-
گاوهایی که گورخر شدند / یک ابتکار ژاپنی
دانش‌های بنیادیبرندگان جوایز ایگ نوبل ۲۰۲۵ با تحقیقاتی درباره گاوهای راه‌راه، فیزیک سس پاستا و علاقه مارمولک‌ها به پیتزا، بار دیگر ثابت کردند که عجیب‌ترین سوالات علمی گاهی اوقات جالب‌ترین پاسخ‌ها را به همراه دارند.
-
چرا برخی افراد هیچ‌وقت چهره‌ها را فراموش نمی‌کنند؟
دانش‌های بنیادیبرخی افراد در به‌خاطر سپردن چهره‌ها مهارت خارق‌العاده‌ای دارند. پژوهش تازه‌ای علت این توانایی را آشکار کرده است.
-
آیا تنبل‌ها باهوش‌ترند؟
دانش‌های بنیادیپژوهش‌های جدید محققان نشان میدهد که تنبل بودن آدم‌ها شاید با هوش بالای آن‌ها ارتباط داشته باشد.
-
انتخاب طبیعی در هزاره سوم
ساکنان تبت چگونه با اکسیژن کم، بقای نسل را تضمین می‌کنند؟
دانش‌های بنیادیبرخلاف باور عمومی که تکامل انسان را فرآیندی مربوط به میلیون‌ها سال پیش می‌داند، شواهد علمی نشان میدهد که سازگاری ما با محیط اطراف همچنان ادامه دارد و این تغییرات درست جلوی چشمان ما در حال ثبت است.
-
کشورهایی که بیشترین ذخایر طلا را تا سال ۲۰۲۴ در اختیار دارند
دانش‌های بنیادیطلا همچنان یکی از پایدارترین ذخایر باارزش در جهان است و بانک‌های مرکزی در حال انباشت آن در سطوحی بی‌سابقه هستند. همین روند خرید، باعث شد قیمت جهانی طلا در سال ۲۰۲۵ رکوردهای تازه‌ای ثبت کند.
-
راز پنهان ذوب مس در ایران باستان پس از ۵ هزار سال آشکار شد
دانش‌های بنیادیحدود ۵ هزار سال پیش مردمانی که در سرزمین‌های امروزی ایران زندگی می‌کردند، استخراج مس از سنگ معدن را با فرایند ذوب آغاز کردند. دانشمندان در آمریکا می‌گویند توانسته‌اند به راز به کارگیری این فناوری دست یابند.
-
راهکارهای تازه برای شناسایی دقیق دوپینگ
دانش‌های بنیادیورزش حرفه‌ای امروز بیش از هر زمان دیگری با چالش دوپینگ روبه‌رو است؛ پدیده‌ای که سلامت ورزشکاران و اعتبار رقابت‌های ورزشی را تهدید می‌کند. پژوهش جدیدی با تمرکز بر روش‌های آزمایشگاهی و چالش‌های قانونی در تشخیص دوپینگ، نگاهی دقیق به این معضل انداخته است.
-
چرا از خوردن فلفل تند لذت می‌بریم؟ / از سوختن کاذب تا سرخوشی واقعی
دانش‌های بنیادیآیا تاکنون فکر کرده‌اید چرا با وجود حس سوزش ناشی از خوردن فلفل، باز هم به سراغ آن می‌رویم؟ پاسخ این سؤال را باید در فرآیند پیچیده عصبی و روانی جست‌وجو کرد که توهم سوختن را به لذتی خوشایند تبدیل می‌کند.
-
کشف نشانه‌ای عجیب از پیری زودهنگام در کودکان
دانش‌های بنیادیپژوهشگران آمریکایی در یافته‌ای تازه نشان داده‌اند نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری با استرس بالا مواجه‌اند، دندان‌های شیری خود را زودتر از حد معمول بیرون می‌آورند؛ نشانه‌ای که ممکن است به پیری بیولوژیکی سریع‌تر در کودکان مرتبط باشد.
-
برج ۲۰۰۰ متری بن سلمان / رکورد «خلیفه» شکسته می‌شود؟
دانش‌های بنیادیعربستان سعودی با دو ابرپروژه جاه‌طلبانه، از جمله برجی شگفت‌انگیز به ارتفاع ۲ کیلومتر در ریاض و برج جده با ارتفاع بیش از ۱ کیلومتر، دوران سلطه برج خلیفه دبی بر آسمان جهان را به پایان می‌رساند.
-
در مختصات صفر درجه زمین چه چیزی وجود دارد؟
دانش‌های بنیادیاگرچه نقطه صفر درجه عرض و طول جغرافیایی، یکی از بنیادی‌ترین آدرس‌های روی کره زمین است که تعیین آن به یک کنفرانس بین‌المللی در سال ۱۸۸۴ بازمی‌گردد. اما شاید برای شما هم این سوال به وجود آمده باشد که در این مختصات دقیقاً چه چیزی وجود دارد؟
-
کشف فضاهای مشکوک در اهرام مصر / آیا گذرگاهی مخفی وجود دارد؟
دانش‌های بنیادیباستان شناسان با استفاده از روش‌های غیرمخرب در هرم منکورع، دو فضای پنهان را شناسایی کرده‌اند که احتمالاً نشان‌دهنده وجود ورودی جدید به هرم است.
