکم و ایجاد درآمد برای شهرداری‌ها یکی از بزرگترین اشتباهات بوده که انجام شده و بایستی اصلاح شود. هر زمانی که گسترش شهر و افزایش جمعیت بر اساس ظرفیت زیستی نباشد محیط زیست آنجا توان تحمل خود و توان خود پالایی خود را از دست می‌دهد. یکی از عوامل آلوده‌کننده هوا مباحث مربوط به جذب جمعیت بیش‌تر از ظرفیت و ساخت و سازهای بی‌رویه است که بایستی شهرداری نسبت به آن حساسیت داشته و مراقبت و کنترل لازم را انجام دهد. کاهش جمعیت شهری و مراقبت محیط زیست شهری از مسائل مهمی است که در شورای عالی شهرسازی مطرح است و دولت در حال انجام فعالیت‌هایی در این زمینه است که امیدواریم به کاهش آلودگی کمک کند.
۱۷ محمد درویش  مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست
محمّدباقر قالیباف شهرداری تهران ساعت فاجعه را به تأخیر انداخت؛ آن هم به بهای بزرگ‌تر کردن ابعاد فاجعه؛ او باید می‌کوشید تا تمامی سرمایه ثروتمندترین شهرداری ایران را که صدها برابر بسیاری از وزارتخانه‌های کشور بودجه داشت، برای گسترش خطوط ریلی و ناوگان عمومی شهری اختصاص می‌داد. نباید پارکینگ‌های بیشتر برای سواری‌ها می‌ساخت، باید هزینه تردد شخصی را به نفع وسایل نقلیه عمومی افزایش می‌داد، باید تردد خودروهای فرسوده را چنان گران درمی‌آورد که کسی جرأت استفاده از آنها را در خیابان‌های پرازدحام پایتخت نکند؛ خیابان‌هایی که سالی 200 میلیارد دقیقه از عمر شهروندان را هدر می‌دهد! باید به حاکمیت فشار می‌آورد تا خط تولید موتورسیکلت‌های بنزینی را که اینک شمارشان از رقم باورنکردنی دو و نیم میلیون هم گذشته است! به برقی تبدیل کند. باید می‌کوشید تا تهران به عنوان بزرگترین تولیدکننده گوشت قرمز کشور رکورددار نشود. در استانی که خود به دریوزگی آب روی آورده، چگونه باید بیشترین تمرکز واحدهای صنعتی تولید گوشت گاو را پذیرایی کند؟ آن هم فرآیندی که برای تولید هر کیلوگرم آن به ۱۵ هزار و پانصد لیتر آب نیاز است و تولید گاز متان آن به عنوان خطرناک‌ترین گاز گلخانه‌ای جهان، رقیب ندارد.

۴۷۲۳۶

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 1 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 5
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام RU ۰۸:۲۹ - ۱۳۹۴/۱۰/۱۸
    0 0
    تنها راه آلودگی حضور پرقدرت تویوتا و تکنولژی های عالی آن در خصوص مسائل زیست محیطی می باشد. حضور شرکت های چینی کمکی به ما نخواهد کرد
  • سیا IR ۰۹:۱۸ - ۱۳۹۴/۱۰/۱۸
    10 0
    جوک میگویید ، هوا دیگر تا ابد ادامه دارد، مگر جمعیت جامعه شهری 50 کم شود.
  • بی نام EU ۱۱:۱۰ - ۱۳۹۴/۱۰/۱۸
    0 0
    هوا امروز ناسالمه.و اینکه معضل تهران 4 میلیون ماشینه با سوخت و تکنولوژی غیر استاندارد...معضل تهران دمای 18 درجخ نیست.نگویید اینقدر که این مال کشورهای بسیار پیشرفته است نه ما
  • بی نام IR ۱۱:۵۴ - ۱۳۹۴/۱۰/۱۸
    0 0
    چند نکنه باید توجه بسیار داشت این که جلوی زمین خواران طبیعت سبز راگرفت بیابان زدایی وجنگل زایی انجام شود
  • بی نام GB ۱۱:۵۷ - ۱۳۹۴/۱۰/۱۸
    0 0
    جمعیت تهران باید کم شود ناوگان حمل و نقل نوسازی و زیاد شود خودرو های فرسوده از رده خارج شود مراکز درمانی مراکز تفریحی خرید از همه مهمتر است اشتغال و مسکن در همه شهرهای ایران افزایش یابد جمعیت یکجا متمرکز نشود سوخت استاندارد و راه اندازی سرویس اداره جات