غار سهولان، غاری شگفت انگیز در شمالغرب ایران

به گزارش خبرآنلاین آذربایجان غربی ،غار «سَهولان» در روستایبه همین نام در 42 کیلومتری جنوبشرقی مهاباد در محور این شهر با بوکان قرار دارد.

مشخصات آماری غار :

* ساختار زمین‌شناسی غار:آبی-خاکی-سنگ آهک
* طول مسیر آبی کشف شده :۳۰۰ متر
* طول مسیر خشکی کشف شده :۲۵۰ متر
* مساحت کشف شد: حدود ۲ هکتار
* مینانگین ژرفای آب: ۲۲ متر
* بیشینه ژرفای آب: ۵۲ متر
* میزان رطوبت: ٪۷۰ الی ٪۷۵
* دمای درون غار: ۵ الی ۱۰ درجه سانتیگراد
* نوع رسوبات: آهکی
* وسعت تالار اصلی: ۵۸ متر در ۴۲ متر
* ارتفاع سقف غار: ۵۰ متر
* موجودات داخل چاه: کبوتر و خفاش
* جاذبه طبیعی: وجود قندیلهای آهکی به اشکال مختلف
* دیرینگی آثار بدست آمده از غار: هزاره دوم قبل از میلاد
* ارتفاع از سطح دریاهای آزاد: ۱۷۵۱متر
* موقعیت جغرافیائی: ۴۶ درجه شرقی و ۳۶ درجه و ۴۱ دقیقه عرض شمالی
* سال حفاظت: ۱۳۷۹ و بر اساس مصوبه ۱۶۹ شورای عالی حفاظت محیط زیست

ارتفاع سقف این غار که تا 50 متر از سطح دریاچه و عمق آب در برخی از قسمت ها به 30 متر میرسد.اختلاف دمای درون و بیرون غار بین ۱۰ الی ۱۵ درجه‌است.

سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و مردم محلی غار را «کونه کوتر» یعنی لانه کبوتر نیز می‌نامند. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.

غار سهولان دارای دو دهانه است که به سمت جنوب باز می شوند. با وجود چند درخت تنومند در ورودی این غار و وجود سایه آنها بر دهانه اصلی علاوه بر تامین سایه برای گردشگران محیطی خنک را پدید می آورد.

حركت در قسمت آبى غار با قايق هاى پارويى امكانپذير است ولى بخش خشكى را با پاى پياده نيز مى توان مشاهده كرد. اسكله اى كه گردشگران را به داخل تونل ها، دالان ها و درياچه هاى غار مى برد ۴۵ متر پايين تر از دهانه اصلى قرار دارد كه با ۱۰۶ پله بتونى پيچ درپيچ به كف درياچه درون غار مى رسد.

هواى درون غار بسيار مرطوب و تاريك است كه با كار گذاشتن صدها نورافكن امكان ديد فراهم شده است. درجه حرارت در فصل تابستان و زمستان بين ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتيگراد در نوسان است و رطوبت حاكم بر غار نيز بين ۷۰ تا ۸۰ درصد متغير است كه در اثر رطوبت بالا روى سنگ ها و صخره ها با خزه هاى سبز و قهوه اى پوشيده شده است.

در بدو ورود به درون غار بوى رطوبت همراه با بوى خفيف گوگرد به مشام مى رسد. در سفر آبى درون غار هر يك از گردشگران پس از دريافت يك جليقه نجات در قايق ها قرار مى گيرند و حركت آغاز مى شود. نخستين درياچه پيش روى گردشگران حدود ۲۰۰ متر وسعت دارد كه داراى آبى زلال و صاف است.

دالان بالاى سر اين درياچه افزون بر ۵۰ متر ارتفاع دارد و در انتهاى آن دو دالان باريك به عرض دو متر ديده مى شود كه به درياچه ها و دالان هاى بعدى باز مى شوند.

گردشگران در سفر به این غار  با گذشت از دالان هاى تنگ و باريك سه حوضچه آبى بزرگ و كوچك را پشت سر مى گذارند تا به چهارمين و بزرگترين درياچه برسند. اين درياچه حدود ۵۰۰ مترمربع وسعت دارد و در ۲۵۰ مترى اسكله قرار گرفته و آخرين نقطه اى است كه بازديدكنندگان بوسيله قايق طى مى كنند. متوسط عمق آب اين درياچه ۲۵ متر است و دالانى با ارتفاعى بيش از ۳۰ متر روى آن قرار گرفته كه از چند تكه صخره عظيم يكپارچه تشكيل شده است.

به گفته قايقرانان از درياچه چهارم به بعد حدود ۲۰۰ متر ديگر نيز توسط غارنوردان كشف شده ولى بدليل باريك بودن تونل ها و نداشتن روشنايى ورود گردشگران به آن منطقه ممنوع اعلام شده است. در پايان سفر آبى، گردشگران از ميان تونل ها و دالان هاى تنگ و باريك راه خود را به دهانه فرعى (دهانه خروجى) غار ادامه مى دهند. دهانه فرعى كه به «لونه مالان» مشهور است با ارتفاعى حدود ۵۰ متر از سطح آبى غار با ۱۷۰ پله سنگى پيچ درپيچ به همان محوطه باز مى شود كه دهانه اصلى نيز در آن قرار دارد.

مساحت كل اين غار حدود دو هكتار تخمين زده مى شود كه تاكنون ۳۰۰ متر از مسير آبى و ۲۵۰ متر از مسير خشكى آن كشف و ساماندهى شده است.

این غار در جریان سفر ژاک دوموگان فرانسوی به ایران و به مناطق کردنشین، در دوره قاجار (سال 1896) توسط وی کشف شد و این هنگام مقارن با فوت سیف الدین خان مکری حاکم بوکان نیز بود.

بعد از این کشف و در سال 1350 هجری شمسی هیئتی غارنوردی از دانشگاه آکسفورد برای اکتشافات جدید از این غار دیدن کردند.

این غار در سال 1379 بعنوان اثری ملی به ثبت رسید.