چهل سال پیش، سی‌ام تیرماه، فضاپیمای آپولو 11 در مدار زمین قرار گرفت و دو فضانورد از سه سرنشین آن،سوار بر ماه‌نشین به سوی سطح نزدیک‌ترین همسایه آسمانی زمین حرکت کردند. مدتی بعد، ماه‌نشین بر سطح ماه فرود آمد و نیل آرمسترانگ، از آن خارج شد و پا بر کره‌ای غیر از زمین نهاد. در آن لحظه مهم، او چنین گفت: «گامی کوچک برای انسان و جهشی بزرگ برای بشریت».
حال، در چهلمین سالگرد اولین فرود انسان بر ماه، نشریه علمی و بین‌المللی نیوساینتیست مسابقه‌ای برای بزرگداشت این رویداد مهم ترتیب داده است. موضوع مسابقه این است: فکر می‌کنید بهتر بود آرمسترانگ در لحظه گام نهادن بر سطح ماه چه می‌گفت؟
چگونه در مسابقه شرکت کنیم؟
عبارت پیشنهادی شما باید به زبان انگلیسی باشد و بیش از 75 حرف نداشته باشد (البته با احتساب فاصله)؛ ضمن آن‌که باید ماندگارتر از عبارتی باشد که خود آرمسترانگ بر زبان رانده است.
برای ثبت این عبارت، به پایگاه اینترنتی نشریه نیوساینتیست (www.NewScientist.com) بروید و در بخش مسابقه «تکه‌ای از ماه را برنده شو»، پاسخ خود را در بخش نظرات بنویسید. مهلت ارسال آثار تا ساعت 5 بعدازظهر دوشنبه 8 تیر به وقت جهانی (ساعت 21:30 هشتم تیرماه به وقت ایران) است. برترین عبارات در مجلد 18 جولای (ژوئیه) / 27 تیر نیوساینتیست منتشر خواهد شد.
جایزه‌ای از ماه
جایزه این مسابقه، بخشی از شهاب‌سنگی است که لوک لبن در منطقه ذفار در جنوب عمان و مرز شرقی یمن پیدا کرده است. آزمایش این شهاب‌سنگ نشان داد که ترکیب شیمیایی آن با سنگ‌هایی که فضانوردان از ماه به زمین آورده‌اند، یکی است و بنابراین، منشا این شهاب‌سنگ، ماه، قمر زمین است. چنین شهاب‌سنگ‌هایی بسیار نادر است و هر گرم از آنها حدود یک‌هزار دلار ارزش دارد.
لبن در توصیف تکه‌ای که برای جایزه نیوساینتیست انتخاب شده، می‌گوید: «خیلی هم کوچک نیست. اتفاقا برش آن به بهترین شکل انجام شده و دلخواه همه مجموعه‌داران و کلکسیونرهای شهاب‌سنگ است. یک طرف آن کاملا تخت برش خورده و طرف دیگرش، بخشی است که به هنگام سقوط در زمین، در تماس با جو بوده و آثار سوختگی و ذوب‌شدگی در آن مشهود است. وزن این تکه شهاب‌سنگ 1.4 گرم است».
جایزه قلابی نباشد؟
جایزه تقریبا 1.5 میلیون تومانی (1400 دلاری) نیوساینتیست برای یک جمله کوتاه، وسوسه برانگیز است. اما از کجا معلوم که این شهاب‌سنگ واقعا از ماه آمده باشد؟
پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس، یو.سی.ال.ای این شهاب‌سنگ را آزمایش کرده‌اند و تایید کرده‌اند که منشا آن، ماه است. کالین پیلینگر، اخترشناس در دانشگاه اوپن انگلستان که نمونه سنگ‌های آپولو 11 را آزمایش کرده، در این مورد می‌گوید: «تشخیص این‌که سنگی شهاب‌سنگ هست یا نه، کار دشواری است؛ اما دشوارتر این است که تعیین کنی این شهاب‌سنگ مربوط به ماه است یا دیگر اجرام منظومه شمسی. شهاب‌سنگ‌هایی که منشأشان ماه باشد، ارزش بیشتری نزد مجموعه‌داران دارند، حتی از شهاب‌سنگ‌های مریخی هم گران‌قیمت‌ترند؛ اما تشخیص این‌که آنها واقعا از ماه آمده باشند، واقعا دشوار است».
برای آزمایش، بخش کوچکی از شهاب‌سنگ را جدا می‌کنند تا ترکیبات داخلی سنگ را آزمایش کنند. وقتی سنگی درون جو می‌سوزد، بخش خارجی آن در دمای بیار زیاد 4500 درجه سانتی‌گراد تغییر می‌کند و دیگر نشانی از ترکیبات داخلی ندارد. اما ترکیبات بخش داخلی می‌توان منشا این سنگ را مشخص کند. جایزه نیوساینتیست هم مجموعه‌ای از این آزمایش‌ها را در آزمایشگاه‌های یو.سی.ال.ای پشت سر گذاشته و اکنون همه مطمئن هستند منشا این سنگ، ماه است.
نظر شما