ذوالفقار دانشی: دوران 8ساله حکومت جرج بوش پسر بر ایالات‌متحده با فراز و نشیب‌های فراوانی در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی همراه بود؛ اما به‌جرات می‌توان گفت امتناع رییس‌جمهور ایالات‌متحده از امضای پروتکل کیوتو و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، بدترین عملکرد وی در عرصه انرژی و زیست‌محیطی این کشور است و این، درحالی است که ایالات‌متحده به‌تنهایی بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در جهان است.
با این‌حال به نظر می‌رسد دولت جدید ایالات‌متحده که تا یک ماه دیگر قدرت را به دست می‌گیرد، تغییرات گسترده‌ای را در سیاست‌های انرژی و زیست‌محیطی آغاز کرده است.
کارشناسان بارها اعلام کرده‌اند یافتن راه‌حلی مناسب برای مشکلات آب‌وهوایی در دنیای مملو از سوخت‌های فسیلی، نیازمند حضور دانشمندانی است که انرژی‌های تجدیدپذیر و سازگار با محیط‌زیست را توسعه دهند.
انتخاب پروفسور استیو چو، فیزیکدان برجسته و برنده جایزه نوبل فیزیک به عنوان سرپرست وزارت انرژی، اولین نشانه این تغییرات وسیع است. دیگر سازمان‌های انرژی و محیط‌زیست ایالات متحده نیز به افرادی سپرده شده که همانند پروفسور چو، نگران تغییرات آب‌وهوایی و طرفدار سیاست‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای هستند.
کارول براونر، مدیر سابق آژانس حفاظت محیط‌زیست در دهه 1990 به سمت هماهنگ‌کننده سیاست‌های انرژی و آب‌وهوایی منصوب شده است. ریاست سازمان حفاظت از محیط‌زیست به لیزا جکسون سپرده شده که پیش از این مسوولیت سازمان حفاظت از محیط‌زیست نیوجرسی را بر عهده داشت.
نانسی ساتلی، معاون سابق شهردار لس‌آنجلس نیز که مسوولیت برنامه‌های آب و آب‌وهوایی کالیفرنیا را بر عهده داشت، به ریاست شورای کیفیت محیط‌زیست کاخ سفید انتخاب شده است؛ اما هیچ‌یک از این انتخاب‌ها به‌اندازه انتخاب پروفسور چو، جامعه علمی جهان را خوشحال نکرده است.
وزارت انرژی یکی از مهم‌ترین مسوولیت‌های دولت ایالات متحده است؛ به‌طوری‌که کارشناسان از آن به وزارت همه‌چیز یاد می‌کنند. این وزارت بر ده آزمایشگاه ملی ایالات‌متحده نظارت دارد که ماموریت‌های متعددی را بر عهده دارند، از پژوهش‌های منابع تجدیدپذیر انرژی گرفته تا فیزیک‌نظری، و از طراحی تسلیحات هسته‌ای گرفته تا تدفین زباله‌های هسته‌ای.
وزیران دولت معمولا از میان افراد سیاست‌مدار یا تاجران بزرگ انتخاب می‌شوند و به ندرت پیش می‌آید که شخصی درون‌سازمانی به ریاست این وزارت برگزیده شود. درست است که وزیر فعلی انرژی، ساموئل بودمن، دکترای مهندسی شیمی از موسسه فناوری ماساچوست، MIT دارد، اما تاکنون دانشمندی تراز اول و برنده جایزه نوبل همانند استیو چو به دولت راه نیافته است.
استیو چو در اواخر دهه 1970، دکترای فیزیک اتمی خود را از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دریافت کرد. سپس به فعالیت در آزمایشگاه بل در نیوجرسی پرداخت و از پرتوهای لیزر برای سرد کردن اتم‌ها استفاده کرد. این دستاورد که سوپ اپتیکی نام گرفت، جایزه نوبل فیزیک را در سال 1376 / 1997 برای وی به ارمغان آورد. پس از آن، استیو چو به دانشگاه اِستَنفورد رفت و در آنجا به انرژی‌های تجدیدپذیر علاقمند شد.
در سال 1384 / 2005 به سرپرستی آزمایشگاه ملی لورنس- برکلی منصوب شد و توانست سیاست‌های این آزمایشگاه را به موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر تغییر دهد. وی در طول این چهار سال توانسته است منابع مالی جدیدی را برای تحقیقات خود فراهم کند و پروژه‌های جدیدی چون تولید مواد شیمیایی جدید برای توسعه سلول‌های خورشیدی و سوخت‌های زیستی را تعریف کند.
در کنار این تغییرات، انتخاب جان هولدرن، استاد فیزیک دانشگاه هاروارد به‌سمت مشاور علمی و مدیر دفتر سیاست‌های علمی و فناوری کاخ‌سفید نیز گروه دانشمندان برجسته دولت جدید را تکمیل می‌کند. هولدرن، مدیر برنامه سیاست‌های عمومی، علمی و فناوری دانشگاه هاروارد (برترین دانشگاه جهان) و چهره‌ای سرشناس در سیاست‌گذاری انرژی و زیست‌محیطی است.
او هم‌چنین کارشناس مهار تسلیحات هسته‌ای است و در شورای مشاور علمی و فناوری کاخ‌سفید دولت بیل‌کلینتون عضویت داشت. البته شایعاتی نیز در دانشگاه هاروارد پخش شده است که هولدرن نه به مشاور علمی، که به دستیار رییس‌جمهور در امور علمی و فناوری منصوب شده است. این سمت که رابطه نزدیک‌تری با رییس‌جمهوری دارد، به ندرت به موضوعات علمی و فناوری تعلق می‌گیرد!
استیو چو بارها اعلام کرده است طرفدار توسعه انرژی هسته‌ای و کاهش تولید دی‌اکسید کربن است و این برای طرفداران حفظ محیط‌زیست خبر خوبی است؛ اما برخی کارشناسان نگران آن هستند که حضور این همه دانشمند سرشناس و کارشناس در زمینه انرژی و محیط‌زیست، اوضاع را به دشواری بکشاند. هنوز مشخص نیست باراک اوباما نظرات کدام عضو دولت خود را بیشتر می‌پسندد.
نظر شما