یکى از جلوههاى زیباى بزرگداشت غدیر در زیارت مخصوص امام على(ع)در روز غدیر مشاهده مىشود. کلمات آن زیارت زمزمه روح نواز امام هادى(ع) است و تاریخ صدور آن سالى است که معتصم خلیفه عباسى آن حضرت را به بغداد احضار کرد. در این موقعیت، حضرت به زیارتامیرمومنان(ع)شتافته و این میراث ماندگار را به یادگار گذاشت.
محتواى زیارت درباره فرهنگ غدیر و زندگى شکوهمند امامعلى(ع) است و موارد زیر از محورهاى مهم آن شمرده مىشود.
فضائل امام على در قرآن
در زیارت غدیر از آیه ولایت یاد شده است که مىفرماید: سرپرست و ولى شما تنها خدا است و پیامبر او و آنها که ایمانآوردهاند، همانها که نماز برپا مىدارند، و در حال رکوع زکاتمىدهند؛ و کسانى که ولایتخدا و پیامبرش و افراد با ایمان رابپذیرند، پیروزند، زیرا حزب و جمعیتخدا پیروز است.
مفسران اهل سنت و شیعه در شان نزول این آیه به نقل از ابوذرچنین مىنویسند: ابوذر گفت: من به دو چشم خویش دیدم و به دو گوشخود شنیدم و چنانچه خلاف آن را نقل کنم، نابینا وناشنوا گردم.
که پیامبر(ص)فرمود: على پیشواى نیکان و قاتل کافران است. هر کس او را یارىکند، از ناحیه خداوند یارى مىشود و هر کس او را تنها بگذارد،خدا او را خوار مىسازد.
بدانید من روزى نماز ظهر را با پیامبر(ص)خواندم. فقیرى کمکخواست؛ اما کسى چیزى به او نداد. در این حال سائل دستهاى خویشرا به آسمان بلند کرد و گفت: خدایا! تو شاهد باش که من در مسجدپیامبر(ص)کمک خواستم اما کسى به من کمک نکرد.
على(ع) که در حال رکوع بود و انگشتر در دست راستخویشداشت. به سائل اشاره کرد. سائل به سوى حضرت رفت و خاتم ازانگشتر حضرت بر گرفت. رسول گرامى اسلام که این منظره رامشاهده کرده بود.- پس از نماز خویش دستبه دعا برداشت و فرمود:
خدایا، موسى از تو خواستار شرح صدر وآسانى کار و باز شدن گرهزبان خویش براى فهماندن کلامش شد و از تو واستبرادرش هارون راوزیر و پشتیبان و شریک درکارش قرار دهى و تو در پاسخ اوفرمودى:(سنسد عضدک باخیک و نجعل لکما سلطانا فلا یصلون الیکمابآیاتنا)بزودى بازوان تو را به وسیله برادرت محکم و نیرومندمىکنیم و براى شما سلطه و برترى قرار مىدهیم و به برکت آیات مابر شما دست نمىیابند.
خدایا، من محمد پیامبر و برگزیده تو هستم. خدایا، به من سعهصدر و آسانى در کار عطا کن و على را که از اهل من است. وزیرو پشتیبان من قرار بده.
پس سوگند به خدا هنوز کلام پیامبر(ص)تمام نشده بود که جبرئیلنازل شد و گفت: اى محمد! بخوان: انما ولیکمالله و رسوله...
این شان نزول را علاوه بر محدثان و مفسران شیعه بسیارى ازاهل سنت نیز نقل کردهاند.
امام هادى(ع)در نامهاى که به اهل اهواز ارسال داشت بر آنچهدر این زیارت درباره آیه ولایت آمده تاکید ورزیده، مىفرماید:
صحیحترین خبرى که قرآن به صحت آن نیز گواهى داده استحدیثى استکه به اتفاق نقل شده است که پیامبر گرامى اسلام فرمود: من دوجانشین و در تعبیر دیگر دو چیز گرانبها براى شما باقىمىگذارم: کتاب خدا و عترت. اگر به این دو چنگ زنید، هرگز گمراه نخواهید شد و این دو ازیکدیگر جدا نمىشوند تا در حوض بر من وارد شوند.
ما شواهد این حدیث را آشکارا در آیه (انما ولیکمالله ورسوله...) مىبینیم. «ثم اتفقت روایات العلماء فى ذلکلامیرالمومنین(ع)انه تصدق بخاتمه و هو راکع» سپس روایاتدانشمندان به اتفاق بیانگر آن است که این آیه شریف درباره امیرمومنان(ع)نازل شد آن هم زمانى که حضرت در حال رکوع انگشترش راصدقه داد. سپس رسول گرامى آن را به روشنى بیان کرد و فرمود: هرکس من مولاى اویم على مولاى اوست. خدایا، هر کس على را ولى باشدتو نیز او را ولى باش و هر کس با او دشمن باشد تو نیز او رادشمن باش؛ و در حدیث دیگر مىفرماید: على قرض هاى مرا پرداختمىکند و او بعد از من خلیفه شما است.
نظر شما