-
در زمستان گرم‌تر است با اینکه به قطب نزدیک‌تر است / پدیده عجیب زمستان اروپا و آمریکا
دانش‌های بنیادیدر نگاه اول، منطق جغرافیایی می‌گوید هرچه از خط استوا دورتر شویم، هوا سردتر می‌شود؛ اما این قاعده درباره‌ی اروپا صدق نمی‌کند. لندن دقیقاً در عرض جغرافیایی مشابه با کلگری کاناداست، اما زمستانش به‌طور میانگین چندین درجه گرم‌تر است. راز این تفاوت عجیب در اعماق اقیانوس اطلس نهفته است.
-
چرا آب در مایکروویو داغ می‌شود اما نمی‌جوشد؟ / رمزگشایی از حباب‌های آب در حال جوشیدن
دانش‌های بنیادیوقتی آب روی اجاق گاز می‌جوشد، حباب‌ها معمولاً اولین علامتی هستند که نشان می‌دهند آب داغ شده است. در اجاق گاز، وقتی آب گرم می‌شود، حباب‌های کوچکی به تدریج بزرگ‌تر می‌شوند تا جایی که آب به دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد می‌رسد و شروع به جوشیدن می‌کند. اما وقتی آب را در مایکروویو گرم می‌کنید، حباب‌ها اصلاً ظاهر نمی‌شوند. پس چرا در مایکروویو حبابی نمی‌بینیم؟
-
مغز این مرد قانون زمان را شکست/ پیش از دیدن، می‌شنود!
دانش‌های بنیادیداستانی که می‌خوانید، کاملا واقعی است و در نشریه معتبر نیوساینتیست منتشر شده است.
-
«حس هفتمِ» انسان کشف شد
دانش‌های بنیادینتایج یک مطالعه جدید نشان میدهد که انسان‌ها می‌توانند اشیاء دفن‌شده زیر شن‌ها را مانند پرندگان ساحلی تشخیص دهند و در واقع از حس هفتم خود استفاده کنند.
-
کشف بنایی ۵۰۰۰ ساله در دامنه زاگرس که راز نخستین تمدن بشری را فاش می‌کند
دانش‌های بنیادیباستان‌شناسان در دامنه‌های کوه‌های زاگرس در عراق بقایای ساختمانی ۵۰۰۰ ساله را کشف کرده‌اند که از نظر معماری بسیار شاخص و بزرگ به نظر می‌رسد و قدمت آن به دوران اوروک، یعنی عصر شکل‌گیری نخستین شهرهای جهان در ۴هزار تا ۳۱۰۰ سال پیش از میلاد باز می‌گردد.
-
رمز پیروزی در «سنگ، کاغذ، قیچی»: مغز شما دروغ می‌گوید!
دانش‌های بنیادیتازه‌ترین تحقیقات علوم اعصاب نشان میدهد که کلید پیروزی در بازی به ظاهر ساده‌ی «سنگ، کاغذ، قیچی»، در گرو توانایی ما برای تصادفی عمل کردن و بی‌توجهی به نتایج دورهای پیشین است
-
عصر جدید رویارویی
کوانتوم مهم‌تر است یا هوش مصنوعی؟
دانش‌های بنیادیدر حالی‌که هوش مصنوعی همچنان ستاره بی‌رقیب دنیای فناوری است، موج تازه‌ای از رقابت در حال شکل‌گیری است. از پردازنده‌های مرموز مایکروسافت تا تراشه‌های عجیب گوگل، دانشمندان می‌گویند رایانش کوانتومی می‌تواند معادلاتی را در چند ثانیه حل کند که حتی سریع‌ترین ابررایانه‌های جهان برای آن به عمرِ جهان نیاز دارند. اما پرسش اصلی این است آیا کوانتوم واقعاً می‌تواند به‌اندازه‌ی هوش مصنوعی متحول‌کننده باشد؟
-
شاهکار بزرگ رایانه کوانتومی گوگل / فاز جدید و ناشناخته‌ای از ماده کشف شد
فناوریپژوهشگران با استفاده از پردازنده کوانتومی گوگل موفق شدند فاز جدید و ناشناخته‌ای از ماده را مشاهده کنند؛ کشفی که نشان میدهد رایانه‌های کوانتومی می‌توانند به ابزاری کلیدی برای درک بنیادهای تازه‌ی فیزیک تبدیل شوند.
-
برق میلیون‌ها نفر رایگان می‌شود / هدیه خورشید به مردم استرالیا
دانش‌های بنیادیدولت استرالیا در هفته جاری اعلام کرد که از ژوئیه ۲۰۲۶، مشتریان برق در سه ایالت این کشور می‌توانند روزانه تا سه ساعت برق رایگان دریافت کنند.
-
بشقاب پرنده یا خطای دید ناشی از آزمایش‌های هسته‌ای؟
جنگ افزارپژوهشگران با مطالعه داده‌های آرشیوی نجومی دریافته‌اند که بین آزمایش‌های هسته‌ای اواسط قرن بیستم با گزارش‌های یوفو ارتباطی جالب وجود دارد.
-
گنج در خاکستر پیدا شد / ثروت عظیمی که پنهان مانده بود
دانش‌های بنیادیدر یک کشف شگفت‌انگیز، محققان دانشگاه تگزاس در آستین متوجه شدند که یک منبع عظیم داخلی از این مواد در زیر پا پنهان مانده است، و خاکستر زغال سنگ در آمریکا حاوی ۱۱ میلیون تن عناصر خاکی کمیاب است.
-
پروژه حیرت‌آور اتریش/ غول‌هایی جذابی که انرژی را منتقل می‌کنند!
دانش‌های بنیادیهیچ‌کس دوست ندارد منظره طبیعی با خطوط برق خراب شود، اما این دکل‌ها اغلب بخش ضروری زیرساخت‌های مدرن هستند. شاید اگر بتوان این دکل‌ها را از یک منظره ناخوشایند به یک نقطه کانونی جذاب تبدیل کرد، حتی سرسخت‌ترین مخالفان نیز بتوانند وجود آن‌ها را بپذیرند. این همان فکری است که پشت این پروژه خلاقانه قرار دارد که دکل‌های برق را به مجسمه‌های غول‌پیکر حیوانی تبدیل می‌کند.
-
پایان یک بحث علمی تخیلی / جهان ما شبیه‌سازی کامپیوتری نیست
دانش‌های بنیادیدر داستان‌ها و فیلم‌های علمی‌تخیلی این ایده مطرح می‌شود که ممکن است کل جهان ما یک شبیه‌سازی باشد که توسط ابرکامپیوتری پیشرفته ایجاد شده است.
-
حل معمای جمجمه‌های میخکوبشده در اسپانیا
دانش‌های بنیادیتحلیل ایزوتوپ‌ها راز جمجمه‌های میخکوبشده در اسپانیای باستان نشان میدهد آن‌ها نمایشی از قدرت و ترکیبی از احترام و وحشت‌آفرینی بودند.
-
لوور در دام «مسئله گالری هنری» افتاد
راز ۸ دقیقه سرقت لوور فاش شد؛ کافی بود تعداد گوشه‌ها را بر ۳ تقسیم می‌کردند!
دانش‌های بنیادیپس از سرقت جسورانه جواهرات ناپلئونی از موزه لوور در هشت دقیقه، توجهات به یک مسئله ریاضی ۵۰ ساله به نام «مسئله گالری هنری» جلب شد. این فرمول ثابت می‌کند که تعداد بهینه دوربین‌های ۳۶۰ درجه برای پوشش کامل هر اتاق، از تقسیم تعداد گوشه‌های اتاق بر سه به دست می‌آید و می‌تواند معمای امنیتی موزه‌ها را حل کند.
-
حق با اینشتین بود / کشف برخوردی عجیب در جهانی تاریک
دانش‌های بنیادیدانشمندان دو برخورد نادر سیاهچاله‌ای را شناسایی کرده‌اند که بار دیگر درستی نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین را تأیید می‌کند.
-
چرا مغز ما جذب زامبی و خونریزی می‌شود؟
فیلم‌های ترسناک، «پادزهر مخفی» دوران کرونا بودند
دانش‌های بنیادیروانشناسان پس از سال‌ها تحقیق بر روی «پارادوکس وحشت»، کشف کردند که فیلم‌های ترسناک، اضطراب زندگی روزمره را کاهش می‌دهند. مغز با تجربه ترس در یک محیط امن و کنترل‌شده، توانایی خود را برای مدیریت عدم قطعیت جهان واقعی تقویت کرده و افراد را در مواجهه با مشکلات، مقاوم‌تر می‌سازد.
-
معجزه‌ای به نام بامبو
خانه‌هایی که در زلزله «تاب می‌خورند» و جان مردم را نجات می‌دهند
دانش‌های بنیادیزلزله‌های اخیر در اکوادور و کلمبیا ثابت کرد که بامبو، این «چوب خردمندان»، به دلیل انعطاف‌پذیری طبیعی‌اش می‌تواند شوک‌های لرزه‌ای را جذب کرده و جان صدها نفر را در برابر ساختمان‌های بتنی نجات دهد. اکنون تلاش جهانی برای استفاده از این ماده ارزان و ضد کربن در ساخت‌وسازهای مقاوم در برابر بلایا، از فیلیپین تا پاکستان، در جریان است.